Doanh nghiệp xanh hóa để bắt kịp xu hướng bền vững

Doanh nghiệp gặp khó trong quá trình xanh hóa

Theo ông Võ Văn Hoan - Phó Chủ tịch UBND TPHCM, sự gia tăng của biến đổi khí hậu cùng với sự cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên đã khiến phát triển bền vững trở thành một yêu cầu bắt buộc. TPHCM xác định chuyển đổi xanh là định hướng chiến lược nhằm tạo nên một tương lai hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế, bảo vệ môi trường và tiến bộ xã hội.

“Trong định hướng phát triển đô thị hiện đại, bền vững, TPHCM đã xác lập chiến lược rõ ràng, mạnh mẽ trong việc thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Trước bối cảnh thế giới đang thay đổi sâu sắc, chúng ta không thể tiếp tục dựa vào mô hình tăng trưởng dựa trên tài nguyên và lao động giá rẻ như trước đây. Cần tìm kiếm những động lực mới, đặc biệt là công nghệ xanh” - ông Võ Văn Hoan nhấn mạnh.

Tuy nhiên, để hiện thực hóa chuyển đổi xanh, thành phố đang đối diện với nhiều thách thức, đặc biệt trong lĩnh vực doanh nghiệp - lực lượng nòng cốt của nền kinh tế.

Ông Đinh Hồng Kỳ - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM (HUBA), cho biết, nhu cầu tín dụng xanh hiện nay là rất lớn khi ngày càng có nhiều doanh nghiệp có ý định hoặc đang triển khai quá trình xanh hóa. Song, phần lớn các doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư vào mô hình xanh lại là các tập đoàn lớn với tiềm lực tài chính vững vàng. Trong khi đó, các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) lại gặp nhiều rào cản.

“Một trong những rào cản lớn nhất chính là tài chính. Khoảng 65% doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn để thực hiện các dự án xanh” - ông Kỳ chia sẻ.

Việc thiếu cơ chế hỗ trợ rõ ràng, thiếu các chương trình đào tạo bài bản về công nghệ xanh hay quy trình chứng nhận tiêu chuẩn môi trường khiến nhiều doanh nghiệp bị tụt lại trong cuộc đua này.

Hỗ trợ thiết thực để thúc đẩy xuất khẩu xanh

Để tháo gỡ khó khăn, Trung tâm Hỗ trợ và Phát triển doanh nghiệp TPHCM đã tham mưu và triển khai nhiều chính sách hỗ trợ.

Theo ông Lê Minh Trung - Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ và Phát triển doanh nghiệp TPHCM, xuất khẩu xanh không còn là khái niệm mới, đã xuất hiện từ hơn 20 năm trước, gắn liền với các cụm từ như sản xuất sạch hơn hay tiêu dùng bền vững. Tuy nhiên, hiện nay xuất khẩu xanh không chỉ là xu hướng, mà đã trở thành điều kiện bắt buộc nếu doanh nghiệp muốn giữ vững thị trường và mở rộng ra quốc tế.

Một trong những điểm mấu chốt, theo ông Trung, là thay đổi tư duy của người nông dân, nhà sản xuất.

“Chỉ khi nào họ thực sự thay đổi cách nghĩ, cách làm thì sản phẩm mới có thể xanh được” - ông Trung cho hay. Điều này đồng nghĩa với việc chính quyền cần có cơ chế đủ mạnh để khuyến khích người dân và doanh nghiệp thay đổi hành vi sản xuất, tiêu dùng theo hướng thân thiện với môi trường.

TPHCM đã có nhiều động thái nhằm hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu xanh, như xây dựng thương hiệu quốc gia thông qua các hội chợ xúc tiến thương mại, trong đó tiêu biểu là Hội chợ hàng Việt Nam tiêu biểu xuất khẩu năm 2025.

TPHCM triển khai nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi xanh như: Cho vay không lãi suất trong 7 năm để đầu tư máy móc, công nghệ đạt chuẩn xanh; chi trả 70% chi phí đào tạo công nghệ và hỗ trợ 50% chi phí mời chuyên gia trực tiếp hướng dẫn tại nhà máy.

Những chính sách thiết thực cùng định hướng chiến lược rõ ràng đang giúp TPHCM từng bước tiến tới mục tiêu trở thành đô thị xanh - thông minh - sáng tạo. Dù còn nhiều thách thức, nhưng với sự đồng hành của chính quyền, doanh nghiệp và người dân, TPHCM có thể trở thành hình mẫu chuyển đổi xanh cho cả nước.