Hải Phòng kiên quyết di dời, giải tỏa các hộ nuôi ngao không phép
Việc tranh chấp giữa các hộ nuôi ngao không phép tại khu vực biển trên địa bàn Hải Phòng với các doanh nghiệp được cấp mỏ khai thác cát đã trở thành điểm nóng về an ninh trật tự. Các cơ quan chức năng thành phố sẽ quyết tâm xử lý dứt điểm tình trạng này.
Các hộ cố ý không chấp hành quy định
Ngày 5/9/2022, tại buổi họp Giao ban báo chí tháng 9/2022, UBND thành phố Hải Phòng đã thông tin về việc chỉ đạo, tổ chức di dời, giải toả hoạt động nuôi ngao không phép trên địa bàn quận Hải An và huyện Kiến Thuỵ.
Theo đó, các hộ dân nuôi ngao trên khu vực ven biển thuộc quận Hải An và huyện Kiến Thụy là tự phát, ban đầu các hộ nuôi ngao với quy mô, diện tích nhỏ. Năm 2011, Ủy ban Nhân dân xã Đại Hợp, huyện Kiến Thụy, đã triển khai rà soát các hộ nuôi ngao vùng ven biển huyện Kiến Thụy, tại thời điểm này, chỉ có khoảng 32 hộ nuôi ngao với diện tích 147,1ha/30 chòi trông coi.
Sau đó các hộ dân đã tự mở rộng diện tích nuôi, lấn ra phía ngoài biển, không được cơ quan có thẩm quyền cấp phép; Chồng lấn vào khu vực của các tổ chức đã được Ủy ban Nhân dân thành phố giao, cho thuê để thực hiện khai thác khoáng sản cát, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.
Ông Nguyễn Ngọc Tú - Chánh Văn phòng UBND TP Hải Phòng thông tin về việc di dời, giải toả các hộ nuôi ngao không phép trên địa bàn Hải Phòng |
Hiện nay, 28 hộ đang nuôi ngao trên địa bàn quận Hải An với diện tích 726,36ha; 89 hộ đang nuôi ngao trên địa bàn huyện Kiến Thụy với diện tích 2.557,5ha. Các hộ nuôi ngao tại 2 khu vực trên không chỉ là người dân thường trú trên địa bàn quận Hải An, huyện Kiến Thụy mà gồm nhiều hộ dân thường trú tại các tỉnh khác như: Thái Bình, Nam Định, Thanh Hóa…
Theo kết quả rà soát, các địa phương đều có văn bản yêu cầu các hộ dân dừng việc nuôi ngao từ trước đây nhiều năm. Ủy ban Nhân dân huyện Kiến Thụy đã có Thông báo số 282/TB-UBND ngày 16/12/2011, chỉ cho phép các hộ tiếp tục nuôi thả trên diện tích cũ tại khu vực trên đến hết vụ nuôi, nghiêm cấm việc tự ý cắm thêm lưới cây và thả thêm giống.
Ngày 18/8/2017, Ủy ban Nhân dân huyện Kiến Thụy tiếp tục ban hành Công văn số 1295/UBND-NN yêu cầu các hộ dân dừng ngay việc đầu tư, mở rộng diện tích nuôi thả mới ngao tại bãi triều ven biển xã Đại Hợp. Tuy nhiên, các hộ dân không chấp hành mà tiếp tục tự ý quây bãi, mở rộng hoạt động nuôi trồng thủy sản.
Ông Dương Đình Ổn - Chủ tịch UBND quận Hải An phát biểu tại buổi giao ban báo chí tháng 9/2022 |
Theo ông Dương Đình Ổn, Chủ tịch UBND quận Hải An cho biết: Trong số 13 hộ kê khai nuôi ngao trên địa bàn quận chỉ có 2 hộ dân thuộc phường Tràng Cát, còn lại là ở địa phương khác. Tại thời điểm chúng tôi triển khai giao mốc giới mỏ cát cho các doanh nghiệp không thấy hộ nào có ý kiến bị chồng lấn diện tích nuôi ngao. Khi các doanh nghiệp ra khai thác thì xảy ra tranh chấp…
Từ ngày 13/9/2021, UBND TP đã có văn bản chỉ đạo các quận và các tổ chức cá nhân là không cho các hộ dân thả giống, nuôi ngao tiếp và phải thu hoạch trước ngày 30/11/2021 nhưng các hộ không thực hiện...”.
Qua rà soát của các địa phương, tất cả các hộ nuôi ngao trên khu vực biển không cung cấp được giấy tờ liên quan đến việc cho phép nuôi trồng thuỷ sản trên biển của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền; Không nộp bất cứ khoản thuế, phí gì cho địa phương nơi có biển.
Do đó, các hộ dân này đã vi phạm các quy định về điều kiện nuôi trồng thuỷ sản trên biển theo quy định tại Điều 38, 39 và 44 Luật Thuỷ sản năm 2017 và Điều 37 Nghị định số 26/2019/NĐ-CP ngày 08/3/2019 của Chính phủ, Điều 17 Nghị định số 42/2019/NĐ-CP ngày 16/5/2019 của Chính phủ và Nghị định số 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.
