Trung Quốc trấn an về kiểm soát xuất khẩu đất hiếm

Tân Hoa Xã đưa tin, ngày 12.10, Bộ Thương mại Trung Quốc lên tiếng bảo vệ quyết định siết chặt xuất khẩu đất hiếm và các sản phẩm liên quan, khẳng định đây là hành động hợp pháp của chính phủ nhằm hoàn thiện hệ thống kiểm soát xuất khẩu theo quy định pháp luật, đồng thời kêu gọi Mỹ xử lý khác biệt một cách phù hợp thông qua đối thoại, trên tinh thần tôn trọng lẫn nhau và tham vấn bình đẳng.

Người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết, trong bối cảnh thế giới biến động với xung đột quân sự gia tăng và cạnh tranh công nghệ khốc liệt, Trung Quốc nhận thấy các nguyên tố đất hiếm trung và nặng đang được sử dụng ngày càng nhiều trong lĩnh vực quốc phòng.

“Là một nước lớn có trách nhiệm, Trung Quốc áp dụng kiểm soát xuất khẩu đối với các mặt hàng này nhằm bảo vệ hòa bình thế giới, ổn định khu vực và thực hiện nghĩa vụ quốc tế về không phổ biến vũ khí” - người phát ngôn nhấn mạnh.

Trung Quốc khẳng định các biện pháp mới không đồng nghĩa với cấm xuất khẩu. Các doanh nghiệp đủ điều kiện vẫn có thể được cấp phép. Trước khi công bố biện pháp này, Trung Quốc đã thông báo cho các đối tác thông qua các cơ chế đối thoại song phương về kiểm soát xuất khẩu.

“Chúng tôi sẵn sàng tăng cường trao đổi, đối thoại với các quốc gia khác để cùng bảo vệ an ninh và sự ổn định của chuỗi cung ứng toàn cầu” - Bộ Thương mại Trung Quốc nêu rõ.

Theo Bộ Thương mại Trung Quốc, chính phủ đã đánh giá kỹ lưỡng tác động tiềm tàng của quyết định đối với ngành công nghiệp và chuỗi cung ứng và kết luận ảnh hưởng sẽ rất hạn chế. Trong thời gian tới, Bắc Kinh sẽ tiếp tục xem xét cấp phép theo luật định, đồng thời xem xét áp dụng các cơ chế thuận lợi hóa như giấy phép chung hoặc miễn trừ giấy phép để tạo điều kiện cho hoạt động thương mại hợp pháp.

“Xuất khẩu phục vụ mục đích dân sự, phù hợp quy định sẽ được phê duyệt. Doanh nghiệp không cần lo ngại” - người phát ngôn nói thêm, đồng thời khẳng định Trung Quốc “sẽ hợp tác với các nước khác để duy trì hòa bình và ổn định toàn cầu”.

Trước đó, chỉ một ngày sau tuyên bố của Bộ Thương mại Trung Quốc ngày 9.10 về việc kiểm soát xuất khẩu đất hiếm, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết, sẽ áp thuế mới 100% lên hàng hóa Trung Quốc, dự kiến hiệu lực từ ngày 1.11 hoặc sớm hơn tùy thuộc vào bất kỳ hành động hoặc thay đổi nào tiếp theo của Trung Quốc. Tổng thống Trump cũng nhấn mạnh sẽ áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với các phần mềm quan trọng để trả đũa các biện pháp của Trung Quốc đối với khoáng sản đất hiếm.

Với các động thái trên, chuỗi cung ứng chip toàn cầu lại đứng trước nguy cơ gián đoạn. Các biện pháp hạn chế xuất khẩu đất hiếm có thể khiến việc giao hàng của ASML Holding NV - nhà sản xuất duy nhất trên thế giới chế tạo được các máy sản xuất chip bán dẫn tiên tiến nhất - bị trì hoãn trong nhiều tuần. Rủi ro rõ ràng nhất mà các công ty đang phải đối mặt hiện nay là giá của các loại nam châm phụ thuộc vào đất hiếm - vốn đóng vai trò then chốt trong chuỗi cung ứng chip - đang có xu hướng tăng mạnh.

Đây không phải là lần đầu tiên đất hiếm trở thành tâm điểm trong căng thẳng thương mại Mỹ - Trung. Sau khi Tổng thống Trump tăng thuế nhập khẩu đối với hàng hóa Trung Quốc hồi đầu năm nay, chính phủ Bắc Kinh đã đáp trả bằng cách ngừng xuất khẩu khoáng sản cho các doanh nghiệp Mỹ. Sau đó, hai bên đạt được một thỏa thuận "đình chiến" vào mùa xuân, ông Trump hạ mức thuế áp dụng, còn phía Trung Quốc đồng ý nối lại việc cung cấp các nguyên liệu đất hiếm.