Hành trình bền bỉ 20 năm của những “phiếu ăn nghĩa tình”

Không ồn ào, không phô trương, Dự án Đồng Cảm lặng lẽ lan tỏa tinh thần nhân ái bằng những “phiếu ăn”, những suất hỗ trợ thiết thực, minh bạch và hiệu quả - để không ai bị bỏ lại phía sau trong hành trình chữa bệnh và mưu sinh.

Từ một góc phố đến một dự án nhân văn…

Mới đây, một buổi hòa nhạc gây quỹ cho Dự án Đồng Cảm đã diễn ra trong không khí ấm áp và giàu cảm xúc tại Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam. Chương trình do Học viện May Space của chị Phạm Quỳnh Trang tổ chức, với sự tài trợ của Vietnam IP, quy tụ 12 nghệ sĩ và 5 học sinh của May Space tham gia biểu diễn.

Với 11 tiết mục được chuẩn bị công phu, các nghệ sĩ và học viên đã cống hiến hết mình cho khán giả trong một đêm nhạc chan chứa yêu thương. Đáng chú ý, vé vào cửa hoàn toàn miễn phí; toàn bộ số tiền quyên góp được tại sự kiện với hơn 150 triệu đồng đã được chuyển trọn vẹn tới Dự án Đồng Cảm nhằm hỗ trợ bệnh nhân và trẻ em đang thụ hưởng chương trình.

Chia sẻ về ý nghĩa của chương trình, chị Phan Nguyệt Anh - sáng lập viên của Dự án Đồng Cảm cho biết: “Hoạt động của Đồng Cảm duy trì được suốt 20 năm qua chính là nhờ tấm lòng hào hiệp của các nhà tài trợ, trong đó có chị Phạm Quỳnh Trang, các nghệ sĩ May Space và đông đảo khán giả đến tham dự, chung tay quyên góp”.

Cá nhân chị Phạm Quỳnh Trang cùng gia đình là những nhà tài trợ lâu năm của Đồng Cảm. Trước đó, May Space cũng nhiều lần dành toàn bộ số tiền thu được từ các buổi hòa nhạc để ủng hộ các hoạt động thiện nguyện của dự án. Những đóng góp âm thầm nhưng bền bỉ ấy đã trở thành một phần quan trọng trong hành trình nhân ái kéo dài hai thập kỷ của Đồng Cảm.

Nhớ lại thời điểm khởi nguồn của Dự án Đồng Cảm - SympaMeals, chị Phan Nguyệt Anh xúc động kể: Hơn 20 năm trước chị và chồng là anh Đặng Xuân Hợp cùng làm việc tại một văn phòng luật nước ngoài đặt ở Tháp Hà Nội, số 49 phố Hai Bà Trưng. Từ ô cửa sổ nơi làm việc, mỗi ngày anh chị đều nhìn thấy cảnh tượng ở phía đối diện - Cơ sở 1 của Bệnh viện K tại số 43 Quán Sứ.

“Chỉ cách nhau một con đường, nhưng đó là hai thế giới hoàn toàn khác biệt. Một bên là văn phòng điều hòa mát lạnh, những quán cà phê, nhà hàng, siêu thị tiện nghi; bên kia là hành lang bệnh viện chật kín người nằm, ngồi, những phòng bệnh quá tải, những gương mặt xanh xao, lo âu, thấm đẫm nỗi đau bệnh tật”, chị Nguyệt Anh chia sẻ.

Hình ảnh những bệnh nhân ung thư gầy yếu, cầm nắm cơm với muối vừng hay ổ bánh mì khô trước cổng bệnh viện, hoặc vạ vật trên ghế đá ở khu vườn nhỏ gần đó, đã để lại trong chị nỗi day dứt khôn nguôi. “Tôi rất thương và chỉ mong có thể làm điều gì đó để họ bớt đói, bớt khổ”, chị Nguyệt Anh bày tỏ.

Ước mong ấy có lẽ vẫn chỉ dừng lại ở suy nghĩ nếu không có sự đồng hành của anh Đặng Xuân Hợp. Từ những khó khăn ban đầu, hai vợ chồng anh chị đã dành nhiều thời gian bàn bạc, khảo sát các quán ăn quanh Bệnh viện K, trực tiếp tìm hiểu thực tế trong bệnh viện để lựa chọn phương án hỗ trợ phù hợp nhất.

