Từ vụ ngai vua triều Nguyễn bị phá, nghĩ đến việc bảo vệ an toàn cho 265 bảo vật quốc gia

Lãnh đạo địa phương sẽ làm rõ về trách nhiệm của cá nhân, tổ chức theo yêu cầu của Phó Thủ tướng.

Từ vụ chấn động này, nhiều người giật mình nghĩ đến 265 bảo vật, nhóm bảo vật quốc gia, chưa kể nhiều cổ vật, hiện vật có giá trị được trưng bày trong các bảo tàng, khu di tích.

Trong hàng triệu lượt người tham quan di tích, bảo tàng, có thể có người tâm thần, ngáo đá hoặc kẻ xấu cố tình phá hoại.

Nhưng trên thực tế, khả năng bảo vệ an toàn cho bảo vật, cổ vật rất thấp. Nhân viên của bảo tàng và khu di tích không đủ khả năng khống chế đối tượng nguy hiểm.

Lực lượng bảo vệ chủ yếu chỉ được trang bị bộ đồng phục, ngoài ra không có bất cứ công cụ hỗ trợ nào khác. Gặp đối tượng manh động, bảo vệ không thể khống chế. Nếu họ lao vào, có thể nguy hiểm đến tính mạng, đó không phải là lựa chọn ưu tiên.

Không thể trách lực lượng bảo vệ mà cần tính đến hệ thống quản lý, trong đó bao gồm năng lực của con người và công cụ hỗ trợ.

Nói thẳng, đa số bảo vệ ở các bảo tàng, di tích không có kỹ năng và không được huấn luyện kỹ năng đầy đủ, lương thấp. Bảo vệ di tích, di sản, bảo vật cũng giống như bảo vệ bãi giữ xe, đây chính là lỗ hổng căn bản.

Cần phải thay đổi nhận thức, bảo vệ cổ vật, bảo vật phải là người có kỹ năng và được trang bị đầy đủ công cụ hỗ trợ có thể khống chế những kẻ manh động, phá hoại.

Ngoài con người, phải trang bị hệ thống bảo vệ bằng kỹ thuật, công nghệ, phát hiện, xử lý các tình huống, đảm bảo an toàn cho bảo vật. Cách bảo vệ bằng vài sợi vải làm hàng rào tượng trưng dành cho cộng đồng văn minh, không phải cho đối tượng cá biệt.

Bảo vật, cổ vật, di sản văn hóa không phải để trong kho, mà phải được trưng bày để công chúng tiếp cận, trải nghiệm.

Mấy chục năm mở cửa phục vụ công chúng, Đại nội Huế đón hàng triệu lượt khách, thể hiện sức sống của di sản. Do đó, không vì một trường hợp bị phá hoại như vừa qua mà mất bình tĩnh, siết chặt không gian văn hóa vốn đã từng được mở ra.

Điều quan trọng là rút ra bài học, nâng cấp hệ thống bảo vệ chủ động và khoa học.

Trong đó, cần thay đổi nhận thức về tuyển chọn lực lượng bảo vệ, ưu tiên trẻ, khỏe, có kỹ năng và được huấn luyện nghiệp vụ bảo vệ, trả lương tương xứng.

Hai, trang bị công nghệ và công cụ hỗ trợ.

Ba, giới hạn không gian tiếp cận bảo vật, cổ vật. Có thể tham quan, ghi hình, nhưng không vượt qua giới hạn cho phép. Nếu có vi phạm, bộ phận cảm ứng phát tín hiệu thông báo để lực lượng bảo vệ can thiệp kịp thời.