Du lịch cộng đồng giúp người dân vùng nông thôn Ninh Bình vươn lên thoát nghèo

Du lịch nông nghiệp, nông thôn hút khách quốc tế

Du lịch Ninh Bình giờ đây đang dần “lột xác” trở thành một trong những điểm đến được khách trong nước và quốc tế yêu thích. Với việc phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn và du lịch cộng đồng không chỉ tạo ra những trải nghiệm hấp dẫn thu hút du khách, qua đó lan tỏa nét văn hóa đặc sắc vùng đất kinh đô xưa, mà còn góp phần nâng cao đời sống cho người dân địa phương.

Ninh Bình không chỉ được biết đến với nhiều danh lam thắng cảnh mà còn giàu tiềm năng du lịch văn hóa. Tận dụng lợi thế ấy, nhiều sản phẩm du lịch đã phát triển, trong đó dịch vụ du lịch gắn với nông nghiệp, nông thôn, du lịch cộng đồng mà phổ biến nhất là mô hình homestay, farmstay được người dân đầu tư, kinh doanh hiệu quả. Nhờ làm du lịch, nhiều hộ đã thoát nghèo vươn lên làm giàu trên chính mảnh đất quê hương mình.

Du lịch cộng đồng bắt đầu phát triển mạnh ở Ninh Bình từ những năm 2010. Đây là loại hình hoạt động phù hợp với điều kiện tự nhiên, văn hóa, xã hội của tỉnh cũng như xu thế lựa chọn ngày càng nhiều của du khách, đặc biệt là du khách quốc tế.

Ông Vũ Hoài Chương - Chủ tịch UBND xã Gia Vân (Ninh Bình) cho biết, loại hình farmstay bắt đầu hình thành từ năm 2005 khi du khách đến tham quan Khu bảo tồn thiên nhiên ngập nước Vân Long và có nhu cầu lưu trú tại nhà dân.

Từ đó đến nay, loại hình du lịch này đã được nhân rộng trên toàn địa bàn xã và các xã lân cận. Người dân Gia Vân bên cạnh việc canh tác trồng lúa nước, hoa màu, chăn nuôi gia súc, gia cầm còn cung cấp dịch vụ du lịch, từ tổ chức đón tiếp đến giới thiệu, quảng bá các giá trị thiên nhiên, văn hoá đặc sắc của địa phương đến du khách.

"Du khách khi đến đây, ngoài được trải nghiệm các sinh hoạt hàng ngày cùng người dân bản địa như: đi chợ, nấu ăn, xay lúa, giã gạo, cuốc đất, cấy lúa, tát nước… còn được tham gia tour du lịch bằng xe trâu, xe bò để tham quan khung cảnh làng quê Bắc Bộ, ngồi thuyền nan chiêm ngưỡng vẻ đẹp non nước hữu tình trong khu bảo tồn thiên nhiên Vân Long" - ông Chương chia sẻ.

Trong khi đó, tại khu vực phường Hoa Lư và phường Nam Hoa Lư lại phát triển mạnh mô hình homestay. Dịch vụ lưu trú này đã giúp nhiều gia đình có thêm thu nhập, ổn định cuộc sống. Bên cạnh việc ăn, ngủ, du khách còn được tham gia các hoạt động của gia đình như nấu ăn, tổ chức tiệc. Nhiều hộ còn kết hợp bán một số mặt hàng địa phương làm quà lưu niệm như: cơm cháy, các sản phẩm thủ công mỹ nghệ, mây tre đan.

"Nhờ kết hợp giữa sản xuất nông nghiệp, phát huy giá trị văn hóa các làng nghề truyền thống với làm du lịch, nhiều hộ dân đã thoát nghèo và vươn lên làm giàu trên chính mảnh đất quê hương mình" - ông Nguyễn Quốc Hưng - Chủ tịch UBND phường Nam Hoa Lư chia sẻ.

Hỗ trợ người dân làm du lịch

Ông Bùi Văn Mạnh - Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Ninh Bình cho biết, để khuyến khích người dân làm du lịch, HĐND tỉnh Ninh Bình đã ban hành một số chính sách hỗ trợ phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh Ninh Bình giai đoạn 2023 - 2030. Theo đó, các hộ dân trên địa bàn tỉnh Ninh Bình khi đầu tư xây dựng mới nhà có phòng cho khách du lịch thuê (homestay) sẽ được hỗ trợ 100 triệu đồng, người học nghề du lịch sẽ được hỗ trợ 4,5 triệu đồng.

Đối với các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân kinh doanh du lịch trên địa bàn tỉnh Ninh Bình xây dựng mới nhà ở nhằm cung cấp dịch vụ lưu trú cho khách du lịch theo loại hình homestay sẽ được hỗ trợ tối đa 100 triệu đồng/công trình và đối với các trường hợp cải tạo, sửa chữa là 50 triệu đồng/công trình.

