Miền Bắc đón đợt rét sâu nhất từ đầu đông: Chuyên gia nhận định gì?

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, sáng nay (16/12), bộ phận không khí lạnh cường độ rất mạnh vẫn đang di chuyển xuống nước ta.

Đến khoảng chiều nay (16/12), bộ phận không khí lạnh này sẽ bắt đầu ảnh hưởng đến một số nơi vùng núi phía Bắc, chiều tối đến đêm 16/12 ảnh hưởng đến các nơi khác ở Bắc Bộ, sau đó ảnh hưởng đến Bắc Trung Bộ, Trung Trung Bộ và một số nơi thuộc Nam Trung Bộ. Gió Đông Bắc trong đất liền mạnh dần lên cấp 3-4, vùng ven biển cấp 4-5.

Từ ngày 17/12, ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ trời chuyển rét đậm, rét hại; khu vực từ Quảng Bình đến Quảng Ngãi trời rét. Vùng núi Bắc Bộ có khả năng xảy ra băng giá, sương muối.

Cơ quan khí tượng nhận định, đây sẽ là đợt không khí lạnh mạnh nhất từ đầu mùa đông ở miền Bắc. Đặc điểm của đợt không khí lạnh lần này mang tính chất khô nên ban ngày có nắng, cảm giác rét được cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, đêm về sáng sớm cảm giác rét buốt mạnh hơn.

Trong đợt không khí lạnh này nhiệt độ thấp nhất ở vùng đồng bằng, ven biển Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ phổ biến từ 8-11 độ C; khu vực vùng núi và trung du Bắc Bộ phổ biến 3-7 độ C, vùng núi cao có nơi dưới 0 độ C, khả năng xảy ra băng giá và sương muối; khu vực từ Quảng Bình đến Thừa Thiên Huế phổ biến 12-15 độ C; khu vực từ Đà Nẵng đến Quảng Ngãi phổ biến 16-18 độ C.

Khu vực Hà Nội hôm nay thời tiết vẫn chưa chuyển biến, ban ngày nắng hanh, trời rét. Từ ngày 17/12, nhiều mây hơn, trời rét, càng đêm về sáng cảm giác buốt càng rõ rệt.

Theo thống kê của VTC News, trong gần 15 năm trở lại đây, miền Bắc nước ta từng có những đợt rét khắc nghiệt, nhiệt độ ở các vùng núi cao giảm xuống dưới 0 độ C. Trong đó, Sa Pa (Lào Cai) và Mẫu Sơn (Lạng Sơn) là những nơi ghi nhận mức nhiệt thấp nhất.

Cụ thể, đợt rét kéo dài 38 ngày (từ 14/1 đến 20/2/2008), nhiệt độ thấp nhất ở Sa Pa (Lào Cai) -1 độ C, Mẫu Sơn (Lạng Sơn) -2 độ C.

Đợt rét 31 ngày (từ 3/1 đến 3/2/2011) với nhiệt độ thấp nhất Sa Pa 0 độ C, Mẫu Sơn -3,6 độ C.

5 năm sau, các tỉnh miền Bắc ghi nhận đợt rét với nhiệt độ thấp nhất trong lịch sử, xảy ra trên diện rộng kéo dài từ 22-28/1/2016. Một số điểm nhiệt độ rất thấp như Mẫu Sơn -5 độ C, Sa Pa -4,2 độ C.

Đợt rét từ 7-13/1/2021 với nhiệt độ thấp nhất ở Sa Pa là -2,2 độ C, Mẫu Sơn -3,4 độ C. Huyện Bát Xát và thị xã Sa Pa (Lào Cai) xuất hiện mưa tuyết.

Trong ngày 21/2/2022, nhiệt độ đo được tại Sa Pa là 1,8 độ C, Mẫu Sơn -1 độ C, đây là nhiệt độ thấp nhất của mùa đông năm 2021-2022.

Đợt rét đậm nhất từ đầu mùa đông năm nay (tính đến thời điểm này) rơi vào ngày 2/12, khi nhiệt độ ghi nhận ở Mẫu Sơn là 1,6 độ C, Sa Pa 8,4 độ C.

Miền Bắc khả năng xuất hiện băng giá, sương muối trong đợt lạnh nhất từ đầu mùa. Ảnh minh họa

Trả lời PV VTC News, bà Lê Thị Xuân Lan - nguyên Phó trưởng Phòng Dự báo, Đài Khí tượng thủy văn khu vực Nam Bộ - cho biết, đợt rét ngày 16-17/2 tới chưa phải cực đoan nhất của mùa đông năm nay.

