Cách phòng tránh tai nạn thương tích thường gặp ở trẻ nhỏ ngay từ trong gia đình

Những nguy cơ tai nạn trẻ dễ gặp trong sinh hoạt hằng ngày

Theo các tài liệu hướng dẫn về bảo vệ trẻ em, tai nạn thương tích là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tổn hại sức khỏe và tính mạng trẻ nhỏ. Đáng chú ý, phần lớn các vụ tai nạn xảy ra ngay tại gia đình hoặc khu vực xung quanh nơi trẻ sinh sống.

Theo Bộ Y tế, tai nạn thương tích ở trẻ em thường bắt nguồn từ những tình huống sinh hoạt hằng ngày như bỏng do nước nóng, điện giật, ngã từ độ cao, ngộ độc hóa chất hay đuối nước. Phòng tránh hiệu quả đòi hỏi sự quan tâm giám sát chặt chẽ của người lớn và các biện pháp che chắn các nơi nguy hiểm trong gia đình.

Nhiều mối nguy cơ trẻ em dễ gặp tại nhà, trong sinh hoạt và vui chơi đã được liệt kê, bao gồm: Bỏng nước sôi, cháy nổ (điện giật): Trẻ có thể bị bỏng do nước nóng, bếp, điện, bật lửa, xăng dầu… hoặc điện giật do chạm vào ổ cắm, dây điện hở.

Nuốt phải dị vật/tắc đường thở: Trẻ nhỏ rất dễ hóc, nghẹn khi chơi với vật nhỏ hoặc ăn uống không đúng cách.

Đuối nước: Các tình huống gần ao, hồ, sông, suối, kênh, mương, bể nước… không giám sát đều có thể gây đuối nước.

Ngã: Trò chơi ở cao, cầu thang, ban công không che chắn đúng cách đều dẫn tới ngã

Ngộ độc: Tiếp xúc với thuốc, hóa chất, chất tẩy rửa, thức ăn ôi thiu… đều là nguy cơ thực tế.

Động vật cắn: Vết cắn từ chó mèo, rắn, côn trùng… cũng là tình huống trẻ có thể gặp.

Với trẻ dưới 3 tuổi, nguy cơ bỏng, hóc nghẹn, ngạt tắc đường thở thường xuất phát từ đồ ăn, nước nóng, vật dụng nhỏ hoặc tư thế ngủ không an toàn. Trẻ hiếu động nhưng chưa nhận thức được nguy hiểm, trong khi khả năng tự bảo vệ còn rất hạn chế.

Ở nhóm trẻ lớn hơn, nguy cơ ngã cầu thang, tai nạn giao thông, đuối nước khi vui chơi gần ao hồ, sông suối hoặc các khu vực không có rào chắn gia tăng rõ rệt. Ngộ độc do uống nhầm hóa chất, thuốc men, thực phẩm không bảo đảm an toàn cũng là mối nguy tiềm ẩn nếu người lớn chủ quan.

Các chuyên gia Cục Bà mẹ và Trẻ em nhấn mạnh, tai nạn thương tích không phải là “rủi ro ngẫu nhiên” mà phần lớn có thể phòng tránh nếu người lớn nhận diện đúng nguy cơ, chủ động tạo môi trường an toàn cho trẻ và quản lý, giám sát chặt chẽ trẻ.

Phòng ngừa tai nạn, bắt đầu từ những thay đổi nhỏ

Phòng ngừa tai nạn thương tích cho trẻ cần được thực hiện ngay trong sinh hoạt thường ngày. Gia đình được coi là “lá chắn” đầu tiên bảo vệ trẻ trước các nguy cơ.

- Tránh nguy cơ bỏng và hóc nghẹn: Cha mẹ cần để xa tầm tay trẻ các vật nóng, sắc nhọn, hóa chất; không cho trẻ ăn các loại thức ăn dễ gây nghẹn; không để trẻ chơi các đồ chơi nhỏ dễ hóc và chơi một mình khi đang ăn hoặc uống. Trẻ nhỏ cần được ngủ đúng tư thế, không để đồ vật che mũi, miệng.

- Để phòng ngừa ngã và tai nạn giao thông, gia đình cần lắp đặt lan can, tay vịn cầu thang, che chắn ban công, dạy trẻ đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông và luôn có người lớn giám sát khi trẻ ra ngoài.

- Đuối nước là nguy cơ đặc biệt nghiêm trọng. Các khuyến nghị về bảo vệ trẻ em đều nhấn mạnh không để trẻ chơi gần ao, hồ, sông suối khi không có người lớn; che đậy giếng, bể nước; dạy trẻ kỹ năng an toàn nước phù hợp với độ tuổi.

- Ngộ độc có thể phòng tránh bằng cách cất giữ thuốc, hóa chất, chất tẩy rửa ngoài tầm với của trẻ; không đựng hóa chất trong chai lọ đựng nước uống; hướng dẫn trẻ không tự ý ăn, uống những thứ lạ.

Không hoảng loạn, không xử lý sai khi có tai nạn xảy ra

Khi tai nạn xảy ra, sự bình tĩnh của người lớn có ý nghĩa quyết định. Các tài liệu hướng dẫn dành cho cha mẹ đều khuyến cáo không xử lý theo kinh nghiệm truyền miệng hoặc áp dụng các biện pháp phản khoa học.

Trong trường hợp bỏng, cần nhanh chóng làm mát vùng bị bỏng bằng nước sạch mát, không bôi kem, dầu hay các chất không rõ nguồn gốc.

Với hóc nghẹn hoặc ngạt thở, cần thực hiện các biện pháp sơ cứu phù hợp với độ tuổi của trẻ và đưa trẻ đến cơ sở y tế nếu tình trạng không cải thiện.

Khi trẻ bị ngã mạnh, va đập đầu, đuối nước hoặc nghi ngộ độc, cha mẹ cần đưa trẻ đi cấp cứu ngay, đồng thời cung cấp đầy đủ thông tin cho nhân viên y tế để hỗ trợ xử lý kịp thời.