Thiếu khí đốt Nga, châu Âu đối mặt nguy cơ khủng hoảng khó lường

Tổng giám đốc Tập đoàn dầu khí Nga Gazprom, ông Alexey Miller, vừa đưa ra cảnh báo rằng châu Âu có thể đối mặt với “vấn đề thực sự” về nguồn cung khí đốt trong mùa đông tới, đặc biệt nếu nhiệt độ giảm sâu.

Phát biểu bên lề Diễn đàn Kinh tế phương Đông (EEF), ông Miller nhấn mạnh: “Chúng ta đang chứng kiến một thực tế ngày càng trầm trọng. Nếu mùa đông lạnh, một mùa đông lạnh bình thường thôi, thì đây sẽ là vấn đề lớn thực sự”.

Theo dữ liệu ngày 31.8 của Hiệp hội hạ tầng khí đốt châu Âu GIE, lượng khí được bơm vào các kho dự trữ khí đốt của châu Âu mới chỉ bù đắp được khoảng 2/3 số khí đã rút ra trong mùa đông năm ngoái. Như vậy, châu Âu còn thiếu tới 18,9 tỉ m3, mức cao thứ hai trong lịch sử theo dõi tại thời điểm này.

Ông Miller nhận định châu Âu dường như vẫn chưa ý thức hết quy mô của thách thức này, trong khi thời gian để khắc phục đang ngày càng thu hẹp.

Số liệu ngành công nghiệp cho thấy, trong tháng 8, tổng lượng khí đường ống và khí hóa lỏng (LNG) từ Nga vào EU giảm 12% so với tháng trước. Đáng chú ý, nhập khẩu LNG giảm hơn 20% do các chuyến hàng được chuyển hướng sang châu Á - nơi nhu cầu đang gia tăng.

Trong bối cảnh nỗ lực loại bỏ hoàn toàn năng lượng Nga, Ủy ban châu Âu hồi tháng 6 đã đề xuất luật chấm dứt nhập khẩu dầu và khí đốt từ Nga trước ngày 1.1.2028. Các quốc gia EU hiện vẫn đang đàm phán về lộ trình này.

Một dự thảo mới nhất cho thấy, EU muốn siết chặt quy định nhằm ngăn việc doanh nghiệp “tái nhãn” khí đốt Nga thành hàng hóa quá cảnh. Hải quan sẽ từ chối nhập khẩu trừ khi có bằng chứng chắc chắn rằng khí đốt được sản xuất ngoài Nga. Đặc biệt, dòng khí từ đường ống dẫn khí TurkStream - nối Nga với Thổ Nhĩ Kỳ rồi sang Bulgaria - sẽ mặc định coi là khí đốt Nga.

Trong bối cảnh kho dự trữ chưa đầy, nguồn cung LNG sụt giảm và quy định mới đang được thắt chặt, châu Âu có nguy cơ phải đối mặt với một mùa đông đầy rủi ro về năng lượng. Nếu thời tiết khắc nghiệt, tình trạng thiếu hụt khí đốt không chỉ khiến chi phí sưởi ấm tăng vọt, mà còn đe dọa hoạt động sản xuất công nghiệp vốn phụ thuộc nhiều vào năng lượng giá rẻ.