Hai bảo vật quốc gia trong di tích có dấu hiệu xuống cấp tại Hải Phòng

2 bảo vật trong ngôi chùa xuống cấp

Chùa Trà Phương thuộc xã Kiến Hưng, huyện Kiến Thụy, Hải Phòng. Chùa khởi dựng dưới thời Lý (1010 - 1225). Đến thời Mạc, thế kỷ XVI, chùa Trà Phương đã trải qua một đợt trùng tu lớn. Năm 2007, chùa Trà Phương được xếp hạng Di tích Kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia. Tháng 1.2025, chùa nằm trong cụm di tích liên quan đến nhà Mạc ở Dương Kinh được công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt.

Hiện, chùa còn lưu giữ nhiều hiện vật thời Mạc, đặc biệt là pho tượng Thái tổ Mạc Đăng Dung và bức phù điêu Thái Hoàng Thái Hậu Vũ Thị Ngọc Toàn đã được công nhận là bảo vật quốc gia theo Quyết định số 2283/QĐ-TTg ngày 31.12.2020 của Thủ tướng Chính phủ.

Cả hai pho tượng đều có niên đại từ thế kỷ XVI. Trong đó, tượng Thái tổ Mạc Đăng Dung có chiều cao 63cm, ngang 37cm, được tạo tác theo phong cách tượng tròn với dạng thức kiểu tượng hậu. Tượng có khuôn mặt trái xoan, mắt tròn to, mũi phồng, đầu mũi khá to, miệng nhỏ hơi mím, tai to, cằm nhọn. Tổng thể tượng thể hiện người luống tuổi, quyền thế, hoàng gia.

Phù điêu Thái Hoàng Thái Hậu Vũ Thị Ngọc Toàn được tạc hõm sâu vào một khối đá. Tượng có mặt tròn, thon gọn, phúc hậu, lông mày lá liễu, mắt phượng, mũi thấp. Đầu tượng để tóc bối, bổ ngôi và sơn đen.

Sau khi 2 hiện vật được công nhận là bảo vật quốc gia, UBND TP Hải Phòng giao Sở Văn hóa và Thể thao và Du lịch chủ trì cùng UBND huyện Kiến Thụy và các cơ quan liên quan triển khai thực hiện việc quản lý nhà nước đối với các bảo vật quốc gia trên theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa.

Sáng 29.5, ghi nhận của PV Lao Động, 2 bảo vật quốc gia hiện đang lưu giữ tại khu nhà Tam bảo cũ của chùa. 2 bảo vật không có sự bảo vệ, cảnh báo đặc biệt, không có rào chắn, khung kính.

Khu nhà Tam bảo cũ nơi đặt 2 bảo vật có dấu hiệu xuống cấp nghiêm trọng với phần mái ngói xô lệch, một phần mái giáp khu nhà Tam bảo mới đang xây dựng được bọc bạt để che mưa.

Địa phương nói gì?

Trước thực trạng bảo vệ bảo vật quốc gia tại chùa Trà Phương, trao đổi với Lao Động, đại diện lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP Hải Phòng - cho biết, ngoài thực hiện theo Luật Di sản văn hóa, TP Hải Phòng là một trong số ít địa phương trên cả nước ban hành quy chế riêng về bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa. Liên quan đến 2 bảo vật quốc gia tại chùa Trà Phương, cả 2 bảo vật này đều làm bằng đá nên khả năng di chuyển không như những hiện vật khác.

Địa phương (xã) cũng có ban quản lý di tích riêng và thực hiện việc bảo vệ, bảo quản di tích cũng như các hiện vật, đặc biệt là 2 bảo vật quốc gia.

Liên quan nội dung này, ông Đỗ Đức Úy - Chủ tịch UBND xã Kiến Hưng - cho biết, xã chỉ quản lý các di tích cấp thành phố, di tích quốc gia đặc biệt do cơ quan chức năng của huyện quản lý. Xã cũng có thành lập ban quản lý di tích, trông coi, bảo vệ, lắp camera để trông coi di tích cũng như 2 bảo vật quốc gia trong chùa Trà Phương.

Lãnh đạo xã Kiến Hưng cũng cho hay, chùa Trà Phương xuống cấp từ nhiều năm nay, tuy nhiên không có hiện tượng dột nước. Chùa đang trong quá trình nâng cấp, tu sửa, riêng hạng mục tòa Tam Bảo mới đang chờ quyết định của UBND thành phố. Sau khi tòa Tam Bảo mới được hoàn thiện, 2 bảo vật quốc gia sẽ được rước lên tòa mới để bảo tồn, phát huy giá trị. Khu nhà Tam Bảo cũ sẽ thành nơi thờ Mẫu.