Đề Văn không quá khó nhưng vẫn đảm bảo tính phân hóa

Thí sinh tự tin

Hoàn thành bài thi trong khoảng 100 phút đầu tiên, dành 20 phút để đọc soát bài, thí sinh Đồng Quốc Khánh dự thi tại THPT Lê Quý Đôn - Hà Đông rời điểm thi sớm nhất. Em chia sẻ: “Mặc dù khá hoang mang khi mới đọc đề nhưng theo đánh giá của em, câu nghị luận 7 điểm không quá khó. Do vậy, em khá tự tin vào bài làm của mình”.

“Tác phẩm ra đời ở thời điểm trước khi Cách mạng tháng Tám nổ ra song Kim Lân đã có sự đột phá về kết của câu chuyện, đó là nhìn thấy được vẻ đẹp từ nạn đói năm 1945. Nội dung này em đã được thầy cô chia sẻ, nhắc nhở nhiều trong quá trình ôn, nên bám theo để triển khai bài”, Khánh chia sẻ.

Nhận xét đề thi vừa sức, Khánh cho biết đáp nhiều bạn có thể đạt 6 - 7 điểm. Với thí sinh thi để xét tuyển đại học có thể giành điểm ở những ý hỏi nâng cao. Bạn Đức Minh tại điểm thi THPT Lê Quý Đôn - Hà Đông, cho biết: “Em không học tủ nên các tác phẩm đều ôn kỹ lưỡng. Đề thi này em có thể đạt từ 6-7 điểm. Em thấy câu 2 phần đọc hiểu yêu cầu đề thi hơi khó. Em đã mất khá nhiều thời gian để suy nghĩ nhưng không chắc đáp án”.

Tại điểm thi THPT Kim Liên, thí sinh Nguyễn Thanh Lan cho biết: Đề thi môn Ngữ văn năm nay nằm trong nội dung kiến thức đã ôn tập.

“Những kiến thức cơ bản như xác định thể thơ của đoạn trích, chỉ ra những từ ngữ, hình ảnh miêu tả cơn giông mùa hè trong dòng thơ, nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh... là những kiến thức em đã được luyện tập rất nhiều. Đặc biệt, em rất thích yêu cầu viết đoạn văn 200 chữ trình bày suy nghĩ về sự cần thiết phải biết cân bằng cảm xúc trong cuộc sống”, Lan chia sẻ.

Giáo viên nhận định ra sao?

Đánh giá về đề thi Ngữ văn kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2023, TS Trịnh Thu Tuyết - giáo viên hệ thống giáo dục HOCMAI đánh giá, đề thi bám sát cấu trúc tham khảo do Bộ GD&ĐT công bố ngày 1/3/2023.

Theo cô Tuyết, phần đọc hiểu khá vừa sức với thí sinh nhưng có thể sẽ khó tìm được những bài làm sáng tạo, độc đáo bởi hệ thống câu hỏi vẫn theo hướng giảm tải như nhiều năm nay khi đưa ra tới 2 câu hỏi ở mức độ nhận biết.

Câu hỏi vận dụng về cơ bản lặp lại yêu cầu như câu hỏi số 3 trong đề thi tốt nghiệp THPT năm 2022. Câu hỏi vận dụng cao một mặt có thể giúp những thí sinh có sự trải nghiệm và suy tư sâu sắc thể hiện được quan điểm, chính kiến của mình về cách nghĩ, cách sống. Mặt khác, câu hỏi cũng có thể tạo điều kiện cho một số thí sinh đưa ra những suy nghĩ hời hợt, khuôn mẫu và sáo rỗng.

Câu nghị luận văn học vẫn sử dụng cấu trúc đề quen thuộc. Sau trích đoạn cuối cùng của truyện ngắn “Vợ nhặt” là một câu lệnh có 2 vế tương ứng với 2 yêu cầu: Phân tích đoạn trích trong truyện ngắn và “nhận xét cách nhìn cuộc sống của nhà văn Kim Lân được thể hiện trong đoạn trích”.

Với ngữ liệu nghị luận là đoạn kết mang âm hưởng tươi sáng của sự đổi đời, của cuộc sống ấm no - sự tươi sáng dù mới chỉ thấp thoáng hiện ra qua câu chuyện của 3 mẹ con Tràng; Qua cảm giác “tiếc rẻ vẩn vơ” của Tràng và đặc biệt qua hình ảnh “lá cờ đỏ bay phấp phới” ở cuối truyện... thí sinh hoàn toàn có thể tích hợp yêu cầu của hai câu lệnh. Bởi khi thí sinh phân tích đoạn trích với những chi tiết miêu tả lời nói, thái độ, tâm trạng... của các nhân vật thì cũng đồng thời phải đề cập đến cách nhìn tích cực của nhà văn Kim Lân với cuộc sống và số phận con người trong nạn đói khủng khiếp 1945. Điều này sẽ giúp cho những thí sinh có năng lực tư duy tốt có thể thực hiện tích hợp hai yêu cầu của đề, tránh được sự trùng lặp những nội dung đã phân tích.

“Nhìn chung, đề thi Ngữ văn đảm bảo đúng các yêu cầu về nội dung, hình thức của một đề thi tốt nghiệp. Cũng như nhiều năm trước, đề thi vừa sức, quen thuộc. Hơn thế nữa, do mô hình cơ bản không thay đổi nên các kiểu dạng câu hỏi không bất ngờ với thí sinh. Khả năng phân loại của đề vẫn là sự phân loại của các mức độ đọc hiểu và cảm thụ văn bản, sự phân loại chủ yếu được ghi nhận bởi cách đánh giá tinh tế, chính xác của giám khảo”, cô Tuyết nhấn mạnh.

Giảng viên Nguyễn Thanh Diên - Khoa Ngữ văn, trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội) nhận định: "Đề Ngữ văn năm nay vẫn giữ nguyên cấu trúc với 2 phần đọc hiểu và làm văn. Đây cũng là phán đoán của nhiều giáo viên môn Văn.

Nội dung, cấu trúc phù hợp với chương trình THPT. Với đề thi này, phổ điểm trung bình từ 6 - 7 điểm, thí sinh có thể lấy điểm cao ở phần nghị luận.

Cụ thể, phần đọc hiểu (3 điểm) với trích đoạn bài thơ "Đi qua cơn giông" của tác giả Anh Ngọc, yêu cầu thí sinh thực hiện đoạn nghị luận xã hội “từ suy ngẫm của nhà thơ rút ra bài học vì lẽ sống cho bản thân"... Tôi cho rằng, đây là nội dung rất hay, 4 câu hỏi đều kiểm tra khả năng cảm thụ văn chương của người học.

Với câu 4, thí sinh có tư duy tốt và chiêm nghiệm cuộc sống với những biến động như hiện nay sẽ lấy điểm ở nội dung này".