Vụ Nord Stream nóng trở lại, căng thẳng leo thang ở châu Âu

Vụ phá hoại đường ống dẫn khí đốt Nga Nord Stream năm 2022 - một trong những vụ việc bí ẩn nhất châu Âu thời hậu chiến - lại bước sang chương mới khi một nghi phạm người Ukraina tiếp tục kháng cáo lệnh dẫn độ sang Đức.

Ngày 27.10, tòa phúc thẩm Bologna (Italy) ra phán quyết cho phép dẫn độ công dân Ukraina Serhii K. sang Đức - nơi đối tượng bị cáo buộc là người phối hợp thực hiện vụ phá hoại hai đường ống Nord Stream và Nord Stream 2 nối Nga và Đức năm 2022.

Tuy nhiên, luật sư bào chữa Nicola Canestrini tuyên bố sẽ tiếp tục kháng nghị lên Tòa án Tối cao Cassation của Italy, khiến tiến trình dẫn độ tạm dừng.

“Chúng tôi sẽ không dừng lại cho đến khi một tòa án độc lập xem xét đầy đủ các khía cạnh của luật pháp quốc tế và quyền con người trong vụ việc này” - ông Canestrini khẳng định, đồng thời nhấn mạnh rằng hành động của thân chủ ông mang “tính chính trị” và đáng được miễn trừ truy tố.

Theo công tố Đức, Serhii K. - cựu sĩ quan quân đội Ukraina - bị cáo buộc tham gia nhóm đặt thiết bị nổ dưới đáy biển gần đảo Bornholm (Đan Mạch). Người này bị truy tố với các tội danh: thông đồng gây nổ, phá hoại hiến pháp và hủy hoại cơ sở hạ tầng trọng yếu.

Vụ việc của Serhii K. diễn ra chỉ vài tuần sau khi tòa án Ba Lan bác bỏ yêu cầu dẫn độ một nghi phạm Ukraina khác liên quan đến cùng vụ án, đồng thời ra lệnh phóng thích ngay lập tức người này.

Quyết định của Ba Lan đã tạo ra tiền lệ pháp lý mà phía bào chữa ở Italy dự kiến sẽ viện dẫn khi kháng cáo, cho rằng việc dẫn độ có thể vi phạm quyền con người và tính độc lập chính trị.

Trong khi đó, phía công tố Đức từ chối bình luận về tiến trình tố tụng tại Italy, chỉ khẳng định họ “vẫn đang hợp tác với các cơ quan châu Âu để truy tìm sự thật về Nord Stream”.

Các vụ nổ vào tháng 9.2022 đã phá hủy nghiêm trọng đường ống Nord Stream 1 và 2 - tuyến dẫn khí đốt quan trọng từ Nga sang châu Âu - khiến nguồn cung năng lượng khu vực rơi vào khủng hoảng.

Từ khi xảy ra vụ nổ, hàng loạt giả thuyết đã được nêu ra - từ bàn tay Nga tự tạo khủng hoảng năng lượng, đến chiến dịch đặc nhiệm phương Tây hoặc nhóm dân quân độc lập thân Ukraina gây ra. Song, sau hơn 3 năm, chưa có bằng chứng xác thực nào được công bố.

Đức, Thụy Điển và Đan Mạch đều mở cuộc điều tra riêng rẽ, nhưng cho đến nay chưa có quốc gia hay tổ chức nào nhận trách nhiệm.

Nga gọi đây là “hành động khủng bố quốc tế”, trong khi Ukraina và các đồng minh phương Tây phủ nhận mọi liên quan.

Vụ Nord Stream đã làm thay đổi hoàn toàn cục diện an ninh năng lượng của châu Âu, buộc EU phải tăng tốc đa dạng hóa nguồn cung và giảm phụ thuộc vào khí đốt Nga.

Trong khi đó, cuộc tranh cãi pháp lý đang nóng lên quanh Serhii K. giữa Itay, Đức và Ba Lan cho thấy các vết nứt chính trị và pháp lý trong lòng EU vẫn còn sâu sắc, đặc biệt khi liên quan đến vấn đề Ukraina và Nga.