Đàm phán thương mại và đất hiếm Mỹ - Trung kéo sang ngày thứ 2

Ngày đàm phán đầu tiên tại dinh thự Lancaster House kết thúc vào đêm 9.6 và sẽ tiếp tục vào 10h ngày 10.6 theo giờ Anh.

Dẫn đầu phái đoàn Mỹ là Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent, Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick và Đại diện Thương mại Jamieson Greer. Phía Trung Quốc do Phó Thủ tướng Hà Lập Phong dẫn đầu cùng Bộ trưởng Thương mại Vương Văn Đào và Trưởng đoàn đàm phán Lý Thành Cương.

Việc ông Lutnick - người phụ trách kiểm soát xuất khẩu - tham gia đoàn Mỹ cho thấy đất hiếm là vấn đề trọng tâm. Trung Quốc hiện nắm gần như độc quyền nam châm đất hiếm - thành phần thiết yếu trong động cơ xe điện. Ông Lutnick không tham gia đàm phán ở Geneva, nơi hai bên từng đạt thỏa thuận giảm thuế tạm thời.

Hai bên đang tìm cách khôi phục thỏa thuận tạm thời từng đạt được tại Geneva. Tuy nhiên, Washington cáo buộc Bắc Kinh trì hoãn thực hiện các cam kết, đặc biệt liên quan đến xuất khẩu đất hiếm.

Cố vấn kinh tế Nhà Trắng Kevin Hassett nói Mỹ muốn Trung Quốc cam kết cụ thể về việc nối lại xuất khẩu đất hiếm, sau cuộc điện đàm giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tuần trước. Ông Hassett cho biết Mỹ kỳ vọng việc nới lỏng kiểm soát xuất khẩu sẽ dẫn tới việc cung cấp đất hiếm ngay lập tức.

Cuộc đàm phán tại London diễn ra trong bối cảnh cả hai nền kinh tế đang chịu sức ép. Xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ trong tháng 5 giảm 34,5% so với cùng kỳ năm ngoái - mức giảm mạnh nhất kể từ tháng 2.2020.

Tại Mỹ, niềm tin tiêu dùng và doanh nghiệp suy giảm, GDP quý I tăng trưởng âm do nhập khẩu tăng vọt khi người dân tranh thủ mua sắm trước khi giá tăng.

Thị trường lao động Mỹ vẫn duy trì ổn định, nhưng các chuyên gia dự báo áp lực sẽ lộ rõ hơn trong mùa hè.

Trong khi đó, chính quyền Tổng thống Donald Trump tiếp tục kháng cáo phán quyết của tòa án thương mại Mỹ cho rằng các mức thuế ông áp lên hàng hóa Trung Quốc vượt quá thẩm quyền pháp lý. Vụ kiện có thể được đưa lên Tòa án Tối cao.

Tuần trước, ông Trump và ông Tập Cận Bình có cuộc điện đàm đầu tiên kể từ khi ông Trump nhậm chức nhiệm kỳ hai. Trung Quốc cảnh báo Mỹ về các biện pháp thương mại và vấn đề Đài Loan (Trung Quốc). Ông Trump cho biết hai bên đạt “kết luận tích cực”, mở đường cho cuộc họp tại London. Trung Quốc sau đó cấp phép xuất khẩu tạm thời đất hiếm cho các nhà cung ứng của ba hãng xe Mỹ lớn.

Tháng 4, Trung Quốc đình chỉ xuất khẩu nhiều loại khoáng sản thiết yếu, làm gián đoạn chuỗi cung ứng của ngành ôtô, hàng không, bán dẫn và quốc phòng. Phía Mỹ kỳ vọng Trung Quốc dỡ bỏ các biện pháp trả đũa, trong khi chỉ một số hạn chế xuất khẩu mới có thể được xem xét nới lỏng.

Dù thỏa thuận Geneva giúp thị trường chứng khoán toàn cầu phục hồi, các chuyên gia nhận định triển vọng đạt một thỏa thuận toàn diện giữa hai bên vẫn còn xa vời do xu hướng tách rời chuỗi cung ứng và áp lực địa chính trị tiếp diễn.

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 9.6 cho biết ông nhận được “những báo cáo tích cực” từ nhóm đàm phán và đánh giá “mọi việc đang tiến triển tốt”.