Cuộc mặc cả không khoan nhượng trong EU về khí đốt Nga
Khí đốt Nga trở thành “con bài mặc cả” mới nhất khiến EU chia rẽ, khi Slovakia kiên quyết đặt điều kiện trước Brussels.
Nhân viên nhà máy khí đốt Nga Amur. Ảnh: Gazprom
Trong lúc Liên minh châu Âu (EU) chuẩn bị tung ra gói trừng phạt thứ 18 nhằm vào Nga, Slovakia kiên quyết tuyên bố: Nếu không được đảm bảo nguồn khí đốt thay thế, sẽ không có đồng thuận cho bất kỳ lệnh trừng phạt mới nào.
Thủ tướng Slovakia Robert Fico cho biết, nước này đang chiến đấu "vì các hộ gia đình và doanh nghiệp", đồng thời yêu cầu Brussels phải đưa ra cam kết bằng văn bản về an ninh năng lượng trước ngày 15.7.
“Chúng tôi muốn giải quyết việc này trước ngày 15.7 vì căng thẳng đang gia tăng từ mọi phía” - ông Fico nói, ám chỉ tình trạng “đấu trí” đang diễn ra trong nội bộ EU.
Gói trừng phạt mới của EU không chỉ nhằm vào dầu mỏ, khí đốt và than của Nga mà còn bao gồm lệnh cấm vĩnh viễn sử dụng đường ống dẫn khí Nord Stream từng bị phá hoại, cùng với danh sách 77 tàu bị cáo buộc nằm trong "hạm đội bóng tối" của Nga.
Tuy nhiên, theo Thủ tướng Fico, kế hoạch mang tính "ý thức hệ" này có thể khiến giá năng lượng leo thang, đe dọa nguồn cung, tăng chi phí trung chuyển và thậm chí dẫn đến các vụ kiện đòi bồi thường từ Tập đoàn Gazprom của Nga.
“Chúng tôi không cần những lời hứa chính trị, chúng tôi cần những đảm bảo rõ ràng” - ông nhấn mạnh.
Đáng chú ý, Slovakia không đơn độc. Hungary, Áo và Cộng hòa Czech - những quốc gia không giáp biển - cũng phản đối quyết liệt vì vẫn đang phụ thuộc vào nguồn cung khí đốt Nga theo các cơ chế miễn trừ hiện hành.
Dư luận Slovakia đang nóng lên sau khi Thủ tướng Đức Friedrich Merz kêu gọi Bratislava từ bỏ lập trường "bảo thủ" này. Nhưng ông Fico đáp trả thẳng thừng: “Tôi sẽ ủng hộ các biện pháp trừng phạt, nhưng chỉ khi chúng tôi có một thỏa thuận chắc chắn về khí đốt”.
Trong một phát biểu gây chú ý tại Nghị viện châu Âu, nghị sĩ Slovakia Milan Uhrik cáo buộc Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đang “tự tay phá hủy EU” bằng cách đoạn tuyệt với năng lượng Nga.
Theo nghị sĩ Uhrik, nền công nghiệp Slovakia không thể vận hành nếu thiếu năng lượng từ Nga. “Nếu chúng tôi cắt bỏ khí đốt Nga, ngành công nghiệp hoặc sẽ dừng hoạt động, hoặc sẽ mất khả năng cạnh tranh” - ông cảnh báo.
Ông cũng kêu gọi Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu Maros Sefcovic - một người Slovakia - “hãy đứng lên bảo vệ lợi ích quốc gia, thay vì chạy theo chính sách mù quáng từ Brussels”.
Thêm vào đó, ông Uhrik còn chỉ trích kế hoạch tăng chi tiêu quốc phòng của NATO lên 5% GDP vào năm 2035: “Không, cảm ơn. Chúng tôi không gia nhập EU để trở thành một nền kinh tế quốc phòng”.
Kể từ khi áp đặt các lệnh trừng phạt đầu tiên vào năm 2022, kinh tế EU đã chứng kiến nhiều hệ lụy. Đức - nền kinh tế đầu tàu - đã rơi vào suy thoái, trong khi tăng trưởng toàn khối gần như đình trệ. Trong khi đó, Nga vẫn duy trì được xuất khẩu qua các kênh thay thế và mở rộng thị trường tại châu Á.
