Thông điệp từ thời điểm nghi phạm Nord Stream sa lưới ở Ba Lan

Nghi phạm vụ Nord Stream (46 tuổi, quốc tịch Ukraina) tên Volodymyr Z, bị tạm giam tại Warsaw từ cuối tháng 9.2025. Volodymyr Z là đối tượng bị truy nã quốc tế và bị bắt giữ ở Ba Lan ngày 30.9.2025.

Văn phòng Công tố Liên bang Đức ở Karlsruhe nghi ngờ Volodymyr Z có liên quan đến vụ tấn công đường ống dẫn khí Nord Stream xảy ra vào tháng 9.2022. Tuy nhiên, tuần trước, tòa án quận Warsaw đã gia hạn lệnh tạm giam thêm 40 ngày với Volodymyr Z đến ngày 9.11.

Ngay sau khi nghi phạm vụ Nord Stream Volodymyr Z bị bắt, Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk khẳng định, vụ việc sẽ do các thẩm phán độc lập của Ba Lan định đoạt. Dù vậy, ông cũng không giấu quan điểm phản đối việc dẫn độ nghi phạm Volodymyr Z sang Đức. “Vấn đề của Nord Stream 2 không phải là việc nó bị nổ tung mà là việc nó được xây dựng" - ông Donald Tusk viết trên mạng xã hội X.

Tuần trước, trong cuộc gặp với Thủ tướng Lithuania Inga Ruginiene, Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk nói thêm: "Chắc chắn, việc truy tố hay dẫn độ công dân này sang nước khác không hề phù hợp với lợi ích của Ba Lan, cũng như đi ngược lại các nguyên tắc của sự đúng đắn và công lý".

Ông Tomasz Siemoniak - điều phối viên cơ quan tình báo Ba Lan - cho hay, nhiệm vụ của cơ quan công tố là “thuyết phục tòa án rằng, việc dẫn độ sang Đức là một ý tưởng tồi". Ông nhấn mạnh, bằng chứng Volodymyr Z có liên quan trực tiếp đến vụ nổ đường ống Nord Stream vẫn chưa chắc chắn.

Dự án Nord Stream, được Nga và Đức khởi xướng từ năm 2005, từ lâu đã không được Ba Lan ủng hộ. Ban đầu, Warsaw lo ngại mất nguồn thu phí trung chuyển khí đốt, vì trước đó khí đốt Nga được vận chuyển qua lãnh thổ Ba Lan tới Tây Âu.

Ngay từ năm 2006, khi còn là Bộ trưởng Quốc phòng, ông Radoslaw Sikorski (nay là ngoại trưởng Ba Lan) đã chỉ trích mạnh Nord Stream, ví đường ống dẫn khí này như “Hiệp ước Hitler-Stalin năm 1939”, thỏa thuận chia cắt bí mật Đông Âu. Trong suốt 2 thập kỷ qua, việc chỉ trích dự án khí đốt Đức - Nga vẫn là chủ đề thường xuyên trong quan hệ song phương của Ba Lan.

Báo giới Ba Lan đặt câu hỏi: Tại sao Volodymyr Z lại bị bắt vào thời điểm này, trong khi lệnh truy nã đã được ban hành cách đây một năm? Nhiều nguồn tin cho rằng, nghi phạm vụ phá hoại Nord Stream từng được cảnh báo và rời Ba Lan về Ukraina, song hiện vẫn chưa rõ lý do Volodymyr Z quay lại.

Trang tin độc lập OKO.press của Ba Lan nhận định, việc bắt giữ Volodymyr Z có thể nhằm thể hiện thiện chí hợp tác của chính phủ Ba Lan với Đức, đặc biệt trong việc thực thi các lệnh truy nã.

Tuy nhiên, truyền thông Ba Lan cũng gợi ý một hướng xử lý khác: Vụ nổ Nord Stream cũng đang được điều tra ở Ba Lan và Volodymyr Z hiện có tư cách nhân chứng trong quá trình này. "Nếu Volodymyr Z bị khởi tố ở Ba Lan, vụ án sẽ được xét xử tại tòa án trong nước" - OKO.press chỉ ra.

Được biết, nghi phạm Nord Stream Volodymyr Z sống ở Ba Lan 3 năm qua và điều hành một công ty xây dựng gần Warsaw.