Hiện trạng hai bảo vật quốc gia trống đồng cổ hơn 2.000 năm
Trống đồng Hoàng Hạ và Ngọc Lũ là hai trong số các bảo vật quốc gia được trưng bày, lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia.
Bảo vật được bảo vệ nghiêm ngặt
Theo ghi nhận của Lao Động chiều 29.5, khi vào bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội), người dân và du khách phải thực hiện các quy trình nghiêm ngặt.
Ngay cửa ra vào tại khu trưng bày trong nhà, bảo tàng treo bảng quy định với 7 điều cần thực hiện, trong đó có việc không được mang các loại vũ khí, chất cháy, nổ, chất độc vào nhà trưng bày.
Trống đồng Ngọc Lũ và Hoàng Hạ được trưng bày trong lồng kính, đảm bảo an toàn và tính thẩm mỹ. Ảnh: Hoàng Huê
Trước khi vào bên trong, người dân và du khách phải gửi lại toàn bộ hành lí, tư trang (trừ tiền và đồ trang sức) trong tủ sắt được đặt ở ngoài. Quy định này được cũng nhân viên kiểm soát nhắc nhở. Điều này giúp ngăn ngừa tối đa nguy cơ mất an toàn cho hiện vật.
Phía trong, hai trống đồng cổ Ngọc Lũ và Hoàng Hạ được trưng bày ngay giữa lối vào, giúp du khách có thể dễ quan sát và tham quan bảo vật.
Không chỉ bảo vật quốc gia, các hiện vật khác trong bảo tàng cũng được trưng bày trong tủ kính. Ảnh: Hoàng Huê
Các hiện vật, bảo vật quốc gia - trong đó có hai chiếc trống đồng được đặt trong lồng kính dày, trong suốt, chống va đập và chịu lực cao.
Không chỉ đơn thuần là thiết bị bảo vệ, các lồng kính này còn được thiết kế hiện đại, hài hòa với không gian trưng bày, đảm bảo cả yếu tố thẩm mĩ lẫn an toàn tối đa cho hiện vật.
Do được đặt trong lồng kính nên người dân và du khách khi tới tham quan luôn giữ khoảng cách nhất định với bảo vật.
Người dân, du khách tham quan bảo tàng phải tuân thủ quy định. Ảnh: Hoàng Huê
Tại khu trưng bày bảo vật quốc gia, hệ thống camera an ninh cũng được lắp phía trên trần nhà trưng bày với số lượng lớn, hoạt động 24/24, giúp đội ngũ an ninh phản ứng tức thời nếu có dấu hiệu xâm phạm.
Ngoài ra, bảo tàng còn bố trí nhân viên ngồi ngay lối ra vào để quan sát, theo dõi nhằm kịp thời nắm bắt tình hình nếu có sự cố xảy ra.
Giá trị của bảo vật
Trống đồng Hoàng Hạ và Trống đồng Ngọc Lũ thuộc nền Văn hóa Đông Sơn, có niên đại cách đây khoảng 2.000 - 2.500 năm và đã được công nhận là bảo vật quốc gia theo quyết định 1426/QĐ-TTg ngày 1/10/2012 của Thủ tướng Chính phủ.
Theo thông tin từ Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, trống đồng Hoàng Hạ được phát hiện năm 1937 tại làng Hoàng Hạ, xã Văn Hoàng, huyện Phú Xuyên, Hà Nội. Trống được làm với chất liệu đồng, đường kính mặt 78,5cm, đường kính chân 79,9cm và cao 61,5cm.
Trống Hoàng Hạ có hình dáng cân đối, hoa văn trang trí tinh xảo, gồm 4 phần: mặt, tang, thân và chân trống.
Cận cảnh hiện trạng trống đồng Hoàng Hạ. Ảnh: Hoàng Huê
Trong đó, mặt trống chờm ra khỏi tang, ở giữa đúc nổi mặt trời 16 tia, xung quanh 15 băng hoa văn với các loại hình học, vòng tròn tiếp tuyến có chấm giữa... Băng hoa văn chủ đạo mô tả nhà sàn, người hóa trang nhảy múa, đánh trống đồng, chim Lạc ngược chiều kim đồng hồ.
Tang trống phình, đúc nổi hình ảnh 6 chiếc thuyền chuyển động ngược chiều kim đồng, có người chèo thuyền, chiến binh tay cầm vũ khí, cảnh xử tù binh, chim lạc.
Thân trống hình trụ đứng, trang trí hoa văn hình học và người hóa trang nhảy múa.
Chân trống hình nón cụt hơi choãi.
Những băng hoa văn trang trí trên trống đồng sống động, phản ánh đời sống vật chất, tinh thần phong phú của cư dân Đông Sơn. Đồng thời, băng hoa văn còn biểu đạt sinh động, sâu sắc tâm thức của người trồng lúa nước.
Cùng với Trống đồng Hoàng Hạ, Trống đồng Ngọc Lũ đang được lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia. Trống có đường kính mặt 79,3cm, đường kính chân 80cm, cao 63 cm, là một trong những hiện vật đặc sắc của di sản văn hóa Việt cổ.
Trống Ngọc Lũ được phát hiện vào năm 1983 tại đê Trần Thủy, xã Như Trác, huyện Nam Xang (nay là Bình Lục, Hà Nam), rồi đưa về thờ tại đình làng Ngọc Lũ.
Đến tháng 4.1903, Viện Viễn Đông Bác cổ sưu tầm Trống đồng Ngọc Lũ về Bảo tàng Louis Finot (Bảo tàng Lịch sử Quốc gia).
Trống đồng Ngọc Lũ vẫn được giữ nguyên hiện trạng, được đánh giá là đẹp nhất trong nhóm trống đồng Đông Sơn. Ảnh: Hoàng Huê
Theo đánh giá, Trống Ngọc Lũ là trống đẹp nhất trong nhóm trống đồng Đông Sơn. Trống có vẻ đẹp hoàn hảo, hình dáng hài hòa, cân đối, hoa văn trang trí vô cùng tinh xảo.
Trống có màu xanh xám với 4 phần gồm mặt, tang, thân và chân trống.
Hoa văn trang trí của Trống đồng Ngọc Lũ tập trung ở mặt, tang và thân. Cụ thể, phần giữa đúc nổi mặt trời 14 tia, đúc chìm 16 băng hoa văn xung quanh dạng hình học, vòng tròn tiếp tuyến có chấm giữa.
Các băng trang trí diễn tả cảnh sinh hoạt, lễ hội, đánh trống đồng, cầu mùa, giã gạo... vận động ngược chiều kim đồng hồ.
Tang trống cong đều, có 6 hình thuyền, chiến binh, chim thú. Thân trống hình trụ đứng, trang trí hình người hóa trang nhảy múa trong ô chữ nhật.
Chân trống choãi hình nón cụt.
Trống Ngọc Lũ được đánh giá là hiện vật quý hiếm, có giá trị trên nhiều phương hiện lịch sử, văn hóa Việt Nam. Đề tài trang trí trên trống hội tụ đầy đủ tri thức, quan niệm nhân sinh sâu sắc cũng như tài năng, nghệ thuật, tâm hồn người Việt Cổ.
