Dự báo khả năng đảo chiều nhanh từ La Nina sang El Nino

Tuần trước, Trung tâm Dự báo Khí hậu Mỹ (CPC) vẫn duy trì cảnh báo La Nina, xác nhận nhiệt độ bề mặt nước biển lạnh vẫn tồn tại ở khu vực xích đạo Thái Bình Dương.

Tuy nhiên, trạng thái La Nina được dự báo sẽ không kéo dài lâu. Các chuyên gia dự báo thời tiết của CPC cho rằng, La Nina sẽ suy yếu và chấm dứt vào khoảng tháng 2.2026.

“Chúng tôi có độ tin cậy cao rằng La Nina yếu hiện đã đạt đỉnh hoặc đang ở rất gần đỉnh. Nhiệt độ nước biển ở phía đông xích đạo Thái Bình Dương sẽ tăng lên và đưa hệ thống về trạng thái ENSO trung tính trong vài tháng tới” - ông Nat Johnson, nhà khí tượng học tại Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA) cho biết.

Hiện tại, La Nina chỉ còn duy trì ở mức tối thiểu. Chỉ số Nino-3,4, thước đo chính của NOAA để theo dõi hiện tượng này, ghi nhận mức -0,5 độ C trong tuần đầu tháng 12. Đây là ngưỡng thấp nhất để được coi là hiện tượng La Nina.

Sau tháng 2.2026, NOAA dự báo Thái Bình Dương sẽ bước vào giai đoạn trung tính, khi không ở điều kiện của El Nino hay La Nina. Tuy nhiên, nhiều dấu hiệu cho thấy trạng thái trung tính có thể tồn tại trong thời gian ngắn và El Nino có thể quay trở lại sớm nhất vào mùa hè năm sau.

Trong pha La Nina, gió mậu dịch thổi từ đông sang tây dọc theo xích đạo, đẩy nước biển nóng ấm dồn về phía tây Thái Bình Dương, giống như nước bị dồn về một phía trong bồn nghiêng. Điều này đang diễn ra trên thực tế.

Trong nhiều tháng qua, một khối nước biển nóng ấm bất thường đã tích tụ ở phía tây Thái Bình Dương. Trong khi khu vực phía đông Thái Bình Dương vẫn duy trì trạng thái lạnh đặc trưng của La Nina, nhiệt độ nước ở phía tây đang nằm trong nhóm cao nhất kể từ năm 1950.

Khối năng lượng nhiệt khổng lồ này được xem là nhiên liệu tiềm tàng cho một đợt El Nino vào cuối năm 2026. Những đợt gió tây mạnh nhưng ngắn, còn gọi là bùng phát gió tây, có thể đẩy nước ấm trở lại phía đông, làm nóng toàn bộ lưu vực và kích hoạt quá trình đảo chiều nhanh sang El Nino.

Tuy nhiên, có nhiên liệu không đồng nghĩa với việc chắc chắn xảy ra El Nino. “Tôi cho rằng vẫn còn hơi sớm để nói rằng những điều kiện hiện nay đủ mạnh để tự khởi phát El Nino” - ông Johnson nhận định.

Ông cho biết, mùa xuân năm 2014, Thái Bình Dương từng có nhiều đặc điểm tương đồng với hiện nay. Khi đó, cũng xuất hiện một khối nước biển nóng ấm lớn ở phía tây và các đợt gió tây ban đầu, làm dấy lên dự báo về một siêu El Nino.

“Nhưng sau đó, gió đông quay trở lại và làm quá trình phát triển El Nino bị chặn đứng. Gió không đảo chiều như kỳ vọng và El Nino không xảy ra ngay mà bị trì hoãn thêm 1 năm” - ông nói.

Nếu El Nino quay trở lại mạnh mẽ vào mùa hè, khả năng cuối năm 2026 nóng hơn mức trung bình trên toàn thế giới sẽ tăng lên. Ngược lại, nếu kịch bản năm 2014 lặp lại, Thái Bình Dương có thể duy trì trạng thái trung tính lâu hơn và nguy cơ xuất hiện những hiện tượng thời tiết cực đoan trong năm tới sẽ giảm.