Hàng không thúc đẩy kinh tế ASEAN

Theo ông Datuk Captain Izham Ismail, Tổng Giám đốc điều hành Tập đoàn Hàng không Malaysia (Malaysia Aviation Group - MAG), ngành hàng không châu Á - Thái Bình Dương đang bước vào một giai đoạn chuyển dịch mang tính cấu trúc, khi khu vực này ngày càng khẳng định vai trò là trung tâm tăng trưởng của vận tải hàng không toàn cầu.

Hiện châu Á - Thái Bình Dương chiếm khoảng 32% năng lực hàng không toàn cầu, song tỉ lệ này được dự báo sẽ tăng lên 48% vào năm 2030, nhờ số lượng máy bay mới được bàn giao và việc mở rộng tần suất bay. Riêng ASEAN, thị phần dự kiến tăng từ khoảng 7% hiện nay lên 12-15% vào cuối thập kỷ này.

Ông Izham cho biết, với việc ASEAN được kỳ vọng trở thành nền kinh tế lớn thứ ba thế giới trong thập kỷ tới, hàng không sẽ đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy thương mại, du lịch và kết nối nội khối cũng như với các khu vực khác. Tuy nhiên, tăng trưởng ở quy mô lớn như vậy đòi hỏi các sân bay và hệ thống hạ tầng hỗ trợ phải có những thay đổi căn bản.

Trong những thập kỷ tới, gần 42.000 máy bay mới dự kiến gia nhập đội bay toàn cầu, tạo áp lực lớn lên năng lực khai thác sân bay, hệ thống phục vụ mặt đất, cung cấp năng lượng và các hạ tầng phụ trợ như giao thông kết nối, logistics và dịch vụ lưu trú. Theo lãnh đạo MAG, phát triển hạ tầng hàng không hiện nay không còn giới hạn ở đường băng hay nhà ga, mà là một hệ sinh thái tổng thể gắn với giao thông, năng lượng và công nghệ.

Bên cạnh hạ tầng cứng, khuôn khổ pháp lý cũng được xác định là yếu tố cần thích ứng nhanh với sự phát triển của công nghệ, đặc biệt trong các lĩnh vực như số hóa, trí tuệ nhân tạo và phát triển bền vững. Chuyển dịch năng lượng được coi là trụ cột quan trọng, với nhiên liệu hàng không bền vững, điện hóa và hydro được kỳ vọng góp phần đưa ngành hàng không tiến gần hơn tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.

Triển vọng tăng trưởng của ngành hàng không châu Á - Thái Bình Dương cũng được các tổ chức quốc tế đánh giá tích cực. Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) cho biết, thị trường hàng không toàn cầu đã phục hồi về mức trước đại dịch và khu vực châu Á - Thái Bình Dương tiếp tục là động lực tăng trưởng lớn nhất trong những năm tới.

IATA thông tin, trong khi lưu lượng hành khách toàn cầu dự kiến tăng trung bình khoảng 3,8% mỗi năm trong thập kỷ tới, châu Á - Thái Bình Dương có thể đạt mức tăng trưởng kép khoảng 5,3%, tương đương việc bổ sung thêm khoảng 2,7 tỉ lượt hành khách mới. Hệ số sử dụng ghế của khu vực này được dự báo đạt mức cao kỷ lục 84,4% trong năm tới.

Nhu cầu đi lại tăng mạnh, đặc biệt tại các thị trường đông dân như Trung Quốc và Ấn Độ, nhờ sự phục hồi của du lịch và sự mở rộng của tầng lớp trung lưu. Việc nối lại các đường bay thẳng giữa Trung Quốc và Ấn Độ sau nhiều năm gián đoạn được xem là một dấu hiệu cho thấy thị trường hàng không khu vực đang bước vào giai đoạn tăng trưởng mới.

Trên phạm vi toàn cầu, IATA dự báo các hãng hàng không sẽ đạt lợi nhuận ròng hợp nhất khoảng 41 tỉ USD vào năm 2026, mức cao kỷ lục. Điều này cho thấy ngành hàng không đang dần củng cố khả năng chống chịu trước các cú sốc và duy trì hiệu quả kinh doanh trong bối cảnh còn nhiều biến động.

Lãnh đạo MAG cho rằng, thập kỷ tới sẽ là giai đoạn khởi đầu của một quá trình tái định hình sâu rộng ngành hàng không, với những thay đổi mang tính cấu trúc kéo dài đến năm 2040. Trong bối cảnh đó, những quốc gia và doanh nghiệp sớm đầu tư vào hạ tầng, chính sách, công nghệ và chuyển dịch năng lượng sẽ có lợi thế trong cuộc cạnh tranh mới, khi hàng không tiếp tục giữ vai trò xương sống của tăng trưởng và kết nối khu vực.