Nga chưa lật hết quân bài chiến lược với EU về Nord Stream 2

Theo trang Upstream, dù châu Âu đã tuyên bố sẽ cắt đứt hoàn toàn khí đốt Nga trước năm 2027, Mátxcơva vẫn chưa hề từ bỏ giấc mơ đưa năng lượng trở lại lục địa già. Con đường mà Điện Kremlin chọn chính là đường ống dẫn khí Nord Stream 2.

Dù một trong hai nhánh của đường ống Nord Stream 2 đã hỏng nặng sau vụ nổ năm 2022, nửa còn lại vẫn nguyên vẹn, đủ sức vận chuyển 27,5 tỉ m3 khí đốt mỗi năm - tương đương hơn 10 tỉ USD doanh thu mỗi năm nếu xét theo giá khí đốt hiện tại tại châu Âu. Một quân bài chiến lược trị giá hàng chục tỉ USD và không dễ bị bỏ rơi.

Mátxcơva vẫn đưa ra đề xuất nối lại cung cấp khí đốt qua nhánh còn lại kèm điều kiện: doanh thu bán khí đốt sẽ được miễn khỏi các vụ kiện trị giá hàng tỉ USD mà các khách hàng châu Âu đang theo đuổi sau khi tập đoàn dầu khí Nga Gazprom dừng cung cấp khí đốt vào năm 2022. Dù EU từ chối phản hồi, Nga vẫn kiên trì. Và họ có lý do để lạc quan.

Ba ngày sau tuyên bố lộ trình cắt đứt khí đốt Nga của Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen hôm 6.5, một tòa án ở Thụy Sĩ bất ngờ bật đèn xanh cho công ty vận hành Nord Stream 2 tiếp tục hoạt động và thương lượng với các chủ nợ, giúp công ty tránh nguy cơ phá sản.

Điều này cho phép Gazprom tiếp tục cuộc chiến pháp lý chống lại Quy định khí đốt châu Âu (EGD), vốn yêu cầu chia tách hoạt động sản xuất và vận hành, cũng như mở đường ống cho bên thứ ba sử dụng.

Nếu Gazprom chịu giảm tỉ lệ sở hữu Nord Stream 2 xuống 49,9% và nhường quyền vận hành cho đơn vị độc lập, họ có thể “lách” luật.

Thậm chí, truyền thông Mỹ còn đưa tin một nhà đầu tư Mỹ từng cân nhắc mua lại dự án Nord Stream 2 - một viễn cảnh mà người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov gọi là “hoàn toàn thương mại và không chính trị hóa”.

Bên trong EU, không phải ai cũng đồng thuận cắt khí đốt Nga. Slovakia, Hungary - những nước vẫn duy trì quan hệ thân thiện với Mátxcơva - công khai phản đối lộ trình cắt khí đốt của EU.

Serbia, dù chưa là thành viên EU, cũng đang đàm phán hợp đồng khí đốt mới với Gazprom. Trong khi đó, Slovakia muốn tăng nhập khẩu khí qua đường ống TurkStream - khi tuyến trung chuyển qua Ukraina đã bị chặn từ ngày 1.1 năm nay.

Mới đây, tờ The Wall Street Journal còn tiết lộ một nhà đầu tư Mỹ khác đang muốn kiểm soát đường ống dẫn khí TurkStream trên lãnh thổ Bulgaria để mở rộng công suất - một bước nữa giúp khí đốt Nga thâm nhập Nam Âu.

Mọi hy vọng của Nga vẫn vấp phải một rào cản lớn là xung đột tại Ukraina. Tuy vậy, nhiều nguồn tin nói với Reuters rằng việc khôi phục một phần dòng khí đốt Nga có thể trở thành một điều kiện thương lượng trong thỏa thuận ngừng bắn hậu chiến - một viễn cảnh mà cả Nga và Mỹ có thể chấp nhận.