Điều kiện để được hỗ trợ là các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân phải đáp ứng đủ các điều kiện để được kinh doanh du lịch theo quy định của pháp luật; tuân thủ các quy định của pháp luật về xây dựng, đầu tư, kinh doanh; homestay sau khi được tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đầu tư xây dựng mới hoặc nâng cấp, cải tạo phải có quy mô phục vụ từ 15 khách du lịch trở lên và đáp ứng các điều kiện theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 7800:2017 về nhà ở có phòng cho khách du lịch thuê.

Ngoài ra, tỉnh Ninh Bình còn có các chính sách hỗ trợ khác như: Hỗ trợ tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ, kiến thức du lịch; hỗ trợ người dân địa phương và lao động tham gia các khóa đào tạo nghề du lịch tổ chức trên địa bàn tỉnh Ninh Bình; hỗ trợ các tổ chức, cá nhân kinh doanh du lịch trên địa bàn tỉnh Ninh Bình tham gia các chương trình xúc tiến du lịch trong và ngoài nước.

Hỗ trợ thành lập và duy trì hoạt động của đội văn nghệ, các Câu lạc bộ nghệ thuật quần chúng tại các địa phương để phục vụ khách du lịch; hỗ trợ các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân kinh doanh du lịch trên địa bàn tỉnh đầu tư phát triển các sản phẩm du lịch mới phục vụ khách du lịch; chính sách hỗ trợ bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới Quần thể danh thắng Tràng An.

Tỉnh Ninh Bình cũng hỗ trợ 20% chi phí tham gia chương trình xúc tiến du lịch ở trong và ngoài nước đối với tổ chức, cá nhân kinh doanh du lịch trên địa bàn tỉnh tham gia các chương trình xúc tiến được Sở Du lịch phê duyệt (hỗ trợ chi phí thuê gian hàng, thiết kế, dựng gian hàng, sản xuất ấn phẩm du lịch, vé máy bay)…

Phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới

Theo Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Ninh Bình Bùi Văn Mạnh, toàn tỉnh Ninh Bình hiện có hơn 2.000 hộ gia đình kinh doanh dịch vụ làm du lịch cộng đồng, phổ biến nhất là mô hình homestay, farmstay. Sở Du lịch Ninh Bình đã lên kế hoạch phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn gắn với chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Qua đó, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân nông thôn thông qua việc phát triển dịch vụ du lịch tại địa phương.

Bên cạnh đó, sẽ góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới. Thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng phát triển dịch vụ du lịch. Đồng thời, tăng cường khai thác hiệu quả tài nguyên du lịch, phát huy lợi thế sản phẩm đặc trưng du lịch nông thôn.

"Người dân địa phương tham gia trực tiếp vào hoạt động phục vụ du lịch, tăng tỉ lệ lao động nông thôn được bồi dưỡng, tập huấn kỹ năng. Từ đó, từng bước hình thành và phát triển thương hiệu một số sản phẩm du lịch nông thôn đặc trưng của tỉnh, có khả năng cạnh tranh với các địa phương khác" - ông Mạnh chia sẻ.

Cũng theo ông Mạnh, Sở Du lịch Ninh Bình đang triển khai khảo sát thực trạng, tìm hiểu tiềm năng, thế mạnh của từng địa phương trong tỉnh nhằm tư vấn phát triển các loại hình dịch vụ du lịch. Đồng thời, xây dựng các tour du lịch kết nối các điểm du lịch sinh thái trải nghiệm, bản sắc văn hóa, ẩm thực truyền thống đặc sắc, làng nghề thủ công mỹ nghệ… trên cơ sở đó phối hợp với các đơn vị, địa phương hoàn chỉnh các sản phẩm, dịch vụ du lịch.

Bên cạnh đó, Sở Du lịch tỉnh Ninh Bình cũng tổ chức đoàn tham quan, học tập kinh nghiệm tại địa phương có du lịch nông nghiệp, nông thôn phát triển. Đồng thời, lồng ghép, tổ chức hoạt động xúc tiến, quảng bá các điểm đến, sản phẩm du lịch nông thôn trong và ngoài nước. Triển khai các hoạt động nâng cao nhận thức, hợp tác quốc tế về phát triển du lịch nông thôn. Biên soạn, in ấn các tài liệu phục vụ hướng dẫn, đào tạo bồi dưỡng và tuyên truyền quảng bá các sản phẩm dịch vụ du lịch nông thôn.

"Sở đã tổ chức một số lớp đào tạo bồi dưỡng nghiệp vụ du lịch và định hướng đầu tư, kinh doanh cũng như kỹ năng, nghiệp vụ phục vụ khách du lịch cho bà con nông dân ở một số địa phương. Từ đó, hình thành môi trường văn hóa du lịch chuyên nghiệp, thân thiện, an toàn và văn minh" - Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Ninh Bình Bùi Văn Mạnh cho hay.