Phát triển sinh kế, tạo việc làm để thoát nghèo bền vững

Cần cơ chế riêng cho nhóm đối tượng không thể thoát nghèo

Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã tập trung chỉ đạo quyết liệt, huy động mọi nguồn lực, sức mạnh của cả hệ thống chính trị các cấp cùng tham gia, nhất là nỗ lực tự vươn lên của người nghèo, hộ nghèo, hộ cận nghèo.

Nhờ đó, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trong giảm nghèo, được cộng đồng quốc tế ghi nhận. Hiện nay, việc giảm nghèo đa chiều đặt ra yêu cầu cao hơn, đặc biệt trong bối cảnh đảm bảo các chỉ tiêu kinh tế - xã hội, đời sống nhân dân, hướng tới một xã hội công bằng, giàu mạnh, với mục tiêu ấm no, hạnh phúc.

Hiện tại, các cấp có thẩm quyền đang tập trung hoàn thiện dự thảo Nghị định quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2026-2030; xem xét lồng ghép 2 chương trình mục tiêu xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững; xem xét chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030 đảm bảo hiệu quả, tránh chồng chéo.

Cho ý kiến về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc cho rằng, đối với giảm nghèo, có thể tập trung vào phát triển sinh kế, tạo việc làm và hỗ trợ tiếp cận dịch vụ cơ bản.

Đối với xây dựng nông thôn mới, ưu tiên phát triển kinh tế nông thôn gắn với ứng dụng công nghệ cao, nâng cao chất lượng đời sống, thúc đẩy chuyển đổi số và bảo đảm an ninh, an toàn cộng đồng.

Ý kiến từ các địa phương cho rằng, thực tiễn đang đặt ra hai lựa chọn: Lồng ghép cả 3 chương trình (giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc, miền núi) thành một chương trình; hoặc trước mắt gộp 2 chương trình giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới.

Ngoài việc xác định chuẩn nghèo đa chiều, cần bổ sung các giải pháp hỗ trợ cụ thể, từ tiếp cận dịch vụ công đến an sinh xã hội cho những nhóm yếu thế không có khả năng tham gia lao động.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Lê Trung Hồ kiến nghị cần có cơ chế riêng cho nhóm đối tượng không thể thoát nghèo như người già, bệnh tật, khuyết tật… đưa vào diện an sinh xã hội lâu dài.

Các tiêu chí về nhà ở, y tế, giáo dục giữa các chương trình phải được rà soát, thống nhất để tránh tình trạng "bắt đầu lại từ đầu".

"Địa phương mong muốn được Trung ương phân cấp mạnh mẽ hơn nữa, giao quyền chủ động để hoàn thành mục tiêu đề ra", Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Nam Hưng nói.

Vấn đề chiến lược, có ý nghĩa sống còn

Nguyên Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Đức Phát cho rằng, bàn về chương trình xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững là bàn về một vấn đề chiến lược, có ý nghĩa sống còn đối với sự phát triển đất nước.

"Đất nước không thể vươn mình nếu nông thôn không vươn mình. Kinh tế Việt Nam không thể phát triển nhanh và bền vững nếu kinh tế nông thôn không phát triển nhanh và bền vững", ông Cao Đức Phát chia sẻ.

Theo ông Cao Đức Phát, thành công lớn nhất của chương trình xây dựng nông thôn mới 15 năm qua là nhờ được tổ chức như một cuộc vận động toàn dân thay vì chỉ là một chương trình đầu tư.

Trung ương hỗ trợ, còn cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương trực tiếp bàn bạc, lựa chọn hạng mục cần thiết và triển khai.

"Ở Tuyên Quang, chỉ với 170 tấn xi măng và 2 triệu đồng hỗ trợ, nhân dân đã làm được 1.000 km đường trong 3 năm. Nếu đấu thầu theo cách thông thường, chi phí lên tới 1 tỉ đồng/km. Cách làm này vừa tiết kiệm, vừa nhanh, chất lượng lại được nhân dân đồng thuận cao" - ông Cao Đức Phát dẫn chứng.

Tuy nhiên, bước vào giai đoạn mới với những thay đổi trong chủ trương, điều kiện phát triển và hệ thống quản lý hành chính, cần có cách tiếp cận, nội dung và tổ chức thực hiện mới trong xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững.

"Đây không chỉ là động lực phát triển kinh tế - xã hội mà còn góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào hệ thống chính trị" - ông Cao Đức Phát khẳng định.