Đến nay, tại quận Hải An đã cưỡng chế di dời toàn bộ tài sản, vật nuôi trong vi phạm 161ha tại Khu công nghiệp DeepC 2A; Đã có 15/28 hộ dân tự nguyện di dời; Còn lại 13/28 hộ dân, thành phố đang chỉ đạo Ủy ban Nhân dân quận Hải An thực hiện cưỡng chế.
Xuất hiện nhiều vụ việc mất an ninh trật tự trên biển
Hiện nay, Ủy ban Nhân dân thành phố đã cấp phép khai thác khoáng sản cát đối với 16 tổ chức cá nhân trên địa bàn quận Hải An, huyện Kiến Thụy.
Việc Ủy ban Nhân dân thành phố đã cấp các Giấy phép khai thác khoáng sản cho các doanh nghiệp đều đảm bảo quy định của Luật Khoáng sản; Việc cho thuê mặt nước, đất có mặt nước, giao khu vực biển đảm bảo theo quy định của Luật Đất đai, Luật Tài nguyên môi trường biển và Hải đảo.
Tại quận Hải An có 3 mỏ có diện tích chồng lấn với hoạt động nuôi ngao (145,3ha/726,36ha), cụ thể: Công ty TNHH MTV kinh doanh khai thác vật liệu xây dựng Sao đỏ chồng lấn 60ha/82,2ha được cấp phép; Công ty Cổ phần Đầu tư thương vại và Vận tải Thành Trang chồng lần 77ha/98,9ha được cấp phép (15 hộ nuôi trong khu vực trên đã tự nguyện thão dỡ); Công ty Cổ phần Khai thác cát phục vụ khu kinh tế chồng lấn khoảng 8,3ha/99ha được cấp phép.
Tại huyện Kiến Thụy, có 6 mỏ có diện tích chồng ấn với hoạt động nuôi ngao (306,93ha/2.557,5ha). Cụ thể: Công ty Cổ phần Đầu tư thương vại và Vận tải Thành Trang chồng lấn 47,5ha/96ha được cấp phép; Công ty Cổ phần Đầu tư Kiến Thụy chồng lấn 75ha/98,1ha được cấp phép; Công ty TNHH Đầu tư Hoàng Sơn chồng lấn 94ha/97,93ha được cấp phép; Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Thiên Quý chồng lấn 55ha/88ha được cấp phép; Công ty Cổ phần và Dịch vụ Đồng Kinh chồng lấn 30ha/99ha được cấp phép; Công ty Cổ phần Phát triển dịch vụ và Thương mại Tín Thành chồng lấn 35ha/99ha được cấp phép.
Lãnh đạo Bộ đội Biên phòng Hải Phòng phát biểu về tình hình an ninh trật tự tại các khu vực nuôi ngao ven bển quận Hải An và huyện Kiến Thuỵ |
Việc chồng lấn trên dẫn đến một số doanh nghiệp đã được Ủy ban Nhân dân thành phố cấp phép khai thác và khu vực luồng vào các mỏ không thể thực hiện khai thác các hộ dân tự nhận nuôi ngao tại khu vực cản trở.
Quá trình các hộ dân tự ý quây bãi để nuôi ngao tự phát tại khu vực biển quận Hải An, huyện Kiến Thụy đã làm phát sinh những một số tranh chấp như: Giữa các ngư dân khai thác nguồn lợi hải sản tự nhiên tại ngư trường truyền thống với những người dân tự ý cắm cọc, vây bãi; Giữa các chủ bãi nuôi ngao với nhau do tranh chấp diện tích; Giữa người dân tự nhận nuôi ngao với các doanh nghiệp được cấp phép khai thác khoáng sản cát để phục vụ các dự án phát triển kinh tế, xã hội thành phố.
Các mâu thuẫn, tranh chấp trên có nguy cơ mất an ninh trật tự khu vực, làm ảnh hưởng tiêu cực tới hình ảnh thu hút đầu tư của thành phố Hải Phòng. Ngoài ra, việc nuôi ngao không phép tại một số nơi đã làm cản trở việc đi lại của các tàu thuyền và công tác khảo sát, thăm dò, phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn trên biển.
Theo Chỉ huy Trưởng Bộ đội Biên phòng Hải Phòng: Thời gian qua, lực lượng biên phòng đã xử lý 75 vụ việc tranh chấp giữa những người nuôi trồng thủy sản và các đơn vị khai thác cát. Trong đó, 35 hộ dân tự ý đóng cọc, dựng chòi canh thuỷ sản trái phép; 12 vụ cố ý gây thương tích giữa những người nuôi ngao với những người khai thác thuỷ sản truyền thống; 6 vụ hủy hoại tài sản và 2 vụ cướp tài sản trên biển đã được bàn giao cho công an các địa phương tiếp tục xử lý...
