Công ty đầu tiên niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam kinh doanh ra sao?
Trong những năm đầu tiên, số lượng doanh nghiệp niêm yết còn ít, cổ phiếu của doanh nghiệp này được coi là có “số má” nhất trên thị trường.
Công ty Cổ phần Cơ Điện Lạnh (REE) là tập đoàn kinh doanh đa ngành được thành lập vào năm 1977. Sau khi chuyển đổi từ doanh nghiệp nhà nước sang công ty đại chúng bằng hình thức cổ phần hóa năm 1993, REE là công ty đầu tiên niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam vào năm 2000. Hiện tại, REE hoạt động trong các lĩnh vực: Năng lượng, nước và môi trường, bất động sản và dịch vụ hệ thống cơ điện (M&E).
REE đang đầu tư vào lĩnh vực thủy điện, năng lượng mặt trời, điện gió và nhiệt điện với tổng công suất phát điện theo tỷ lệ sở hữu là 1.051 MW, cũng như nắm giữ cổ phần trong các công ty cung cấp nước với tổng công suất sản xuất nước tương ứng với tỷ lệ sở hữu là 450.000 m3/ngày.
REE sở hữu và quản lý hơn 145.000 m2 diện tích văn phòng cho thuê tại Thành phố Hồ Chí Minh, khách thuê là các công ty thuộc nhiều lĩnh vực kinh doanh. REE còn có công ty thành viên REE M&E là nhà cung cấp dịch vụ kỹ thuật, và cơ điện lạnh chuyên nghiệp hàng đầu Việt Nam với nhiều kinh nghiệm trong các dự án thương mại, công nghiệp và cơ sở hạ tầng.
Đây cũng là một trong những doanh nghiệp đi tiên phong trong việc huy động vốn qua kênh trái phiếu. Từ năm 1997, Cơ điện lạnh trở thành công ty đầu tiên thực hiện phát hành trái phiếu chuyển đổi cho nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. Tại thời điểm đó, 1 nhà đầu tư nước ngoài và Dragon Capital chính là cầu nối đầu tiên – đơn vị bảo lãnh phát hành lô trái phiếu chuyển đổi quốc tế với tổng trị giá 5 triệu USD, lãi suất 4%/năm, PE chuyển đổi là 10.
Theo báo cáo tài chính quý 4/2023, doanh thu công ty giảm mạnh. Tổng doanh thu trong quý giảm 33% so với cùng kỳ xuống còn 2.065 tỷ đồng, chủ yếu do sự suy giảm của hai mảng kinh doanh cốt lõi của REE là Điện và Cơ điện lạnh.
Mảng điện ghi nhận doanh thu quý 4/2023 giảm 21% so với cùng kỳ xuống 1.237 tỷ đồng do điều kiện thời tiết bất lợi dẫn đến sản lượng thủy điện giảm 14,7% so với cùng kỳ. Mảng Cơ điện lạnh ghi nhận doanh thu giảm mạnh 51% so với cùng kỳ xuống 574 tỷ đồng do thị trường bất động sản trì trệ.
Mảng Văn phòng cho thuê vẫn duy trì ổn định, chưa ghi nhận doanh thu từ dự án The Light Square. Tổng doanh thu từ văn phòng cho thuê và bất động sản trong quý đạt 248 tỷ đồng, giảm nhẹ 6% so với cùng kỳ. Mảng Văn phòng cho thuê ghi nhận doanh thu quý 4/2023 là 266 tỷ đồng, không thay đổi so với cùng kỳ năm ngoái nhờ giá thuê tăng nhẹ bù đắp cho tỷ lệ lấp đầy giảm. Mảng Bất động sản có doanh thu âm nhẹ 18 tỷ đồng trong quý do chưa ghi nhận kết quả kinh doanh từ dự án.
Lợi nhuận ròng quý 4 của REE sụt giảm mạnh do mảng Cơ điện lạnh trích lập dự phòng nợ phải thu khó đòi. Cụ thể, lợi nhuận ròng đạt 504 tỷ đồng, giảm 30% so với cùng kỳ chủ yếu do ảnh hưởng từ hai mảng Cơ điện lạnh và Điện.
Mảng Cơ điện lạnh ghi nhận lỗ 76 tỷ đồng trong quý so với mức lợi nhuận 42 tỷ đồng cùng kỳ năm 2022, do phải trích lập thêm dự phòng cho các khoản phải thu khó đòi (173 tỷ đồng) trong bối cảnh thị trường bất động sản trì trệ và lãi suất tăng cao. Đây cũng là lần đầu tiên mảng này sụt giảm mạnh lợi nhuận.
Lợi nhuận sau thuế của mảng Điện cũng giảm 14,6% so với cùng kỳ xuống còn 408 tỷ đồng do hiện tượng El Nino gây ảnh hưởng tiêu cực tới sản lượng thủy điện (giảm 14,7% so với cùng kỳ).
Kết quả kinh doanh chung cả năm 2023 ghi nhận doanh thu và lợi nhuận ròng năm 2023 lần lượt đạt 8.570 tỷ đồng (giảm 9% so với cùng kỳ) và 2.188 tỷ đồng (giảm 19% so với cùng kỳ). Lợi nhuận ròng của REE trong năm 2023 giảm so với cùng kỳ do hiện tượng El Nino diễn ra trong năm 2023 dẫn đến sản lượng thủy điện thấp và mảng Cơ điện lạnh gặp khó khăn do thị trường bất động sản trì trệ. Mặc dù doanh thu cả năm 2023 đạt kỳ vọng nhưng lợi nhuận ròng chỉ đạt 92% so với dự phóng.
Ở thời điểm hiện tại, lô trái phiếu duy nhất còn lưu hành của REE là REE-BOND2029. Lô trái phiếu này được phát hành ngày 28/01/2019, khối lượng 2,318 trái phiếu, mệnh giá 1 tỷ đồng, tổng huy động hơn 2.300 tỷ đồng, kỳ hạn thanh toán là 10 năm. Số tiền thu về được sử dụng để phát triển dự án và các hoạt động mua bán, chuyển nhượng vốn.
Đây là trái phiếu không chuyển đổi, không kèm chứng quyền, được bảo lãnh thanh toán bởi CGIF - một quỹ tín thác của Ngân hàng phát triển châu Á. Tài sản đảm bảo cho lô trái phiếu là gần 38,4 triệu cổ phiếu TBC (Công ty cổ phần Thủy điện Thác Bà) , 32 triệu cổ phiếu SBH (Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ) và gần 25 triệu cổ phiếu của CTCP Thủy điện Mường Hum thuộc sở hữu của Công ty TNHH Năng lượng REE.
