Mỹ đính chính về thỏa thuận thương mại với Trung Quốc

Trong một phát biểu bất ngờ tại Nhà Trắng ngày 25.6, Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định, Washington “đã ký thỏa thuận thương mại với Trung Quốc”.

Tuy nhiên, ngay sau đó, Nhà Trắng lập tức đưa ra đính chính: Hai bên chỉ mới đạt được một “thỏa thuận khung” nhằm triển khai lộ trình thương mại đã được khởi động từ tháng trước ở Geneva, Thụy Sĩ.

“Chúng ta đang bắt đầu mở cửa thị trường Trung Quốc - điều mà trước đây không ai nghĩ là có thể” - ông Trump phát biểu tại sự kiện vận động cho dự luật chi tiêu trước Quốc khánh 4.7. Ông không cung cấp thêm chi tiết nhưng khẳng định: “Ai cũng muốn là một phần của thỏa thuận này, đúng không?”

Theo Nhà Trắng, cuộc đàm phán giữa phái đoàn Mỹ và Trung Quốc tại Geneva đã dẫn tới việc thiết lập một “cơ chế tham vấn thương mại”, từ đó hướng tới hạ nhiệt căng thẳng thuế quan. Sau đó, các vòng đàm phán tiếp theo ở London đã đưa hai bên đến một “khung thỏa thuận nguyên tắc” - đang chờ lãnh đạo cấp cao mỗi bên thông qua.

Ông Trump từng tuyên bố thỏa thuận này “đã xong” và chỉ còn chờ Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình chấp thuận. Tuy nhiên, tuyên bố mới của ông khiến dư luận bất ngờ vì hàm ý hai bên đã hoàn tất ký kết, trong khi trên thực tế, quá trình vẫn đang diễn ra.

Theo giới quan sát, thỏa thuận khung lần này không chỉ xoay quanh thuế nhập khẩu, mà còn mở rộng sang vấn đề hạn chế xuất khẩu, nhất là các mặt hàng công nghệ cao như chip bán dẫn và lượng khoáng sản quan trọng mà Trung Quốc sẽ cung cấp cho Mỹ. Những nội dung này có thể ảnh hưởng sâu rộng tới chuỗi cung ứng công nghiệp toàn cầu.

Wendy Cutler - cựu Phó Đại diện Thương mại Mỹ -nhận định, đây là tín hiệu tích cực giúp hạ nhiệt căng thẳng Mỹ - Trung nhưng nhấn mạnh chi tiết cụ thể vẫn còn mơ hồ. Bà kỳ vọng thỏa thuận sẽ làm rõ điều kiện nối lại xuất khẩu khoáng sản từ Trung Quốc và các nhượng bộ tương ứng từ phía Mỹ.

Trong khi dư luận đang hồi hộp chờ đợi bản ghi nhớ (MOU) chính thức, giáo sư Graham Allison từ Đại học Harvard cho biết tại Diễn đàn Kinh tế ở Thiên Tân: “Tôi sẽ rất ngạc nhiên nếu trong tuần tới không có một bản ghi nhớ được đưa ra từ các cuộc đối thoại giữa Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent và Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong”.

Ngoài Trung Quốc, Tổng thống Trump cũng úp mở về một thỏa thuận “rất lớn” sắp có với Ấn Độ. Một phái đoàn đàm phán của New Delhi đang có mặt tại Washington song vẫn chưa đạt được đồng thuận cuối cùng, chủ yếu do bất đồng về thuế nông sản. Nếu không có thỏa thuận trước ngày 9.7, Mỹ sẽ áp thuế đối ứng 26% lên hàng nhập khẩu từ Ấn Độ.

Ông Trump thẳng thắn tuyên bố: “Chúng tôi không thể đàm phán với tất cả mọi quốc gia. Một số bên, chúng tôi sẽ chỉ gửi thư cảm ơn, rồi áp thuế 25%, 35%, thậm chí 45%”.