Tòa phúc thẩm bất ngờ khôi phục thuế quan của ông Trump

RT đưa tin, chính sách thuế đối ứng của Tổng thống Donald Trump vừa được tạm thời "hồi sinh" sau phán quyết khẩn cấp của Tòa phúc thẩm Liên bang Mỹ, chỉ một ngày sau khi bị Tòa án Thương mại Quốc tế chặn đứng.

Ngày 29.5, giờ Mỹ, Tòa phúc thẩm Liên bang Khu vực (US Court of Appeals for the Federal Circuit) đã ra quyết định đình chỉ ngay lập tức lệnh cấm áp thuế toàn cầu do Tòa án Thương mại Quốc tế đưa ra trước đó một ngày. Theo đó, các sắc thuế nhập khẩu do ông Trump tái áp đặt hồi tháng 4 vẫn tiếp tục có hiệu lực, ít nhất cho đến ngày 9.6.2025.

“Các bên khởi kiện phải nộp phản hồi về đề nghị hoãn thi hành trước ngày 5.6.2025” - tòa phúc thẩm nêu rõ. “Chính phủ Mỹ có thể nộp một bản phản hồi hợp nhất vào ngày 9.6.2025”.

Từ tháng 4.2025, ông Donald Trump đã tái áp thuế nhập khẩu tối thiểu 10% đối với tất cả các mặt hàng ngoại nhập, trong đó các mức cao hơn được áp với Trung Quốc, Mexico, Canada và các quốc gia EU. Chính quyền Tổng thống Trump cho rằng đây là biện pháp cần thiết để cân bằng thương mại và bảo vệ lợi ích người lao động Mỹ.

Tuy nhiên, ngày 28.5, Tòa án Thương mại Quốc tế đã ra phán quyết rằng việc sử dụng Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) để áp thuế là vượt quá thẩm quyền của Tổng thống, vì đạo luật này được thiết kế để đối phó với các tình huống an ninh khẩn cấp chứ không phải thương mại thông thường.

Ngay sau phán quyết của tòa thương mại, Nhà Trắng đã lập tức kháng cáo. Người phát ngôn Nhà Trắng Karoline Leavitt tuyên bố rằng chính quyền Tổng thống Trump “tự tin vào chiến thắng pháp lý” và không ngại “đối đầu với các thẩm phán lạm quyền”.

Ông Peter Navarro, cố vấn thương mại thân cận của ông Trump, cũng không giấu thái độ quyết liệt: “Ngay cả nếu chúng tôi thua ở đây, chúng tôi sẽ tìm cách khác để thực hiện nó. Chương trình thuế quan Trump vẫn đang sống khỏe và sẽ được triển khai để bảo vệ người dân Mỹ”.

Dù lệnh cấm tạm thời bị đình chỉ, cuộc chiến pháp lý vẫn chưa kết thúc. Tòa phúc thẩm sẽ xem xét đầy đủ các lập luận pháp lý của cả hai bên trong những tuần tới. Nếu cần thiết, vụ việc có thể được đưa lên Tối cao Pháp viện - nơi cán cân bảo thủ hiện nay có thể nghiêng về phía ông Trump.

Giới quan sát nhận định, vụ kiện lần này không đơn thuần là chuyện thuế quan, mà là bài kiểm tra quan trọng về mức độ quyền lực hành pháp trong sử dụng luật khẩn cấp để định hình chính sách kinh tế. Nếu ông Trump thắng, đây sẽ là sự mở rộng tiền lệ sâu rộng, cho phép bất kỳ tổng thống nào sau này có thể viện dẫn lý do “khẩn cấp” để vượt mặt Quốc hội trong lĩnh vực thuế thương mại.

Phán quyết ngày 28.5 chỉ ảnh hưởng đến các loại thuế được áp dụng dưới IEEPA. Những sắc thuế quan trọng khác của ông Trump - như thuế 25% lên ôtô, thép và nhôm - vẫn còn hiệu lực vì được ban hành theo Luật Mở rộng Thương mại năm 1962 (Section 232) và Luật Thương mại 1974 (Section 122).

Theo Section 122, Tổng thống Mỹ được phép áp thuế tới 15% trong 150 ngày đối với các nước có thâm hụt thương mại lớn với Mỹ mà không cần sự phê chuẩn từ Quốc hội.