Bẫy ảnh hé lộ nhiều loài thú quý ở rừng đặc dụng Quảng Trị

Ban Quản lý rừng đặc dụng Nam Quảng Trị hiện quản lý hơn 65.000 ha thuộc Khu Bảo tồn thiên nhiên Bắc Hướng Hóa, Khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông và Khu bảo vệ cảnh quan đường Hồ Chí Minh. Phần lớn diện tích là rừng tự nhiên, nơi cư trú của nhiều loài động vật hoang dã quý hiếm.

Để nghiên cứu và bảo vệ hiệu quả, từ năm 2021 đơn vị đã triển khai lắp đặt bẫy ảnh trong rừng. Cách làm này cho phép ghi nhận sự phân bố, tập tính của động vật, đồng thời phát hiện các hành vi xâm nhập trái phép. Việc đặt bẫy ảnh được tiến hành theo hai hướng: điều tra tổng thể bằng lưới ô vuông (khoảng cách 200-250m) và xác định loài cụ thể bằng tuyến đặt máy gần khe suối, lối mòn.

Trước khi đặt máy, cán bộ bảo tồn phải dọn sạch khu vực khoảng 15m² để tránh ảnh “nhiễu” và gắn thiết bị chắc chắn vào thân cây nhỏ, ít rung lắc. Máy được ngụy trang kỹ, tránh hướng mặt trời mọc lặn, pin duy trì 2-3 tháng. Trong thời gian đó, lực lượng chức năng không lui tới nhằm tránh ảnh hưởng đến tập tính động vật.

Ông Trương Quang Trung – Giám đốc Ban Quản lý rừng đặc dụng Nam Quảng Trị – cho biết: “Bẫy ảnh không chỉ giúp điều tra loài quý hiếm mà còn ghi nhận các trường hợp người dân vào rừng đặt bẫy, vi phạm lâm luật. Nhiều đối tượng đã bị phát hiện, răn đe và xử lý nhờ hình ảnh từ thiết bị này”.

Tháng 5.2025, đơn vị triển khai 68 máy bẫy ảnh tại một tiểu khu ở Khu Bảo tồn thiên nhiên Bắc Hướng Hóa. Sau hơn 2 tháng, đã thu về 8.873 bức ảnh, trong đó 5.085 ảnh ghi nhận động vật. Kết quả cho thấy 22 loài thuộc 13 họ, 7 bộ, 2 lớp được phát hiện. Đáng chú ý có 5 loài trong Sách đỏ thế giới IUCN (1 loài Nguy cấp – EN, 4 loài Sắp nguy cấp – VU); 7 loài trong Sách đỏ Việt Nam (2 loài EN, 5 loài VU); 13 loài thuộc nhóm IB và IIB theo Nghị định 84/NĐ-CP.

Không chỉ qua ảnh, trong quá trình tuần tra, mới đây cán bộ rừng đặc dụng còn trực tiếp bắt gặp một cá thể rùa hộp trán vàng miền Trung nặng khoảng 1kg đang ăn nấm mối ven suối thuộc Khu Bảo tồn thiên nhiên Bắc Hướng Hóa. Loài rùa này thuộc nhóm IB, nằm trong diện động vật hoang dã nguy cấp được ưu tiên bảo vệ.

“Đây là kết quả hết sức ngỡ ngàng, chứng tỏ hệ động vật trong khu bảo tồn vẫn được duy trì và phát triển tốt” – ông Trung nhấn mạnh.

Việc ứng dụng bẫy ảnh đã mở ra hướng đi mới trong công tác quản lý rừng đặc dụng ở Quảng Trị, không chỉ phục vụ nghiên cứu khoa học mà còn là công cụ hữu hiệu để bảo vệ “lá phổi xanh” và các loài thú quý hiếm trên dãy Trường Sơn.