Kinh tế Nga đối mặt nguy cơ, ngân hàng lớn nhất đề xuất khẩn

Ông Herman Gref, CEO ngân hàng lớn nhất Nga Sberbank, cảnh báo nền kinh tế Nga đang “hụt hơi”, cần hạ lãi suất sâu hơn để thoát khỏi tình trạng trì trệ và ngăn chặn nguy cơ suy thoái.

Trong bối cảnh phương Tây tiếp tục siết chặt trừng phạt kể từ khi xung đột Ukraina nổ ra năm 2022, kinh tế Nga đã chứng minh sức chống chịu đáng kể, thậm chí nhiều lần vượt dự báo. GDP tăng trưởng 4,1% năm 2023 và 4,3% năm 2024. Tuy nhiên, triển vọng năm nay không mấy sáng sủa: Bộ Phát triển Kinh tế Nga dự báo chỉ còn 2,5%, trong khi Ngân hàng Trung ương Nga thận trọng hơn, dự kiến mức 1-2%.

Phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế phương Đông (EEF) ở Vladivostok hôm 6.9, ông Herman Gref - CEO Sberbank - cảnh báo tình trạng tăng trưởng chậm lại có thể đẩy nước này vào nguy cơ suy thoái.

Theo ông Gref, lãi suất cơ bản hiện ở mức 18% nhiều khả năng sẽ giảm xuống quanh 14% vào cuối năm. Tuy nhiên, mức này vẫn chưa đủ để kích thích nền kinh tế. “Chỉ khi lãi suất xuống khoảng 12% hoặc thấp hơn, kinh tế mới có thể phục hồi rõ rệt” - ông nhấn mạnh.

Ông Gref gọi quý II/2025 là thời kỳ “đình trệ kỹ thuật” và thúc giục chính phủ cùng Ngân hàng Trung ương có biện pháp kịp thời để “thoát khỏi giai đoạn làm nguội có kiểm soát” trước khi rơi vào suy thoái thực sự.

Vị lãnh đạo ngân hàng hàng đầu Nga cũng cho rằng đồng rúp yếu đi vào cuối năm có thể trở thành cú hích cho các nhà xuất khẩu, đồng thời giúp cân đối ngân sách nhà nước.

Tuy nhiên, ông cảnh báo hiệu ứng này chỉ mang tính ngắn hạn, trong khi những rủi ro dài hạn của tăng trưởng chậm và chi phí vay cao đang đè nặng lên doanh nghiệp lẫn người tiêu dùng.

Cùng quan điểm, Bộ trưởng Phát triển Kinh tế Maksim Reshetnikov cho biết tại EEF rằng, đà tăng trưởng đang suy yếu nhanh hơn dự kiến. Ông tiết lộ Bộ này sẽ phải điều chỉnh lại dự báo, đồng thời nhấn mạnh “nước Nga đang ở rất gần ngưỡng suy thoái, và mọi thứ phụ thuộc vào chính sách, đặc biệt là lãi suất”.

Trước đó, ông Reshetnikov từng nhiều lần cảnh báo nền kinh tế chỉ có thể duy trì sức bật nếu được giảm chi phí vốn kịp thời.

Trong khi đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin bày tỏ quan điểm thận trọng hơn. Ông cho rằng việc hạ lãi suất quá nhanh có thể làm gia tăng áp lực lạm phát, vốn đang ở mức 8,8%. Dù vậy, nhà lãnh đạo Nga khẳng định hoàn toàn tin tưởng có thể kéo lạm phát xuống mức tối thiểu trong khi vẫn duy trì đà tăng trưởng.

Ngân hàng Trung ương Nga sẽ nhóm họp vào ngày 12.9 tới để quyết định chính sách tiền tệ. Cơ quan này cho biết có thể hạ lãi suất về 10,5% trong năm 2026 nếu lạm phát quay lại mục tiêu 4%.

Trong khi phương Tây vẫn duy trì các lệnh cấm vận khắc nghiệt, Nga phải dựa nhiều hơn vào chính sách tiền tệ để tạo đà cho nền kinh tế. Quyết định trong những tháng tới của Ngân hàng Trung ương Nga và Điện Kremlin sẽ mang tính sống còn, định hình con đường tăng trưởng của Nga trong giai đoạn nhiều biến động.