Cần sớm tổng kiểm tra toàn quốc các cơ sở tự phát nhận nuôi trẻ em

Tại UBND huyện Củ Chi, từ phản ánh của người dân, UBND huyện đã kiểm tra thực tế chùa Phật Bửu (ấp Cây Trâm 2, xã Phú Hòa Đông) và phát hiện tại đây đang nuôi dưỡng, chăm sóc 24 trẻ sơ sinh. Trong số trẻ sơ sinh có 16 bé trai và 8 bé gái. Ngoài ra, còn có 2 trẻ em nữ sinh năm 2011 và 2019. Điều đáng nói là chùa Phật Bửu không có giấy phép hoạt động bảo trợ xã hội. UBND huyện Củ Chi đã chỉ đạo Phòng LĐ-TB&XH, Phòng Y tế, Trung tâm Y tế và UBND xã Phú Hòa Đông khám sức khỏe ban đầu, phân công nhân sự chăm sóc các bé. Đồng thời chỉ đạo Công an huyện phối hợp cùng Phòng LĐ-TB&XH, Phòng Nội vụ, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam huyện khẩn trương xác minh nhân thân các cháu cũng như làm rõ tình hình tổ chức, hoạt động của chùa Phật Bửu.

Do có nhiều tình tiết phức tạp, trụ trì chùa Lê Thị Thu Hoa (pháp danh Thích Nữ Chúc Từ) có hai cơ sở bảo trợ xã hội có giấy phép hoạt động tại TP HCM là Cơ sở bảo trợ xã hội Chúc Từ (57/8 Điện Biên Phủ, phường 15, quận Bình Thạnh) và Cơ sở bảo trợ xã hội Chúc Từ 2 (252/8 Phạm Văn Chiêu, phường 9, quận Gò Vấp), nên thời gian xác minh kéo dài, vì vậy UBND huyện Củ Chi đã đề nghị Sở LĐ-TB&XH TP HCM hỗ trợ gửi 24 trẻ sơ sinh vào các cơ sở bảo trợ xã hội phù hợp để được chăm sóc tốt hơn. Sau khi có kết quả xác minh, huyện sẽ có hướng xử lý phù hợp, đúng quy định. Quận Bình Thạnh cũng đã tổ chức đoàn kiểm tra Cơ sở bảo trợ xã hội Chúc Từ (Mái ấm Chúc Từ) ngày 5/9. Qua kiểm tra, cơ sở này có giấy phép hoạt động và đang nuôi dưỡng 22 trẻ dưới 6 tuổi có đầy đủ giấy khai sinh, bảo hiểm y tế. Số trẻ này cũng đã được chuyển về Trung tâm Nuôi dưỡng bảo trợ trẻ em Linh Xuân…

Hiện nay vấn đề cơ sở tự phát nhận nuôi trẻ em đang là vấn đề “nóng” vì những sự kiện xảy ra gần đây. Bên cạnh đó, cũng chưa có cơ chế kiểm tra các cơ sở này. Mới đây, tại Phiên họp 37 Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quốc Hùng cho biết, gần đây, theo thống kê, số cơ sở trợ giúp xã hội công lập, ngoài công lập đã được cấp phép trên toàn quốc là 425 cơ sở. Thứ trưởng Bộ Công an cho rằng, số liệu này còn rất ít so với thực tế. Cơ sở tự phát, từ thiện, tôn giáo tự nhận nuôi dưỡng trẻ em theo diện từ thiện chưa được cấp phép rất nhiều, số lượng lớn, địa phương chưa nắm được, chưa có cơ chế kiểm soát, kiểm tra. Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quốc Hùng đề nghị Bộ LĐ-TB&XH chủ trì cùng các Bộ, ngành địa phương tổng điều tra toàn quốc về các cơ sở này, để nắm và tổ chức kiểm tra, kiểm soát nhằm ngăn ngừa hành vi xâm hại, bạo hành trẻ em.

Thời gian gần đây, các vụ bạo hành, xâm hại trẻ em có xu hướng gia tăng trong các gia đình bố mẹ ly hôn, ly thân, tái hôn, hoặc gia đình trong thời gian dài không có bố mẹ chăm sóc, trẻ được gửi cho người thân, người quen. Số liệu của Bộ Công an cho thấy, 8 tháng đầu năm 2024, toàn quốc đã khởi tố, điều tra 1.198 vụ, với 1.419 bị can liên quan đến hành vi xâm hại, bạo hành trẻ em. Cơ quan chức năng cũng đã xử lý hành chính 48 vụ, 125 đối tượng. Đáng chú ý, hành vi bạo hành trẻ em chiếm khoảng 12,4%, còn lại là xâm hại. Trong các vụ bạo hành và xâm hại trẻ em nêu trên, đáng báo động có 60% các vụ bạo hành, xâm hại do chính người thân, người quen trong gia đình hoặc có mối quan hệ, mâu thuẫn cá nhân gây ra. Trong đó có 128 vụ dùng mạng xã hội để làm quen, xâm hại trẻ em. Những địa phương xảy ra nhiều vụ được điểm tên, như: Hà Nội, Thái Bình, TP HCM, Đồng Nai, Cần Thơ, Lâm Đồng, Đắk Lắk.

Trước tình hình này, Bộ Công an đã có công điện chỉ đạo công an 63 tỉnh, thành và đề nghị Sở LĐ-TB&XH các địa phương khẩn trương rà soát, nắm tình hình hoạt động các cơ sở trợ giúp xã hội, nuôi dưỡng, chăm sóc trẻ em, kể cả công lập và ngoài công lập. Các cơ sở trông giữ trẻ em từ thiện, tự phát trên địa bàn là đối tượng được đặc biệt lưu ý lần này. Tại công điện, Bộ Công an lưu ý thực hiện nghiêm xử lý tin báo tố giác tội phạm liên quan các vụ bạo hành, xâm hại trẻ em; chú trọng các nguồn tin báo tố giác tội phạm từ các cơ quan báo chí, người dân, cơ quan tổ chức để xác minh, điều tra kịp thời. Bộ Công an yêu cầu thông tin kịp thời kết quả đến các phương tiện thông tin đại chúng, đặc biệt là thông tin truyền thông ở cơ sở về thủ đoạn các loại tội phạm này, qua đó nâng cao phòng ngừa, đấu tranh tội phạm bạo hành, xâm hại trẻ em.

Cũng tại Phiên họp 37 Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho biết Quốc hội khóa XIV đã có cuộc giám sát tối cao về tình hình xâm hại trẻ em và có Nghị quyết rất chi tiết. Bà Lê Thị Nga đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao cho Ủy ban Văn hóa - Giáo dục giám sát lại nghị quyết của Quốc hội về giám sát tình hình xâm hại trẻ em, để báo cáo Quốc hội.