Chị Nguyệt Anh kể, việc tự nấu ăn không khả thi khi cả hai đều làm việc toàn thời gian, con nhỏ, lại thiếu địa điểm nấu nướng. Phương án xin thức ăn thừa từ nhà hàng cũng bị loại bỏ vì không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, khó kiểm soát chất lượng, thời gian và nhiệt độ đồ ăn. Cuối cùng, anh chị đi đến quyết định phát phiếu ăn miễn phí để bệnh nhân đổi đồ ăn trực tiếp tại nhà ăn của Bệnh viện K - đơn vị duy nhất được phép hoạt động và đảm bảo an toàn thực phẩm trong bệnh viện.

Những tấm phiếu ăn đầu tiên, trị giá 5.000 đồng/phiếu, được phát từ cuối tháng 8-2005. Bệnh nhân có thể sử dụng phiếu để đổi bất kỳ món ăn nào phù hợp với sức khỏe, vào bất kỳ thời điểm nào nhà ăn mở cửa, 7 ngày trong tuần. Ban đầu, mỗi ngày chỉ có 20 phiếu, tổng chi phí khoảng 3 triệu đồng/tháng - hoàn toàn từ tiền túi của hai vợ chồng.

… đến những con số biết nói và giá trị không thể đong đếm

Chỉ sau chưa đầy một tháng hoạt động, chị Nguyệt Anh phải nghỉ sinh con thứ hai, trong khi anh Đặng Xuân Hợp đi học ở nước ngoài. Việc phát phiếu được chị Thanh Thúy, một đồng nghiệp tiếp quản. Chính từ đây, Đồng Cảm bắt đầu lan tỏa rộng hơn khi ngày càng nhiều đồng nghiệp, bạn bè biết đến và tự nguyện trích một phần thu nhập để cùng chia sẻ.

“Chúng tôi vừa làm vừa rút kinh nghiệm, dần dần có thêm nhiều người chung tay cả về tài chính lẫn công sức, trí tuệ, để đưa Dự án vào hoạt động bài bản, quy củ hơn”, anh Đặng Xuân Hợp cho biết.

Ung thư là căn bệnh khiến bao gia đình chao đảo, không chỉ bởi sự mệt mỏi, đau đớn và hành trình điều trị gian nan, mà còn bởi gánh nặng kinh tế đè nặng lên cả gia đình. Ở hành lang bệnh viện, không ít bệnh nhân phải chắt chiu từng đồng, bữa cơm chỉ vỏn vẹn củ khoai, ổ bánh mì nguội. Thế nhưng, giữa những ngày tưởng chừng vô vọng ấy, vẫn có những tấm phiếu hồng mang tên Đồng Cảm như một bàn tay ấm, đồng hành cùng người bệnh vượt nỗi khó khăn.

“Tôi không thể quên buổi sáng truyền hóa chất đầu tiên khi còn đang loay hoay chuẩn bị, cô điều dưỡng bước vào, đặt nhẹ vào tay tôi một tấm phiếu nhỏ màu hồng: Phiếu ăn miễn phí của dự án Đồng Cảm, bác xuống căng tin đổi cơm trưa nhé”, bà Nguyễn Thị Đấu, sinh năm 1959, ở Mai Sơn, Sơn La chia sẻ khi nhận phiếu ăn bệnh nhân đang điều trị tại Bệnh viện K Tân Triều, Hà Nội.

Bà Trần Thị Châu (sinh năm 1957, ở Hưng Nguyên, Nghệ An, điều trị tại Cơ sở 1 Bệnh viện K số 43 Quán Sứ) là người đầu tiên được Đồng Cảm nhận làm bệnh nhân đặc biệt của Dự án vào năm 2008, nghĩa là ngoài phiếu ăn còn được tài trợ phần viện phí, thuốc men mà bảo hiểm không chi trả. Chồng mất sớm, 2 con trai: Cháu lớn bị tim bẩm sinh, cháu nhỏ khuyết tật lúc đó mới học cấp 2, nhà đã bán hết những gì bán được, chị nghĩ mình không còn hy vọng gì khỏi bệnh, nên muốn xin về nhà để các con khỏi phải gánh thêm nợ nần của mẹ.

