Trung Quốc đưa siêu dự án khí đốt với Nga trở lại đàm phán

Xung đột giữa Israel và Iran khiến các nhà lãnh đạo Trung Quốc quan tâm trở lại tới dự án đường ống dẫn khí đốt từ Nga sang Trung Quốc, mở ra khả năng tái khởi động kế hoạch đã bị đình trệ trong nhiều năm.

Dự án đường ống Sức mạnh Siberia 2 đình trệ bởi có nhiều bất đồng liên quan đến giá cả và điều khoản sở hữu, cũng như Trung Quốc lo ngại phụ thuộc quá nhiều vào Nga trong lĩnh vực năng lượng.

Tuy nhiên, xung đột gần đây tại Trung Đông khiến Bắc Kinh phải cân nhắc lại mức độ tin cậy của nguồn cung dầu khí từ khu vực này.

Theo công ty tư vấn Rystad Energy, khoảng 30% lượng khí đốt Trung Quốc nhập khẩu hiện nay đến từ khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Qatar và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất, được vận chuyển qua eo biển Hormuz, tuyến hàng hải chiến lược mà Iran từng đe dọa phong tỏa. Trong những năm gần đây, các nhà máy lọc dầu độc lập của Trung Quốc cũng phụ thuộc vào nguồn dầu thô giá rẻ từ Iran.

Hơn 90% lượng dầu xuất khẩu của Iran hiện đổ vào Trung Quốc. Bắc Kinh cũng đang tìm cách tăng lượng dầu nhập khẩu từ Nga, quốc gia hiện chiếm khoảng 1/5 tổng nguồn cung dầu cho Trung Quốc.

“Diễn biến bất ổn và khó lường của tình hình quân sự cho giới lãnh đạo Trung Quốc thấy rằng, việc có nguồn cung ổn định qua đường ống dẫn khí trên đất liền mang lại lợi ích địa chính trị rõ rệt. Nga có thể hưởng lợi từ điều đó" - ông Alexander Gabuev, Giám đốc Trung tâm Carnegie Nga-Á-Âu, chuyên gia về quan hệ Trung - Nga, nhận định.

Truyền thông nhà nước Nga cũng liên hệ căng thẳng tại Trung Đông với việc Trung Quốc quan tâm tới hồi sinh dự án Sức mạnh Siberia 2. Các nhà phân tích cho rằng, Nga sẽ tìm cách đưa dự án này vào chương trình nghị sự trong chuyến thăm của Tổng thống Vladimir Putin tới Trung Quốc để gặp Chủ tịch Tập Cận Bình vào tháng 9 tới.

Ngoài bất ổn hiện tại ở vùng Vịnh, cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung cũng đã khiến xuất khẩu LNG từ Mỹ sang Trung Quốc bị đình trệ trong vài tháng qua. Về dài hạn, khi Trung Quốc theo đuổi các mục tiêu năng lượng xanh, các nhà phân tích cho biết, Bắc Kinh vẫn coi khí đốt là “nhiên liệu chuyển tiếp” giữa kỷ nguyên nhiên liệu hóa thạch và hậu carbon.

Nga mất đi thị trường năng lượng lớn nhất khi lượng khí đốt Nga xuất sang châu Âu bị ngừng lại do xung đột ở Ukraina nên rất quan tâm tới việc thúc đẩy dự án Sức mạnh Siberia 2.

Trung Quốc cũng muốn củng cố quan hệ với Nga trong bối cảnh địa chính trị hiện tại và việc xúc tiến dự án đường ống dẫn khí đang đình trệ có thể giúp củng cố mối quan hệ đó.

Tuy nhiên, ngay cả khi hai bên đạt được thỏa thuận, các nhà phân tích dự đoán việc xây dựng đường ống Sức mạnh Siberia 2 sẽ mất ít nhất 5 năm, tương tự như đường ống Sức mạnh Siberia dài 2.900km trước đó. Vẫn còn nhiều rào cản lớn khác, trong đó có bất đồng về giá khí đốt và khoản đầu tư lớn cần thiết cho việc xây dựng quy mô lớn.