Chuyến tàu ký ức nối di sản Thăng Long tới miền quan họ Kinh Bắc

Từ lâu, tàu hỏa trong tâm thức người Việt đã trở thành một biểu tượng của hoài niệm. Đoàn tàu gắn liền với những chuyến đi xa, nhịp sống chậm rãi của một thời chưa xa. Nhưng giữa nhịp sống hiện đại hối hả, Hà Nội đã thổi một linh hồn mới vào những toa tàu tưởng chừng đã cũ.

Không còn là phương tiện chuyên chở đơn thuần, “Hà Nội 5 Cửa Ô” đã được kiến tạo thành một bảo tàng văn hóa di động, một sân khấu nghệ thuật trên đường ray, nơi mỗi mét bánh xe lăn là một thước phim quay chậm về lịch sử.

Đây là kết quả của gần 5 năm trăn trở, của hàng nghìn giờ lao động miệt mài từ hàng chục kiến trúc sư, nghệ sĩ, chuyên gia văn hóa và hơn 300 công nhân lành nghề. Từ những toa tàu cũ kỹ, 3 nhà máy xe lửa đã cùng chung tay “hồi sinh”, khoác lên chúng một tấm áo mới, một sứ mệnh mới: Chở văn hóa Việt đi xa.

Hành trình đầu tiên được lựa chọn không đâu khác chính là tuyến Thăng Long - Kinh Bắc, một sự kết nối mang tính biểu tượng sâu sắc. Nếu Thăng Long - Hà Nội là trái tim của cả nước, nơi hội tụ tinh hoa và lắng đọng trầm tích ngàn năm, thì Kinh Bắc - Bắc Ninh tựa như mạch nguồn văn hóa đã nuôi dưỡng nên mảnh đất đế đô.

Từ ngàn đời, Kinh Bắc không chỉ là phên giậu phía Bắc kinh thành mà còn là cái nôi của triều Lý, vương triều đã khai mở nền văn minh Đại Việt rực rỡ. Nơi đây lưu giữ 7 di sản được UNESCO vinh danh, và đặc biệt là những làn điệu Quan họ mượt mà, đằm thắm đã trở thành di sản của nhân loại.

Chuyến tàu rời ga Hà Nội, bắt đầu một cuộc du hành ngược thời gian. Mỗi toa tàu không chỉ là một không gian ngồi, mà là một cánh cửa mở vào một câu chuyện riêng của Hà Nội. 5 toa hành khách được đặt tên theo 5 cửa ô xưa: Ô Quan Chưởng, Ô Chợ Dừa, Ô Cầu Dền, Ô Đống Mác, Ô Cầu Giấy. Mỗi cái tên là một gợi nhắc, và mỗi thiết kế bên trong là một sự tái hiện sống động.

Bước vào toa Ô Cầu Dền, ta ngỡ như lạc vào một cuốn phim đen trắng về Hà Nội thời bao cấp. Sự mộc mạc, giản dị hiện hữu trong từng chi tiết, từ bức tường xi măng, ô gạch bông quen thuộc đến bộ bàn ghế đơn sơ. Đâu đó trong không gian, người ta có thể tưởng tượng ra tiếng rao quà vặt, tiếng trẻ con nô đùa ở một khu tập thể cũ.

Rời khỏi miền ký ức ấy, toa Ô Quan Chưởng và Ô Cầu Giấy lại mở ra một bức tranh trữ tình mà hào hùng. Hình ảnh cầu Long Biên - chứng nhân lịch sử - được lồng ghép khéo léo trên trần nhà, khung cửa, lưng ghế. Họa tiết sóng sông Hồng uốn lượn như nhịp thở của một thành phố không bao giờ ngơi nghỉ.

Toa Ô Chợ Dừa mang đến một cảm giác khác biệt, với phong cách tân cổ điển sang trọng, phảng phất nét duyên dáng của kiến trúc Pháp, gợi nhớ về một Hà Nội thanh lịch, hào hoa. Trong khi đó, toa Ô Đống Mác lại là một bất ngờ thú vị khi tái hiện không gian khu tập thể với những mảng tường rực rỡ tranh dân gian Đông Hồ. Nó kể câu chuyện về một Hà Nội rất đỗi bình dị, chân chất nhưng cũng đầy tự hào.

Đặc biệt nhất có lẽ là hai toa check-in được thiết kế mở hoàn toàn. Không còn những vách ngăn, không gian như hòa làm một với đất trời bên ngoài. Đứng ở đây khi tàu chạy qua cầu Long Biên, du khách có thể cảm nhận ngọn gió sông Hồng mát lành, ngắm nhìn dòng nước lững lờ trôi và thu vào tầm mắt một Hà Nội vừa cổ kính, vừa năng động. Bất cứ góc nào trên con tàu cũng có thể trở thành một điểm check-in đậm chất nghệ thuật, nơi ký ức và hiện tại giao hòa.

Hành trình trên “The Hanoi Train” không chỉ là một trải nghiệm thị giác. Đó là một bản hòa tấu của các giác quan. Vị giác được đánh thức bởi những món ẩm thực tinh túy của Hà thành được phục vụ theo mùa, từ gói xôi cốm thơm thảo, miếng chả cá đậm đà đến bát phở, đĩa bánh cuốn nóng hổi.

Thính giác được vỗ về bởi những minishow nghệ thuật, nơi tiếng đàn dân tộc réo rắt quyện cùng giai điệu giao hưởng hiện đại. Để câu chuyện văn hóa được truyền tải trọn vẹn, hệ thống thuyết minh đa ngôn ngữ (Anh, Pháp, Trung...) giúp du khách quốc tế thấu hiểu sâu sắc hơn hồn cốt di sản Việt.

Đoàn tàu chính thức đón khách từ ngày 3.9. Mỗi chuyến tàu là một hành trình trọn vẹn kéo dài khoảng 3 giờ. Ban ngày, con tàu sẽ đưa du khách từ ga Hà Nội đến ga Từ Sơn, nơi những chuyến xe điện đã sẵn sàng chờ đón để tiếp nối hành trình khám phá các điểm văn hóa địa phương.

Khi thành phố lên đèn, chuyến tàu tối lại mang đến một trải nghiệm hoàn toàn khác: Một cuộc du ngoạn lãng mạn trên tuyến đường sắt vành đai, để hành khách vừa được ngắm nhìn một Hà Nội lung linh về đêm, vừa thưởng thức nghệ thuật và ẩm thực tinh tế ngay trên tàu.

Trên đường ray nối liền quá khứ và hiện tại, hai miền di sản Thăng Long và Kinh Bắc đã kết nối bằng chuyến tàu độc đáo, viết tiếp bản trường ca di sản, đưa văn hóa Việt lan tỏa, chạm đến trái tim người dân Việt Nam và du khách gần xa.