Bảo Tiền, di tích chống Pháp của nhà Nguyễn ở Đồng Tháp

Bảo Tiền là danh xưng về di tích tọa lạc tại xã Long Thắng, huyện Lai Vung, được hiểu theo nghĩa là đồn lũy được xây dựng và hoàn thành trước so với Bảo Hậu tọa lạc tại xã Phong Hòa (huyện lai Vung). Đây là 2 danh xưng được nhiều nguồn sử liệu lưu truyền có liên quan đến hoạt động của nhà Nguyễn.

Để làm rõ sự thật về di tích xưa, tỉnh Đồng Tháp đã mời đoàn công tác Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh) do PGS.TS Đặng Văn Thắng làm Trưởng đoàn tiến hành thăm dò khảo cổ. Qua thực hiện đào 5 hố với tổng diện tích 25m2, đoàn đã thu được nhiều di vật, như: gạch vồ có khắc chữ Hán, gạch thẻ không đánh dấu, cọc gỗ gọt nhọn một đầu, ghè sành Nam bộ và gốm sứ Trung Quốc thế kỷ XVIII – XIX.

Từ kết quả thăm dò và tài liệu cổ sử, đoàn khảo cổ suy đoán Bảo Tiền là khu đất rộng, bên dưới có 2 tầng văn hóa liên quan đến hoạt động của nhà Nguyễn. Tầng thứ nhất được xây dựng dưới thời Chúa Nguyễn Ánh để bảo vệ căn cứ địa Hồi Oa mà ông có 6 tháng đến đây trước khi về đóng ở Bát Tiên (Vĩnh Long ngày nay) vào năm 1788. Tầng thứ hai, được xây dựng vào năm Tự Đức thứ 14 (1861) do Hùng Dũng tướng quân Nguyễn Công Nhàn (?-1867) chỉ huy xây đắp thêm để tồn trữ yếu phẩm, phục vụ cho công cuộc chống Pháp. Cả 2 tầng văn hóa này đều cho thấy đây là kiểu đồn lũy, tòa thành có diện tích khoảng 15.000m2, có hình chữ nhật, bên ngoài có hệ thống kênh mương tạo thành hệ thống Hộ thành. Tại đây, hơn nửa thế kỷ trước, người dân đã tự lập nên Miếu, bên trong thờ Vua, quan nhà Nguyễn…

Từ những cơ sở đó, nhiều nhà nghiên cứu cho rằng, đây là di tích thành trì thời Nguyễn còn sót lại ở Nam Bộ. Do đó, nơi đây được xem là biểu tượng của tinh thần kiên trì chiến đấu chống ngoại xâm của vua quan, quân binh nhà Nguyễn và nhân dân An Giang, Định Tường xưa nói riêng, Nam Bộ nói chung. Vì thế rất cần được quan tâm, đầu tư bảo tồn để tỏ lòng tôn kính tiền nhân và gìn giữ vốn xưa cho hậu thế.