Quyết liệt giải tỏa hoạt động nuôi ngao không phép
Trước tình hình trên, Chủ tịch UBND thành phố đã trực tiếp kiểm tra thực địa, tổ chức nhiều buổi đối thoại, làm việc với các hộ dân nuôi ngao; Chỉ đạo kiểm tra, lập hồ sơ xử lý vi phạm hành chính đối với tổ chức, cá nhân nuôi ngao không phép; Thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả do hành vi vi phạm gây ra; Buộc khôi phục lại hiện trạng ban đầu; Buộc trả lại phần diện tích đất sử dụng không phù hợp…
Ông Lê Anh Quân - Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP chỉ đạo việc di dời, giải toả các hộ nuôi ngao tự phát trong thời gian tới |
Đến nay, UBND quận Hải An đã hoàn thành di dời, giải tỏa các hộ nuôi ngao trái phép đối với 96ha thuộc mỏ khai thác cát của Công ty Cổ phần Thương mại - Xây dựng Tân Vũ Hải Phòng và cưỡng chế đối với 17 cá nhân nuôi ngao trái phép tại khu đất 161ha thuộc dự án xây dựng Khu công nghiệp DeepC 2A của Công ty Cổ phần Khu công nghiệp Hải Phòng theo đúng quy định pháp luật, được Nhân dân địa phương đồng tình ủng hộ.
Để tiếp tục tăng cường công tác quản lý nhà Nước đối với hoạt động nuôi trồng thủy sản trên địa bàn theo quy định của pháp luật, ngày 27/6/2022, UBND quận Hải An đã cắm được 11 phao tiêu bao quanh khu vực biển khoảng 2.500ha; Thiết lập hồ sơ, ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với 28 hộ nuôi ngao (diện tích 726,36ha) không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp phép theo quy định. Các hộ dân đã không chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, do vậy, UBND quận Hải An đã ban hành 28 quyết định cưỡng chế buộc di dời, tháo dỡ công trình nuôi trồng thủy sản vi phạm, tống đạt đến từng hộ dân.
Ngày 26/7/2022, đã có 15/28 hộ dân nuôi ngao tại phường Tràng Cát với diện tích khoảng 107ha đã tự nguyện chấp hành quyết định cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả và được UBND quận Hải An lập biên bản công nhận sự tự nguyện chấp hành theo quy định.
Đối với 13 hộ dân nuôi trồng thủy sản còn lại, UBND quận Hải An đã hoàn thiện hồ sơ cưỡng chế xin ý kiến các sở, ban, ngành thành phố và đã được Thường trực Thành ủy, Ủy ban Nhân dân thành phố đồng ý chủ trương cưỡng chế.
Trước khi cưỡng chế, ngày 26/8/2022, Ủy ban Nhân dân quận Hải An đã tổ chức đối thoại với 13 hộ dân. Tuy nhiên, các hộ dân không đến đối thoại, Ủy ban Nhân dân quận Hải An đã lập biên bản ghi nhận sự việc và tiếp tục hoàn thiện phương án tổ chức cưỡng chế theo quy định. Thời gian cưỡng chế dự kiến từ ngày 8 - 10/9/2022.
Hiện nay trên khu vực biển huyện Kiến Thụy có 89 hộ dân tự nhận nuôi ngao với diện tích 2.557,5ha.
Ngày 20/6/2022, Chủ tịch UBND thành phố đã có buổi làm việc với đại diện 10 hộ dân nuôi ngao trên địa bàn quận Hải An và huyện Kiến Thụy để lắng nghe ý kiến và giải quyết kiến nghị của các hộ dân. Sau buổi làm việc, UBND thành phố đã ban hành Thông báo số 366/TB-UBND ngày 23/6/2022 về kết luận của Chủ tịch UBND thành phố tại buổi làm việc với đại diện các hộ nuôi ngao trên địa bàn quận Hải An và huyện Kiến Thụy; Công văn số 4144/UBND-KS ngày 23/6/2022 trả lời 15 kiến nghị nêu trên của các hộ dân nuôi ngao trên địa bàn quận Hải An, huyện Kiến Thụy, các văn bản này đã được gửi tận tay tới các hộ dân tham gia buổi làm việc. Tuy nhiên, đến nay còn hơn 10 hộ vẫn tổ chức khiếu nại, không chấp thuận việc di dời, giải tỏa.
Tại cuộc họp, ông Lê Anh Quân, Phó Chủ tịch UBND TP cho biết: “Nhà nước khuyến khích tổ chức, cá nhân đầu tư để đưa đất chưa sử dụng vào sử dụng, đầu tư nuôi trồng thủy sản trên biển, đất có mặt nước ven biển để phát triển kinh tế xã hội. Đồng thời, việc nuôi trồng thủy sản phải tuân thủ pháp luật về thủy sản, đất đai.
Như vậy, việc các hộ đang nuôi ngao trên địa bàn quận Hải An, huyện Kiến Thụy khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp phép nuôi trồng thủy sản, giao khu vực biển, cho thuê đất có mặt nước là vi phạm các quy định, điều kiện theo quy định pháp luật; Ảnh hưởng tới hoạt động quản lý của cơ quan Nhà nước và quyền, lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân khác có liên quan. Do đó, Ủy ban Nhân dân thành phố Hải Phòng chỉ đạo di dời, giải tỏa hoạt động nuôi ngao trái pháp luật, lập lại an ninh, trật tự tại khu vực này là đúng quy định pháp luật.