Theo nhận định bà Lan, đợt không khí lạnh sắp tới kéo dài tới khoảng 23/12, tại Mẫu Sơn ở độ cao 1.600 m, nhiệt độ quan trắc đo được thấp nhất có thể dưới 0 độ C, đỉnh Fansipan (Lào Cai) từ -3 độ C đến -1 độ C.

"Đây chưa phải đợt không khí lạnh mạnh nhất trong mùa đông năm nay. Khả năng trước hoặc sau Tết Dương lịch, một đợt không khí lạnhmạnh sẽ tràn về nước ta, có thể đây là đợt rét nhất mùa đông năm 2022-2023. Tại Mẫu Sơn (Lạng Sơn), Fansipan (Lào Cai), nhiệt độ quan trắc thấp nhất có thể xuống dưới -3 độ C, khả năng xuất hiện băng giá, tuyết nhẹ. Tuy nhiên, người dân có thể cảm nhận mức nhiệt thấp hơn tuỳ từng vị trí đứng", bà Lan thông tin.

Chuyên gia này phân tích, năm nay, La Nina cường độ không quá mạnh. Đợt lạnh nhất mùa đông năm nay ít có khả năng xuống tới mức -5 độ C như đợt rét kỷ lục từng ghi nhận năm 2016. Dự báo sau tháng 3/2023, La Nina chuyển sang trung tính.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến thắc mắc việc biến đổi khí hậu, bầu khí quyển ấm lên nhưng lại có nơi nhiệt độ xuống rất thấp. Trả lời vấn đề này, bà Lan lý giải, biến đổi khí hậu làm cho bầu khí quyển ấm lên. Bầu khí quyển ấm lên sẽ làm thay đổi hoàn lưu khí quyển, thay đổi đặc trưng của khối không khí, cực đoan nhiều hơn.

"Mỗi đợt không khí lạnh có đời sống của nó, đợt này hình thành, phát triển, đi xuống và tan lại có đợt không khí lạnh khác hình thành. Nhưng có những năm, không khí lạnh tràn về dồn dập gần như liên tục nên người dân cảm giác chưa ấm lên đã rét tiếp. Từ nay tới sau Tết Nguyên đán là thời gian không khí lạnh tràn về liên tục nhưng không phải nối tiếp nhau thành một chuỗi ngày dài, có thể gián đoạn", bà Lan nhận định.

Trên biển, từ chiều tối ngày 16/12, ở vịnh Bắc Bộ, vùng biển từ Quảng Trị đến Cà Mau, khu vực Nam Biển Đông (bao gồm cả vùng biển quần đảo Trường Sa) có gió Đông Bắc mạnh dần lên cấp 7, giật cấp 9, sóng biển cao từ 4,0-6,0m, riêng vịnh Bắc Bộ từ 2,0-4,0m; biển động mạnh; khu vực Bắc và Giữa Biển Đông (bao gồm cả vùng biển quần đảo Hoàng Sa) có gió Đông Bắc mạnh cấp 7-8, giật cấp 10, sóng biển cao 5,0-7,0m; biển động mạnh. Cũng do ảnh hưởng của không khí lạnh, từ đêm 16/12 đến đêm 17/12, khu vực từ Quảng Bình đến Khánh Hòa có mưa vừa, mưa to, cục bộ có mưa rất to và dông, với tổng lượng mưa khoảng 50-120mm, có nơi trên 150mm; từ ngày 18/12 mưa lớn giảm dần.

Miền Bắc chuyển rét đậm, rét hại, nguy cơ xảy ra băng giá và sương muối. Ảnh minh họa

Phân tích về diễn biến thời tiết những ngày tới, TS Nguyễn Ngọc Huy, chuyên gia cảnh báo thiên tai và thời tiết cực đoan, nhận định, thời gian rét đậm sẽ bắt đầu từ 17-21/12, sau đó trời ấm dần lên nhưng chỉ ấm ban ngày và duy trì lạnh ban đêm.

