Từ mảnh đất hoang sơ thành điểm du lịch thế giới
Thái Nguyên - Với quyết tâm bảo tồn văn hóa đã biến vùng đất hoang sơ tại TP Thái Nguyên thành điểm du lịch đặc biệt, được thế giới vinh danh.
Hành trình giữ hồn cốt văn hóa người Tày
Những năm 2000, khi nhiều người dân vùng ATK Định Hóa (Thái Nguyên) bỏ nhà sàn truyền thống để thay thế bằng những nhà gạch.
Trước nguy cơ văn hóa dần mai một, bà Nguyễn Thị Thanh Hải đã mua lại 30 ngôi nhà sản cổ rồi đưa về xã Thịnh Đức (TP Thái Nguyên) nhằm phục dựng bản làng, giữ lấy hồn cốt dân tộc.
Từ một vùng đất hoang vu, nay bản làng Thái Hải đã trở thành làng du lịch tốt hàng đầu thế giới. Ảnh: Bản làng Thái Hải
Đó là cả một hành trình gian truân, vất vả. Không có xe tải hay máy móc hỗ trợ, người dân phải "cõng" từng cột gỗ, mái lá, viên ngói băng qua 60km đường rừng gập ghềnh.
Suốt hai năm ròng rã, họ làm việc không ngừng nghỉ để phục dựng lại những mái nhà cũ, từng bước tái tạo không gian sống truyền thống của đồng bào người Tày.
Những căn nhà sàn đầu tiên được dựng lên vào cuối năm 2003, đánh dấu sự hồi sinh của một bản làng mới. Trong năm đầu, cuộc sống nơi đây đầy thiếu thốn, người dân đã cùng chung tay chăn nuôi, trồng trọt để duy trì sinh kế.
Chính sự kiên trì và đồng lòng đã biến vùng đất hoang sơ ngày nào thành một bản làng trù phú, không chỉ giữ được văn hóa mà còn mở ra hướng đi mới - phát triển du lịch bền vững.
Người dân, du khách đến tham quan còn được trực tiếp trải nghiệm về đời sống đồng bào dân tộc nơi đây. Ảnh: Bản làng Thái Hải
Điều làm nên sự khác biệt của bản làng Thái Hải không chỉ nằm ở cảnh quan thiên nhiên hay những nếp nhà sàn cổ kính, mà chính ở mô hình cộng đồng hiếm có.
Thu nhập từ sản xuất, nông nghiệp hay du lịch đều được đưa vào quỹ chung để đảm bảo cuộc sống cho tất cả thành viên.
Bà Mã Thị Liêm (người bản làng Thái Hải) cho biết: "Tôi và gia đình đã lên đây sinh sống được hơn 20 năm. Ở làng Thái Hải có nhiều dân tộc quy tụ về như Tày, Nùng, Dao, Kinh. Chúng tôi đến từ nhiều tỉnh thành khác nhau như Thái Nguyên, Tuyên Quang, Hà Giang, Phú Thọ. Nhưng mọi người đều đoàn kết, xem như người một nhà.Thấy được truyền thống văn hóa của đồng bào mình được giữ gìn thật sự rất vui".
Bảo tồn văn hóa, phát triển du lịch bền vững
Sau bao thăng trầm, đến năm 2014, bản làng Thái Hải chính thức trở thành điểm du lịch của Thái Nguyên. Đến năm 2023, nơi đây được Tổ chức Du lịch thế giới vinh danh là “Làng du lịch tốt nhất thế giới 2022”.
Thành công đó không đến từ những khu nghỉ dưỡng sang trọng, mà từ việc mang lại những trải nghiệm chân thực về đời sống đồng bào dân tộc, từ ở nhà sàn, ăn bữa cơm giản dị đến hòa mình vào các lễ hội truyền thống.
Các tập tục đồng bào người Tày vẫn được gìn giữ, phát huy. Ảnh: Bản làng Thái Hải
Chị Nguyễn Yến Nhi - một du khách từ Bắc Giang -chia sẻ: “Tôi đã đến nhiều nơi nhưng hiếm có chỗ nào mang lại cảm giác gần gũi như Thái Hải. Ở đây, tôi được tự tay nấu những món ăn dân tộc, học cách nhuộm vải chàm và cùng bà con múa hát bên bếp lửa. Cảm giác như đang trở về nhà vậy".
Để thu hút du khách mà vẫn giữ gìn bản sắc, Thái Hải không ngừng mở rộng các hoạt động trải nghiệm, như cầu vàng, cầu bạc, không gian tái hiện Tết Tày, dịch vụ ngâm chân thảo dược…
Những lễ hội như lễ hội Lồng tồng, lễ Biết ơn, lễ Cúng Mụ không còn giới hạn trong cộng đồng mà đã trở thành dịp để du khách cùng tham gia, hiểu sâu hơn về văn hóa Tày.
Bản làng hiện có hơn 100 món ăn đặc trưng, từ khâu nhục, cá chép om mẻ đến nộm hoa chuối rừng. Mỗi năm, nơi đây đón hàng nghìn lượt khách từ hơn 40 quốc gia, trở thành hình mẫu về du lịch cộng đồng bền vững.
Nhờ những người tâm huyết, bản làng Thái Hải đã vươn lên từ vùng đất vốn hoang sơ nay đã trở thành điểm du lịch được thế giới vinh danh. Nơi đây không chỉ mang đến sự yên bình mà còn gìn giữ trọn vẹn giá trị văn hóa và tinh thần cộng đồng.
