Quốc gia đầu tiên trên thế giới khai tử thư giấy

Dịch vụ bưu chính quốc doanh của Đan Mạch, PostNord, chuyển phát bức thư cuối cùng vào ngày 30.12, chính thức khép lại chặng đường tồn tại suốt 400 năm.

Quyết định này khiến Đan Mạch trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới tuyên bố thư từ truyền thống không còn giữ vai trò thiết yếu cũng như không còn khả thi về mặt kinh tế.

Sự suy giảm nhanh chóng của một dịch vụ bưu chính quốc gia là một câu chuyện quen thuộc. Xu hướng này cũng đang diễn ra tại nhiều nước phương Tây, khi con người ngày càng phụ thuộc vào các phương thức liên lạc số.

Tại Đan Mạch, lượng thư được chuyển phát năm 2024 giảm hơn 90% so với năm 2000. Trong khi đó, Bưu chính Mỹ cũng ghi nhận lượng thư năm 2024 giảm 50% so với năm 2006.

Khi phần lớn hoạt động liên lạc đã chuyển lên môi trường trực tuyến, cách con người giao tiếp và ngôn ngữ sử dụng cũng thay đổi theo.

Theo ông Dirk van Miert - giáo sư tại Viện Huygens ở Hà Lan, chuyên nghiên cứu các mạng lưới tri thức thời cận đại, bản thân những lá thư cũng sẽ “thay đổi vị thế”, thường mang ý nghĩa riêng tư và thân mật hơn so với các hình thức giao tiếp số.

Từ tháng 6.2025, PostNord đã bắt đầu tháo dỡ khoảng 1.500 hòm thư trên khắp Đan Mạch. Khi số hòm thư này được bán đấu giá gây quỹ từ thiện vào ngày 10.12, hàng trăm nghìn người dân đã tìm cách mua. Mỗi hòm thư có giá 2.000 hoặc 1.500 kroner Đan Mạch, tương đương khoảng 315 hoặc 236 USD, tùy vào mức độ cũ mới.

Trong thời gian tới, người dân Đan Mạch sẽ không còn bỏ thư vào hòm thư công cộng mà phải mang thư đến các quầy dịch vụ trong cửa hàng.

Từ đó, thư sẽ được các công ty tư nhân vận chuyển trong nước và quốc tế. Riêng PostNord vẫn tiếp tục duy trì việc chuyển phát bưu kiện, do mua sắm trực tuyến vẫn tăng trưởng mạnh.

Đan Mạch hiện là một trong những quốc gia số hóa hàng đầu thế giới. Ngay cả khu vực công cũng sử dụng nhiều cổng dịch vụ trực tuyến, giúp giảm tối đa các hình thức liên lạc giấy tờ và khiến quốc gia này ít phụ thuộc vào bưu chính truyền thống hơn nhiều nước khác.

“Gần như mọi người dân Đan Mạch đều đã hoàn toàn số hóa, vì vậy thư giấy không còn giữ vai trò như trước đây. Phần lớn thông tin hiện nay được gửi qua hòm thư điện tử, và thực tế là thương mại điện tử cùng thị trường chuyển phát bưu kiện đã vượt xa thư tín truyền thống” - ông Andreas Brethvad, người phát ngôn của PostNord, cho hay.

Điều đó phần nào lý giải Đan Mạch là quốc gia đầu tiên đưa ra quyết định này, dù nhiều nước khác có thể sẽ sớm có động thái tương tự.

Nhu cầu về thư từ truyền thống trên thế giới dù đã suy giảm đáng kể nhưng vẫn chưa biến mất hoàn toàn. Theo Liên minh Bưu chính Thế giới trực thuộc Liên Hợp Quốc, hiện còn gần 2,6 tỉ người chưa kết nối Internet và nhiều người khác chưa có khả năng tiếp cận số một cách đầy đủ do thiếu thiết bị, hạ tầng kém hoặc kỹ năng số hạn chế. Các cộng đồng nông thôn, phụ nữ và người nghèo là những nhóm chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.

Ngay cả tại các quốc gia số hóa cao như Đan Mạch, một số nhóm phụ thuộc nhiều hơn vào dịch vụ bưu chính, đặc biệt là người cao tuổi, có thể sẽ chịu tác động tiêu cực từ sự thay đổi này, theo các tổ chức vận động xã hội.