Những 'lớp học không tuổi' ở Thụy Điển

Họ không lấy bằng cấp mà học vì niềm vui và để giữ đầu óc minh mẫn.

Bà Susanne Abelin, 66 tuổi, sống tại Thụy Điển đã về hưu nhưng lịch trình của bà vô cùng bận rộn. Mỗi ngày, bà tham gia lớp học tiếng Italy và làm tình nguyện viên biên tập bản tin cho một tổ chức dành cho người cao tuổi.

Không lựa chọn an nhàn, bà Susanne chia sẻ: “Xã hội Thụy Điển vẫn còn phân biệt tuổi tác nên đôi khi, người cao tuổi bị xem nhẹ. Tôi không muốn bản thân mình nằm trong nhóm đấy và vẫn cố gắng học hỏi kiến thức mới mỗi ngày”.

Giống như bà Susanne, ngày càng nhiều người cao tuổi ở Thụy Điển không chọn nghỉ hưu mà dành thời gian cho các khóa học trực tiếp ở nhiều lĩnh vực như ngôn ngữ, chính trị, y học hay kiến trúc.

Các lớp học này được tổ chức bởi Senioruniversitet, mạng lưới đại học quốc gia hợp tác với Folkuniversitetet, với khoảng 30 chi nhánh độc lập trên khắp cả nước. Đây được xem là những “lớp học không tuổi” trong một xã hội có dân số già hóa nhanh.

Tại Stockholm, chi nhánh lớn nhất của Senioruniversitet, lớp học dành cho người cao tuổi hoạt động rất thành công. Thành lập từ năm 1991, đến nay tổ chức này được vận hành tại nhiều địa điểm khác nhau trong thủ đô, với sự tham gia của khoảng 100 tình nguyện viên.

Sự kiện nổi bật nhất là các buổi toạ đàm vào thứ Ba hằng tuần, thu hút khoảng một nghìn người tham dự. Nội dung các buổi nói chuyện trải rộng từ “Nghệ thuật trao giải Nobel”, “Thông tin sai lệch và trí tuệ nhân tạo – mối đe dọa do chính chúng ta tạo ra” đến những chủ đề tưởng như đời thường nhưng giàu chiều sâu văn hóa.

Theo bà Inga Sanner, Chủ tịch Senioruniversitet tại Stockholm, số lượng hội viên trên toàn quốc hiện đã vượt mức trước đại dịch và đang ở mức cao nhất từ trước đến nay. Bà cho rằng, sự phục hồi này không chỉ là con số, mà còn cho thấy một “khát vọng học hỏi mãnh liệt” của người cao tuổi.

Thống kê của Folkuniversitetet cho thấy, năm 2023 có hơn 2 nghìn sự kiện được tổ chức trên toàn quốc với gần 162 nghìn lượt người tham gia. Năm 2025, con số này dự kiến tiếp tục tăng, lên hơn 177 nghìn người. Và tất cả người đăng ký đều trên 55 tuổi, trong đó, nhiều người đã về hưu.

Ông Gunnar Danielsson, Tổng Thư ký của Folkuniversitetet, nhận định, số lượng người cao tuổi đăng ký học tăng cao vì chính niềm vui của việc học là một trải nghiệm đáng quý, đặc biệt trong một xã hội vốn coi giáo dục như công cụ chuẩn bị cho thị trường lao động.

Sự phát triển của Senioruniversitet diễn ra trong bối cảnh nguồn tài trợ công cho giáo dục người lớn đã giảm đáng kể trong những năm gần đây. Theo ông Danielsson, điều này cho thấy sức hút của mô hình không đến từ chính sách tài chính, mà từ nhu cầu gặp gỡ, trao đổi trực tiếp.

Còn theo bà Sanner, việc người cao tuổi tiếp tục học tập không chỉ mang ý nghĩa cá nhân. Bà cho rằng, việc học giúp nâng cao phúc lợi tinh thần, lan tỏa ảnh hưởng tích cực tới gia đình và thế hệ trẻ.