Xuất hiện nhiều “điểm đen” rác thải tại ven đô Hà Nội

Sau hơn 4 tháng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đi vào vận hành (từ 1.7.2025), một số khu vực ngoại thành của TP Hà Nội xuất hiện các “điểm đen” rác thải sinh hoạt lưu cữu. Theo phản ánh của người dân, lượng rác lớn ùn ứ nhiều ngày, bốc mùi hôi vào những hôm mưa, còn ngày nắng thì ruồi nhặng dày đặc, mất vệ sinh.

Tại thôn Vân Lôi (xã Hòa Lạc), người dân cho biết sau khi phản ánh, đơn vị môi trường có thu dọn nhưng chỉ giải quyết được một phần, sau đó lại phát sinh điểm tập kết mới. Đại diện UBND xã Hòa Lạc cho rằng nguyên nhân chính là thiếu sự phối hợp giữa Trung tâm Kỹ thuật nông nghiệp và môi trường Hà Nội với các doanh nghiệp thực hiện gói thầu. Một số điểm rác tự phát như vòng xuyến cầu vượt Đại lộ Thăng Long, khu tái định cư Vân Lôi chưa có phương án xử lý triệt để, tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm nguồn nước.

Được biết, từ 1.7 đến 30.10, xã Hòa Lạc đã thu gom hơn 1.780 tấn rác, trung bình 14,8 tấn/ngày. Dù vậy, tại các thôn Hòa Lạc, Vân Lôi và dọc Quốc lộ 21A, rác vẫn chất đống, tồn lưu kéo dài.

Tình trạng tương tự diễn ra tại An Khánh, nơi lượng rác phát sinh mỗi ngày tăng vì dân số tăng nhanh, nhiều chung cư mới đi vào hoạt động khiến khối lượng rác tiếp tục tăng mạnh.

Theo Quyết định 3619/QĐ-UBND, từ 1.7.2025, toàn bộ công tác vệ sinh môi trường của Hà Nội được bàn giao về Trung tâm Kỹ thuật nông nghiệp và môi trường TP Hà Nội quản lý tập trung. Tuy nhiên, sau thời gian triển khai, nhiều bất cập nảy sinh: điều phối thiếu thống nhất, xã không nắm được dữ liệu thu gom, phản ánh của người dân xử lý chậm, nhiều điểm rác tồn đọng kéo dài.

Trong khi đó, năng lực của một số đơn vị thu gom còn hạn chế. Có nơi chỉ bố trí 1 chuyến xe/ngày, thiếu phương tiện cuốn ép, dẫn đến tình trạng “rác chờ xe”. Một số điểm tập kết không có tường bao, không có hệ thống thu gom nước rỉ rác, gây ô nhiễm thứ cấp.

Đại diện Trung tâm Kỹ thuật nông nghiệp và môi trường Hà Nội cho rằng hiện khối lượng công việc chuyển từ cấp xã lên Trung tâm là rất lớn, trong khi nhân lực và phương tiện chưa được bổ sung tương ứng. Trung tâm đang phối hợp với các xã rà soát lại toàn bộ mạng lưới thu gom, xác định trách nhiệm từng doanh nghiệp và cam kết trong quý IV sẽ xử lý dứt điểm các điểm tồn đọng tại Hòa Lạc, An Khánh, Dương Hòa.

Từ năm 2026 TP Hà Nội sẽ áp dụng hệ thống giám sát điện tử cho các tuyến thu gom rác sinh hoạt. “Mỗi xe cuốn ép sẽ gắn định vị GPS, truyền dữ liệu trực tuyến để kiểm soát khối lượng, hành trình và tần suất vận chuyển. Phản ánh của người dân gửi qua ứng dụng "Hà Nội xanh – sạch" sẽ được kết nối trực tiếp để xử lý nhanh”.

Đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội cũng cho biết, sở đang rà soát năng lực các nhà thầu vệ sinh trên toàn thành phố, kiên quyết chấm dứt hợp đồng với đơn vị yếu kém, không bảo đảm tần suất và chất lượng thu gom. Tiêu chí “mức độ hài lòng của người dân” sẽ được đưa vào đánh giá xếp loại định kỳ.

Chính quyền một số địa phương của TP Hà Nội cũng kiến nghị thành phố sớm hoàn thiện đề án vệ sinh môi trường giai đoạn 2026-2030, làm rõ cơ chế phối hợp ba cấp (sở – trung tâm – xã), xây dựng hệ thống dữ liệu số về khối lượng rác phát sinh, tần suất thu gom và hình ảnh hiện trường. Các xã đề xuất khuyến khích tổ tự quản, hợp tác xã môi trường và cộng đồng dân cư tham gia giám sát, phản ánh vi phạm; đồng thời đẩy mạnh phân loại rác tại nguồn nhằm hướng tới mô hình đô thị xanh – kinh tế tuần hoàn.

Nhiều ý kiến cho rằng khi trách nhiệm được phân định rõ, cơ chế phối hợp đồng bộ, doanh nghiệp đủ năng lực và người dân đồng hành, Thủ đô mới có thể đạt mục tiêu “sáng – xanh – sạch – đẹp”, không còn những “điểm đen” môi trường.