Mỹ - EU đồng loạt ra tay với dầu khí Nga

Bộ Tài chính Mỹ ngày 22.10 thông báo áp đặt gói trừng phạt mới đối với Nga, với lý do Mátxcơva “thiếu cam kết nghiêm túc cho tiến trình hòa bình”.

Đối tượng bị nhắm đến là hai ông lớn của ngành dầu khí Nga - Rosneft và Lukoil, cùng 34 công ty con hoạt động trong lĩnh vực năng lượng.

“Đây là thời điểm phải chấm dứt bạo lực và tiến tới một lệnh ngừng bắn ngay lập tức” - Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent tuyên bố. Ông khẳng định, Washington sẵn sàng hành động mạnh tay hơn nếu cần thiết để “hỗ trợ nỗ lực của Tổng thống Donald Trump nhằm chấm dứt một cuộc chiến khác”.

Theo thông cáo, các công ty con của Rosneft và Lukoil bị đưa vào danh sách trừng phạt vì “đang hoạt động hoặc đã từng hoạt động trong lĩnh vực năng lượng của Nga”.

Giới quan sát nhận định bước đi này có thể tác động sâu đến chuỗi cung ứng dầu thô của Nga, đồng thời gây sức ép tài chính lên hai tập đoàn được xem là “huyết mạch” của nền kinh tế Nga.

Cùng thời điểm, Liên minh châu Âu (EU) cũng thông qua gói trừng phạt Nga thứ 19, bao gồm cam kết giảm thêm nhập khẩu dầu và khí đốt của Nga - một bước tiến mới trong nỗ lực tách nền kinh tế châu Âu khỏi nguồn năng lượng Nga.

Gói trừng phạt mới của EU còn mở rộng phạm vi sang 4 công ty dầu khí Trung Quốc bị cáo buộc giúp Nga lách lệnh cấm vận phương Tây, và có thể nhắm tới một số doanh nghiệp Ấn Độ.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen khẳng định, đây là biện pháp “bịt mọi kẽ hở” để đảm bảo hiệu quả của các lệnh trừng phạt đã áp dụng từ năm 2022.

Bên cạnh đó, gói trừng phạt còn bao gồm cấm nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ Nga vào thị trường EU; đưa 118 tàu thuộc “hạm đội bóng tối” của Nga vào danh sách đen vì bị nghi ngờ vận chuyển dầu lậu; áp lệnh cấm giao dịch toàn phần đối với Rosneft và Gazpromneft - hai trụ cột xuất khẩu năng lượng của Nga.

Sau nhiều tuần đàm phán, các nước thành viên EU đã đạt đồng thuận cuối cùng, bất chấp sự phản đối ban đầu từ Slovakia. Nhiều chuyên gia cảnh báo, động thái đồng loạt của Mỹ và EU có thể đẩy giá dầu thế giới lên mức kỷ lục mới, khi nguồn cung từ Nga, Trung Đông và châu Phi đều đang chịu sức ép.

Tổng thống Donald Trump thời gian gần đây tỏ ra ngày càng thất vọng với cả Nga và Ukraina, cho rằng hai bên “không cho thấy thiện chí” trong các cuộc hòa đàm.

Ngày 22.10, ông Trump thông báo đã hủy cuộc gặp thượng đỉnh dự kiến ​​với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Budapest, Hungary. Ông cho biết, ông không tin các cuộc đàm phán sẽ mang lại kết quả mong muốn ở giai đoạn này.

Tuy nhiên, Tổng thống Trump không loại trừ khả năng tổ chức các cuộc đàm phán với Tổng thống Putin vào một thời điểm sau đó.

Phía Điện Kremlin tuyên bố vẫn cam kết theo đuổi giải pháp hòa bình dài hạn cho xung đột Ukraina. Tuy nhiên, Mátxcơva cáo buộc Kiev và các đồng minh châu Âu đang “cố tình phá hoại tiến trình hòa giải” bằng cách tiếp tục mở rộng lệnh trừng phạt.

Tổng thống Putin nhiều lần cảnh báo phương Tây không nên “dùng giọng điệu thực dân” để gây sức ép với các nước như Trung Quốc và Ấn Độ - những khách hàng mua dầu lớn nhất của Nga hiện nay.