Tàu phá băng hạt nhân Nga hộ tống tàu Trung Quốc lần đầu đến châu Âu qua Bắc Cực

Tập đoàn năng lượng hạt nhân Nga Rosatom ngày 14.10 xác nhận tàu container đầu tiên của Trung Quốc - Istanbul Bridge - đã hoàn tất chuyến vượt Bắc Cực thành công, cập cảng Felixstowe (Anh) sau hành trình chỉ 20 ngày xuất phát từ cảng Ninh Ba (Trung Quốc) ngày 23.9.

Chuyến hải trình này được hộ tống bởi đội tàu phá băng hạt nhân Nga, giúp tàu đi xuyên qua Tuyến Biển Bắc (Northern Sea Route - NSR). Đây là tuyến vận tải chạy dọc vùng Bắc Cực và Viễn Đông của Nga, nối châu Á - Thái Bình Dương với châu Âu theo lộ trình ngắn nhất hiện nay.

Theo Rosatom, hành trình qua tuyến Bắc Cực chỉ mất 20 ngày, trong khi nếu đi qua kênh đào Suez mất khoảng 40 ngày, và vòng qua mũi Hảo Vọng (Nam Phi) mất tới 50 ngày.

Sau khi rời Anh, con tàu có trọng tải gần 25.000 tấn này sẽ tiếp tục cập các cảng Rotterdam (Hà Lan) và Hamburg (Đức), trước khi kết thúc chuyến đi tại St. Petersburg (Nga).

Trong bối cảnh thương mại toàn cầu chịu nhiều sức ép từ xung đột và chi phí vận tải tăng, Nga đang thúc đẩy mạnh mẽ việc phát triển Tuyến Biển Bắc như một “đường cao tốc trên băng” - rút ngắn khoảng cách, giảm chi phí nhiên liệu và thời gian vận chuyển hàng hóa giữa hai lục địa.

Tuyến này đang được xem là lời giải thay thế cho tuyến qua kênh đào Suez và kênh đào Panama, hai “nút cổ chai” vốn nhiều rủi ro địa chính trị và tắc nghẽn.

Năm 2024, lượng hàng hóa vận chuyển qua tuyến NSR đạt 37,9 triệu tấn, theo Bộ Phát triển Viễn Đông và Bắc Cực Nga. Mục tiêu của Mátxcơva là nâng con số này lên 200 triệu tấn/năm vào năm 2030.

Rosatom hiện vận hành 8 tàu phá băng chạy bằng năng lượng hạt nhân, trong đó có 4 tàu thế hệ mới nhất, đảm bảo khả năng duy trì luồng hàng quanh năm - điều chưa từng có trước đây tại Bắc Cực.

“Những con tàu phá băng này mở ra các hành lang hàng hải an toàn ngay cả trong mùa đông khắc nghiệt nhất” - ông Vladimir Panov, đại diện đặc biệt của Rosatom phụ trách phát triển Bắc Cực, cho biết.

Các tàu phá băng sẽ tạo lối đi xuyên lớp băng dày hàng mét, cho phép tàu container thông thường di chuyển qua vùng Bắc Cực mà không cần kết cấu đặc biệt.

Việc tàu Trung Quốc tiên phong sử dụng tuyến NSR đang thu hút sự chú ý của giới vận tải quốc tế. Dù chi phí bảo hiểm, rủi ro môi trường và khí hậu cực đoan vẫn là thách thức, song tiềm năng rút ngắn thời gian gần 50% khiến tuyến này trở thành “mỏ vàng” mới của thương mại toàn cầu.

Tổng thống Nga Vladimir Putin nhiều lần nhấn mạnh phát triển tuyến Bắc Cực là ưu tiên chiến lược quốc gia, đi kèm kế hoạch mở rộng cảng phía bắc và hiện đại hóa đội tàu Bắc Cực.