"Nhiệt độ ban đêm vùng núi phía Bắc ở mức dưới 8 độ C, các vùng núi cao có nhiệt độ thấp hơn 5 độ C và trên các đỉnh núi phía Bắc khu vực Lào Cai, Lai Châu có thể xuống tới 2 độ C về đêm. Nhiệt độ ban ngày ở vùng này khoảng 8-13 độ C trong khoảng thời gian này. Đồng bằng Bắc Bộ và Hà Nội, nhiệt độ ban đêm dao động 11-13 độ C, ban ngày khoảng 15-17 độ C. Miền núi phía Bắc và đồng bằng Bắc Bộ, Hà Nội có nắng hầu hết các ngày. Đây là đợt rét khô ở miền Bắc" , ông Huy nhận định.

Đối với khu vực Bắc Trung Bộ (từ Nghệ An vào Thừa Thiên - Huế), mức nhiệt độ ban đêm được dự báo dao động 12-15 độ C và ban ngày khoảng 14-18 độ C. Các tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị, Huế có cảm giác lạnh buốt vì lạnh kèm mưa.

Các tỉnh từ Đà Nẵng tới Bình Định, nhiệt độ ban đêm khoảng 17-20 độ C và ban ngày 20-22 độ C. Các tỉnh Tây Nguyên nhiệt độ xuống mức 13-15 độ C vào ban đêm và 16-18 độ C vào ban ngày.

"Đông Nam Bộ nhiệt độ khoảng 18-20 độ C nhưng đây là vùng ít bị lạnh nên người dân không quen với cái lạnh. Dù nhiệt độ không xuống quá thấp, cảm giác sẽ rất lạnh và phải mặc áo ấm", TS Nguyễn Ngọc Huy chia sẻ.

Theo chuyên gia này, đợt không khí lạnh này cũng sẽ gây mưa ở các tỉnh từ Quảng Bình vào tới Bình Định. Mưa lớn trong các ngày 17-18/12, sau đó mưa giảm nhưng vẫn mây mù và ẩm trong các ngày kế tiếp đến 21/12.

Trong đó, Quảng Bình, Quảng Trị chỉ mưa trong ngày 17/12 rồi giảm và tạnh từ 19/12. Đến 23/12, trời sẽ nắng ở hầu hết vùng của cả nước, chỉ còn lại vài điểm mưa nhỏ ven biển miền Trung.

Tại miền Nam, bà Lê Thị Xuân Lan cho hay, khu vực này chịu ảnh hưởng của không khí lạnh muộn hơn so với miền Bắc và miền Trung. Ngày 13/12 vừa qua là đợt không khí lạnh đầu tiên ảnh hưởng tới Nam Bộ, thời tiết hanh khô hơn, nhiệt độ ban đêm giảm. Sáng 13/12, nhiệt độ tại TP.HCM và các tỉnh, thành Nam Bộ giảm sâu. Tại Tân Sơn Nhất (TP.HCM), nhiệt độ thấp nhất đo được là 22 độ C. Một số nơi ở Bình Phước, Đồng Nai, nhiệt độ giảm thấp nhất ở mức 18 độ C.

"Những ngày cuối tuần, khi miền Bắc đón đợt rét sâu nhất từ đầu mùa đông tới nay, nhiệt độ tại các tỉnh, thành khu vực Nam Bộ trong đó có TP.HCM sẽ giảm ít nhất 1 độ C lúc buổi đêm và sáng sớm so với ngày 13/12. Tuy nhiên, ban ngày, thời tiết lại nắng oi, có nơi lên tới 33 độ C", bà Lan nói.

Bên cạnh đó, theo bà Lê Thị Xuân Lan, đợt không khí lạnh sắp tới cách Giáng Sinh khoảng 5 ngày nên người dân có thể đón mùa Giáng Sinh trong tiết trời ổn định.

Hiện tại đã vào chính đông, không khí lạnh liên tục tăng cường, vì thế không loại trừ khả năng sau Giáng Sinh đến Tết Dương lịch sẽ có đợt không khí lạnh cường độ mạnh tràn về nước ta và tăng cường xuống phía Nam khiến nhiệt độ ở Nam Bộ có thể giảm thấp nhất xuống dưới 20 độ C.

Theo thống kê của bà Lan, tháng 12/1975, nhiệt độ thấp nhất ở TP.HCM ghi nhận mức 14 độ C. Từ tháng 12 tới Giáng Sinh năm 1999, nhiệt độ thấp nhất ở TP.HCM có thời điểm 15 độ C. Mức nhiệt 18-19 độ C cũng được ghi nhận trong nhiều năm ở thành phố này.