Vượt 'khoảng trống' cho tân sinh viên
Từ cấp THPT bước vào giảng đường đại học, nhiều tân sinh viên không tránh khỏi những bỡ ngỡ trong môi trường sống và học tập mới.
 |
| Tân sinh viên Trường Đại học Công nghệ Thông tin (Đại học Quốc gia TPHCM) tại giảng đường đại học. Ảnh: H.Khang |
Chuẩn bị kỹ năng, thái độ thích nghi chính là chìa khóa giúp các em vượt qua “khoảng trống” đầu đời.
Lo lắng ngày đầu
Lê Thị Thúy Hằng (quê Thanh Hóa), tân sinh viên ngành Sư phạm Tiểu học, Trường Đại học Sư phạm (Đại học Đà Nẵng) chia sẻ: “Mọi thứ quá mới mẻ, từ tìm ký túc xá, nhà trọ, bạn bè đến lịch học. Em sợ nhất là không theo kịp, chưa biết cách quản lý thời gian như hồi phổ thông. Ở thành phố mới, phải tự lập, em lo không biết xoay xở ra sao”.
Nguyễn Thị Ngọc Nhi (quê Đồng Nai), tân sinh viên ngành Luật, Trường Đại học Thủ Dầu Một (TPHCM) cũng không giấu được hồi hộp. “Em vui vì bắt đầu hành trình mới, nhưng lo nhất là khối lượng kiến thức pháp lý rộng, nhiều thuật ngữ chuyên ngành. Em sợ mình chưa quen cách học tự nghiên cứu án lệ, văn bản quy phạm pháp luật.
Lịch học, đi lại giữa các cơ sở trường và việc tìm nhóm học tập phù hợp cũng khiến em băn khoăn”, Nhi nói và chia sẻ thêm, do khoảng cách từ nhà đến trường hơn 30 km nên em phải thuê trọ, tự xoay xở việc ăn ở, chi tiêu. “Em đang học cách lập kế hoạch thời gian, cân đối giữa học trên lớp, đọc tài liệu và tham gia hoạt động câu lạc bộ để không bị ‘choáng’ ngay học kỳ đầu”, Nhi bày tỏ.
Nỗi lo không chỉ của sinh viên mà còn của phụ huynh. Ông Nguyễn Văn Phúc (quê Lâm Đồng) tâm sự: “Lo nhất là con xa nhà, ăn uống, sinh hoạt không quen. Rồi môi trường mới nhiều cám dỗ, nếu không vững vàng thì dễ bị cuốn theo. Ba mẹ chỉ biết động viên con cố gắng”.
Kinh nghiệm từ sinh viên đi trước cũng cho thấy, “khoảng trống” giữa phổ thông và đại học không hề nhỏ. Nguyễn Hoàng Nam - sinh viên năm 4, Trường Đại học Kinh tế - Tài chính TPHCM, nhớ lại: “Năm nhất em hoang mang lắm. Không ai nhắc nhở, chưa quen lịch học, đường đi. Có lúc em chán nản, chỉ muốn bỏ cuộc. May mắn là sau khi tham gia câu lạc bộ, quen nhiều bạn tốt, em dần tự tin hơn”.
Nam cũng cho rằng, tân sinh viên dễ rơi vào tâm lý so sánh, áp lực thành tích khi chứng kiến sự năng động, giỏi giang của bạn bè. Khác biệt về vùng miền, hoàn cảnh sống càng tạo khoảng cách, khiến nhiều bạn cảm thấy cô đơn, thu mình lại, thậm chí bỏ lỡ cơ hội phát triển.
Lê Khánh Ly - sinh viên năm 2, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TPHCM), nhớ lại: “Em từng bị sốc vì không còn ai kiểm tra bài như ở phổ thông. Nhiều môn phải tự học, tự nghiên cứu. Thầy cô kiểm tra, giao tiểu luận liên tục, lịch học dày đặc, thêm việc làm thêm và nhóm học tập khiến em choáng. Nhưng sau cùng, em tập làm quen, tham gia câu lạc bộ tình nguyện, học cách sắp xếp thời gian, nhờ vậy mà trưởng thành hơn nhiều”.
Ảnh minh họa INT.
Vượt bằng sự chủ động
Theo ThS Nguyễn Văn Tài - chuyên viên Phòng Tuyển sinh và Truyền thông, Trường Đại học Ngân hàng TPHCM, đời sống đại học không chỉ có tự do mà còn đầy thử thách. Ông nhấn mạnh kỹ năng giao tiếp là cầu nối quan trọng để hòa nhập: “Nhiều sinh viên thiếu tự tin, ngại giao tiếp nên dễ bị cô lập. Đại học là môi trường lý tưởng để kết nối, học hỏi. Tham gia câu lạc bộ, tổ chức Đoàn - Hội hay nhóm học tập không chỉ giúp hòa nhập tốt hơn mà còn rèn luyện kỹ năng mềm như làm việc nhóm, thuyết trình, tổ chức sự kiện. Trong quá trình ấy, tôn trọng sự khác biệt, lắng nghe và chia sẻ là yếu tố then chốt”.
Cùng quan điểm, ThS Phạm Thái Sơn - Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và Truyền thông, Trường Đại học Công Thương TPHCM cho rằng trường đại học không chỉ là nơi tiếp nhận tri thức mà còn là môi trường rèn kỹ năng sống. “Kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, quản lý thời gian, khả năng lãnh đạo… là hành trang không thể thiếu. Tham gia hoạt động phong trào, câu lạc bộ là cơ hội để sinh viên khám phá chính mình, học cách hợp tác và trưởng thành. Những kỹ năng ấy không công nghệ nào thay thế được”, ông Sơn nhấn mạnh.
Theo ông Sơn, điều quan trọng để vượt qua “khoảng trống” không phải là chạy theo tất cả, mà là biết chọn đúng điều cần, xây nền móng vững chắc cho tương lai. “Đại học chỉ là bước khởi đầu. Nếu bước đi vững vàng từ đầu, hành trình phía trước sẽ rộng mở và đầy hy vọng”.
Bên cạnh việc trau dồi kỹ năng, các chuyên gia cũng cảnh báo tân sinh viên về nguy cơ bị kẻ xấu lợi dụng. ThS Nguyễn Văn Tài lưu ý: “Trước khi đưa ra quyết định hay tham gia giao dịch, nên tìm hiểu kỹ thông tin từ nhiều nguồn, tham khảo ý kiến người thân, thầy cô hoặc anh chị khóa trên. Hãy ưu tiên các kênh chính thống như báo chí, website nhà trường, doanh nghiệp uy tín. Tuyệt đối không chuyển tiền, tiết lộ dữ liệu cá nhân cho người lạ khi chưa được kiểm chứng. Ngoài ra, cũng cần chú ý bảo đảm an toàn khi di chuyển, nhất là vào ban đêm hoặc ở khu vực xa lạ”.
Đại diện nhiều trường đại học cho biết, tân sinh viên thường là đối tượng của nhiều chiêu trò lừa đảo: giả danh cán bộ trường, mạo danh tổ chức tuyển dụng, gửi giấy trúng tuyển giả và yêu cầu chuyển khoản… Do đó, các em cần cảnh giác, không cung cấp thông tin cá nhân, không chuyển tiền cho bất kỳ ai khi chưa xác minh rõ ràng. Nhà trường khuyến cáo sinh viên nên thường xuyên cập nhật thông báo chính thức qua website, fanpage và kênh tư vấn trực tiếp để tránh rơi vào bẫy lừa đảo.