“Nhưng với sự hỗ trợ của Đồng Cảm, chị đã được chữa khỏi vào cuối năm 2009 và vẫn khỏe mạnh từ đó đến nay. Cả hai con trai chị đều đã lập gia đình và có con, cuộc sống tự lập và ổn định. Mỗi năm vào dịp Tết, chị Châu hoặc con trai đều gọi điện để chúc mừng năm mới và cập nhật tình hình gia đình cho chúng tôi”, chị Nguyệt Anh chia sẻ.

Hiện nay, ngoài hai vợ chồng sáng lập, Dự án Đồng Cảm được vận hành với sự hỗ trợ của 2 nhân viên bán thời gian, một cố vấn và nhiều tình nguyện viên. Dù quy mô đã phát triển gấp nhiều lần so với hình dung ban đầu, Đồng Cảm vẫn kiên định với hai nguyên tắc cốt lõi: Minh bạch và hiệu quả.

Về minh bạch, hằng tháng dự án đều gửi bản tin hoạt động và báo cáo tài chính chi tiết tới toàn bộ nhà tài trợ qua email, đồng thời cập nhật thường xuyên trên hai trang Facebook bằng tiếng Việt và tiếng Anh. Các nhà tài trợ cũng luôn được mời kiểm tra sổ sách, trực tiếp đi cùng nhân viên dự án vào bệnh viện gặp bệnh nhân khi điều kiện cho phép.

Về hiệu quả, Đồng Cảm trả lương cho nhân viên làm việc trực tiếp với bệnh nhân để đảm bảo tính liên tục, chuyên nghiệp; đồng thời Ban điều hành và các sáng lập viên tự chi trả toàn bộ chi phí hành chính, từ in phiếu ăn, tổ chức sự kiện, quà tri ân nhà tài trợ đến các khoản hỗ trợ khác. Những chi phí này được hạch toán tách biệt, không lấy từ nguồn tiền tài trợ. Trong những tháng kinh phí chưa đủ, sáng lập viên dùng tiền cá nhân để bù đắp.

Tính đến ngày 31-10-2025, sau 20 năm hoạt động, Đồng Cảm đã hỗ trợ hàng chục nghìn bệnh nhân nghèo tại Bệnh viện K và Bệnh viện Tim Hà Nội; trong đó có 2.675 bệnh nhân đặc biệt được hỗ trợ thêm viện phí và chi phí đi lại. Dự án đã phát 853.282 phiếu ăn, 29.545 hộp sữa bột 900g, 444kg sữa bột Australia, 2.450 vỉ sữa tươi; đồng thời hỗ trợ học bổng, chi phí học tập và y tế cho 124 cháu SympaKids - là con của bệnh nhân ung thư hoặc HIV có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.

Tổng số tiền đã chi cho các hoạt động lên tới 48.447.895.218 đồng, trong đó 48.339.686.582 đồng do các nhà tài trợ đóng góp; phần còn lại do các sáng lập viên tự bù đắp. Riêng chi phí hành chính mà Ban điều hành tự chi trả, không lấy từ tiền tài trợ, là gần 3 tỷ đồng.

Theo anh Đặng Xuân Hợp, giá trị lớn nhất không nằm ở những con số. Đó là sự tin tưởng, gắn bó và tình cảm sâu nặng của bệnh nhân, gia đình họ, cũng như đội ngũ y bác sĩ và các nhà hảo tâm. “Nhiều người coi chúng tôi như người thân, gọi là chị phát phiếu, bác Dự án, cô Đồng Cảm - những người xa lạ nhưng sẵn sàng đi bên họ trong những thời khắc khó khăn nhất của cuộc đời”, chị Nguyệt Anh xúc động nói.

Từ một ước mong rất nhỏ - giúp bệnh nhân bớt đói, bớt khổ - Đồng Cảm đã trở thành một dự án nhân văn bền bỉ suốt hai thập kỷ, minh chứng cho sức mạnh của lòng nhân ái và sự chung tay của cộng đồng. Trong thời gian tới, những người sáng lập mong muốn Dự án tiếp tục nhận được sự tin tưởng của xã hội để có thể hỗ trợ thêm nhiều hoàn cảnh khó khăn hơn nữa.

Như cách Đồng Cảm đã và đang làm suốt 20 năm qua, mỗi tấm phiếu ăn, mỗi suất hỗ trợ không chỉ mang giá trị vật chất, mà còn là lời nhắn nhủ đầy yêu thương: giữa những thử thách khắc nghiệt nhất, con người vẫn không đơn độc, bởi luôn có những tấm lòng sẵn sàng sẻ chia và đồng cảm.