Mô hình nuôi cá tầm giúp người dân vùng cao thoát nghèo bền vững

Trao cần câu hơn cho cá

Mô hình nuôi cá tầm tại xã Thần Sa được triển khai từ cuối năm 2023, với kỳ vọng mở ra một hướng phát triển sinh kế bền vững, dựa trên điều kiện tự nhiên sẵn có và nhu cầu của thị trường.

Với tổng kinh phí hơn 1,7 tỷ đồng, mô hình hỗ trợ trực tiếp cho 6 hộ dân tộc thiểu số thuộc diện hộ nghèo và cận nghèo tại xóm Ngọc Sơn. Các hộ được cấp 5.000 con cá giống, kèm theo thức ăn, thuốc thú y và các thiết bị cơ bản phục vụ vụ nuôi đầu tiên.

Đặc biệt, mô hình triển khai theo hướng “trao cần câu hơn cho cá”, khuyến khích người dân chủ động đối ứng mặt bằng, đóng góp một phần nhỏ chi phí, từ đó tạo nền tảng để phát triển độc lập sau này.

Ông Trần Văn Tý, Tổ trưởng tổ sản xuất cộng đồng, chia sẻ: “Chính quyền xã cùng các cán bộ kỹ thuật đã theo sát từng bước từ khảo sát địa điểm, thiết kế ao nuôi, lựa chọn con giống đến tập huấn kỹ thuật và xây dựng quy trình chăm sóc, vệ sinh bể nuôi. Tất cả đều bài bản, có kế hoạch dài hơi, không để người dân loay hoay làm tự phát.”

Thần Sa nằm ở khu vực rừng núi cao, khí hậu mát mẻ, nhiệt độ trung bình từ 18 – 25 độ C, hệ thống suối tự nhiên sạch, chảy quanh năm, đây là điều kiện lý tưởng để nuôi các loài cá nước lạnh, trong đó có cá tầm, vốn là loài có giá trị kinh tế cao, thị trường tiêu thụ ổn định.

Ông Dương Văn Vững (sinh năm 1979), một trong những hộ tham gia mô hình, nhận định: “Sau gần 2 năm thử nghiệm, tôi thấy điều kiện ở đây hoàn toàn phù hợp với cá tầm. Chỉ cần chú ý chế độ dinh dưỡng, theo dõi sát sao về dịch bệnh thì cá phát triển tốt, ít rủi ro. Từ người nông dân quen làm nương, giờ tôi học được cách quản lý quy trình sản xuất, chủ động hơn trong tính toán chi phí.”

Thoát nghèo từ mô hình bền vững

Gia đình ông Lê Văn Lá (sinh năm 1953), cũng ở xóm Ngọc Sơn, xã Thần Sa là một trong những hộ nghèo lâu năm của địa phương. Trước đây, cuộc sống của gia đình ông phụ thuộc vào vài sào ruộng trồng ngô, trồng lúa, thu nhập bấp bênh, mùa vụ phụ thuộc hoàn toàn vào thời tiết. Tuy nhiên, từ khi được lựa chọn tham gia mô hình nuôi cá tầm, cuộc sống của gia đình ông đã có những thay đổi tích cực.

“Cá lớn nhanh, thương lái đến tận nơi thu mua. Giá cá dao động từ 180.000 – 300.000 đồng/kg, trừ chi phí vẫn lãi tốt. Giờ đây nuôi cá là nguồn thu nhập chính, giúp gia đình tôi không chỉ thoát nghèo mà còn hướng đến làm kinh tế hộ vững bền.” ông Lá phấn khởi nói.

Điều đáng nói, không chỉ là hỗ trợ kinh tế, mô hình này còn giúp người dân nâng cao ý thức trong sản xuất, ghi chép chi phí, theo dõi tình trạng cá, kiểm soát môi trường nuôi… Từ chỗ làm theo bản năng, nay người dân đã biết tính toán đầu ra đầu vào, chủ động trong việc tìm hiểu thị trường và kỹ thuật.

Điểm sáng từ mô hình cá tầm ở Thần Sa còn nằm ở việc lồng ghép nâng cao nhận thức cộng đồng thông qua hoạt động tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật, truyền thông về bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế tuần hoàn.

Theo đánh giá của xã Thần Sa, mô hình không chỉ giúp người dân thoát nghèo mà còn góp phần hình thành chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, hướng tới xây dựng thương hiệu cá tầm Thần Sa trong tương lai.

Dự kiến trong thời gian tới, mô hình sẽ được nhân rộng sang những địa phương có đặc điểm điều kiện tương tự… đồng thời kêu gọi doanh nghiệp đầu tư vào chế biến, tiêu thụ sản phẩm nhằm khép kín chuỗi giá trị và tăng tính bền vững.

Có thể thấy rằng, sự thành công bước đầu của mô hình nuôi cá tầm tại Thần Sa cho thấy hiệu quả khi chính sách dân tộc được triển khai đúng hướng, phù hợp điều kiện thực tế và có sự tham gia chặt chẽ của cả hệ thống chính trị và người dân. Thay vì hỗ trợ dàn trải, mô hình này tập trung nguồn lực, đầu tư trọng điểm, tạo động lực cho người dân vươn lên thoát nghèo một cách căn cơ.

Từ vài hộ nghèo, hộ cận nghèo được hỗ trợ, đến nay mô hình cá tầm tại Thần Sa đang dần khẳng định hiệu quả thực tiễn. Dù còn nhiều thách thức phía trước như đầu ra, hay vốn mở rộng sản xuất, nhưng với sự nỗ lực cố gắng của người dân cùng sự hỗ trợ của Nhà nước, chắc chắn mô hình sẽ thành công và góp phần cải thiện thu nhập giúp bà con vươn lên thoát nghèo, làm chủ cuộc sống.