Tiền lệ doanh nghiệp Việt kiện đối tác nước ngoài: Một tâp đoàn lớn từng thắng kiện tới 130 triệu USD

Cụ thể, trong quá trình hợp tác, Amazon đã vi phạm cam kết mà hai bên đã thỏa thuận. Việc vi phạm này có thể ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của Công ty. Do đó, nhằm bảo vệ lợi ích hợp pháp của Công ty theo đúng nội dung hai bên đã thỏa thuận, Công ty đang tiến hành các thủ tục pháp lý có liên quan để khởi kiện Amazon tại địa điểm đặt trụ sở của Amazon.

Truyền thông quốc tế đưa tin, vụ kiện này trị giá 280 triệu USD và hiện Amazon vẫn chưa có phản hồi về sự việc.

Trong tiền lệ, đây không phải lần đầu tiên doanh nghiệp Việt và các đối tác nước ngoài vướng phải bất đồng trong làm ăn và phải giải quyết bằng pháp lý.

Trở lại năm 2019, Công ty TNHH Khai thác chế biến khoáng sản Núi Pháo (công ty con của Masan Group) đã thắng kiện 130 triệu USD từ Jacobs Group - một đối tác của họ tại Mỹ, tương đương khoảng 3.000 tỷ đồng theo phán quyết của hội đồng trọng tài do Trung tâm Trọng tài quốc tế Singapore chỉ định.

Vụ kiện này liên quan đến việc ký kết và thực hiện hợp đồng thiết kế, cung cấp thiết bị giữa Núi Pháo và Jacobs vào năm 2011 phục vụ dự án Núi Pháo tại tỉnh Thái Nguyên. Dây chuyền chế biến này hoàn thành trong năm 2015 và 2016.

Do có tranh chấp, phía Núi Pháo đã đưa vụ việc ra Trung tâm Trọng tài quốc tế Singapore ngày 30/9/2015. Hai bên đã có 3 tuần điều trần, kết thúc ngày 15/12/2017.

Như một phần của thỏa thuận dàn xếp, sau khi nhận khoản bồi thường 130 triệu USD, Núi Pháo đã chấm dứt vô điều kiện việc thực hiện các quyền theo Phán quyết chung thẩm từng phần cùng tất cả các yêu cầu và hành động liên quan đến vụ kiện.

Khoản tiền dàn xếp vụ kiện tại hội đồng trọng tài quốc tế thời điểm đó đã giúp Masan lãi đậm, đóng góp hơn 1.200 tỷ đồng vào tổng lợi nhuận của Masan sau 9 tháng năm 2019.

Khi vụ việc của Masan lắng xuống, thị trường tiếp tục ghi nhận một trường hợp tương tự nữa chỉ cách sau đó vài tháng.

Tháng 11/2019, Công ty Thuỷ điện Vĩnh Sơn – Sông Hinh (VSH) thắng vụ kiện hơn 2.000 tỷ với tổ hợp nhà thầu gồm Viện thiết kế Hydro China Huadong và Công ty TNHH Cục đường sắt số 18 Trung Quốc.

Cụ thể, Tòa án Nhân dân thành phố Hà Nội đã có quyết định về việc huỷ hoàn toàn phán quyết trọng tài ngày 10/4/2019 của Hội đồng trọng tài buộc Công ty Thuỷ điện Vĩnh Sơn – Sông Hinh (VSH) phải bồi thường số tiền hơn 2.163 tỷ đồng cho tổ hợp nhà thầu gồm Viện thiết kế Hydro China Huadong và Công ty TNHH Cục đường sắt số 18 Trung Quốc.

Mâu thuẫn giữa hai bên liên quan tới dự án Thủy điện Thượng Kon Tum. Xuất phát từ nguyên nhân nhà thầu Trung Quốc không thực hiện đúng tiến độ thi công như đã cam kết, buộc Công ty Thuỷ điện Vĩnh Sơn – Sông Hinh phải đình chỉ hợp đồng và tịch thu khoản bảo lãnh.

Dự án đã được tiến hành khởi công từ năm 2009, nhưng do chậm tiến độ, đã đội vốn từ giá trị đầu tư ban đầu là 5.744 tỷ đồng, đến năm 2015 điều chỉnh lên đến 7.408 tỷ đồng.

Sau đó phía đối tác Trung Quốc dừng công việc do cho rằng chủ đầu tư không thực hiện nghĩa vụ thanh toán, còn Công ty Thuỷ điện Vĩnh Sơn – Sông Hinh ngược lại cho rằng nhà thầu vi phạm nghiêm trọng hợp đồng do chậm trễ thi công. Nhà thầu Trung Quốc kiện VSH lên Trung tâm trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) và tháng 4/2019 được VIAC tuyên thắng kiện, buộc VSH phải thanh toán và bồi thường 2.163 tỷ đồng.

Không chấp nhận với phán quyết của VIAC, bà Nguyễn Thị Mai Thanh, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Cơ điện lạnh (REE) - doanh nghiệp sở hữu 21,01% vốn của VHS thời điểm đó đã kháng cáo lên Tòa án Nhân dân thành phố Hà Nội và nhận được phán quyết nêu trên.

Quay trở lại vụ việc giữa Gilimex và Amazon , theo hồ sơ vụ kiện, Amazon là khách hàng lớn nhất của Gilimex, với các đơn đặt hàng trị giá 146,6 triệu USD vào năm 2021. Gilimex đã từ chối các khách hàng lớn khác bao gồm IKEA và Columbia Sportswear để tập trung cho Amazon.

Trước khi đệ đơn kiện đối tác lớn nhất, Gilimex đã trải qua quý kinh doanh với kết quả sụt giảm mạnh. Báo cáo tài chính quý 3/2022 của Gilimex cho thấy doanh thu lao dốc trầm trọng xuống chỉ còn hơn 213 tỷ đồng, giảm đến 83% so với quý 2/2022 liền kề và giảm 66% so với cùng kỳ năm 2021.

Sự xuống dốc của Gilimex là hết sức bất thường nếu đặt lên bàn cân với loạt tên tuổi cùng ngành như TNG, May Sông Hồng, Dệt may Thành Công (TCM)… khi họ đều ngược dòng chạm đỉnh doanh thu mới, thăng hoa lên mốc hàng nghìn tỷ. Trước đó, sức cạnh tranh của Gilimex vẫn ngang ngửa các đối thủ

Tại ngày 30/9/2022, hàng tồn kho của công ty tăng tới 70% so với đầu năm, lên gần 1.278 tỷ đồng.