Dự án thủy điện Cao Bằng chậm tiến độ, vướng lùm xùm khai thác cát

Dự án chậm tiến độ

Theo hồ sơ, Thủy điện Pác Khuổi (nay thuộc phường Tân Giang) được thiết kế với công suất 7MW, sản lượng điện bình quân 24,42 triệu kWh/năm, tổng mức đầu tư 221,1 tỉ đồng. Chủ đầu tư là Công ty Cổ phần Thủy điện Sử Pán 1. Đây được coi là dự án có ý nghĩa quan trọng trong việc bổ sung nguồn điện sạch cho lưới điện quốc gia, đồng thời góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Dự án được UBND tỉnh Cao Bằng chấp thuận chủ trương đầu tư tại Quyết định số 1688/QĐ-UBND ngày 9.10.2017. Trong quá trình triển khai, công trình nhiều lần được điều chỉnh vào các năm 2018 và 2022. Đến tháng 3.2023, thủy điện Pác Khuổi chính thức được khởi công xây dựng.

Tính đến tháng 2.2025, khối lượng thi công đạt khoảng 65%. Chủ đầu tư từng đặt mục tiêu sẽ hoàn thành dự án, đưa vào vận hành trong quý III/2025, coi đây là công trình gắn biển chào mừng Đại hội Đảng bộ tỉnh Cao Bằng lần thứ XX.

Tháng 4.2025, Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng đã trực tiếp đến kiểm tra tiến độ thi công. Tại đây, người đứng đầu Tỉnh ủy yêu cầu chủ đầu tư và các đơn vị liên quan phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, giải quyết dứt điểm các vướng mắc về đền bù, giải phóng mặt bằng, đồng thời khẩn trương hoàn thiện các hạng mục để dự án sớm vận hành, góp phần cung cấp năng lượng sạch, điều tiết dòng chảy, tạo thêm nguồn thu ngân sách cho địa phương.

Tuy nhiên, đến giữa tháng 9.2025, dự án vẫn chưa về đích. Tại công trường, đơn vị thi công mới hoàn tất việc chế tạo, lắp đặt một số hạng mục như khe van, đập tràn, cửa nhận nước, hạ lưu nhà máy; đồng thời đang tiếp tục gia công lưới chắn rác, gầu vớt rác, dầm nâng cửa van, các chi tiết ống cấp nước kỹ thuật, thiết bị turbin và máy phát... Với tiến độ này, việc kịp hoàn thành trong năm 2025 được nhận định là rất khó khăn.

Lại vướng lùm xùm khai thác khoáng sản trái phép?

Ngoài câu chuyện chậm tiến độ, dự án này còn từng bị phản ánh liên quan đến tình trạng khai thác khoáng sản trái phép. Ngày 17.1.2025, UBND huyện Hòa An đã phát hiện tại khu vực xây dựng thủy điện Pác Khuổi do Công ty Cổ phần Thủy điện Sử Pán 1 quản lý, Công ty TNHH Dịch vụ Thương mại Tuấn Minh Sơn (trụ sở tại tỉnh Lạng Sơn) đã tiến hành khai thác hàng nghìn mét khối cát, sỏi, dù giấy phép khai thác đã hết hạn từ 30.9.2024.

Tiếp đó, đến tháng 4.2025, sau khi tiếp nhận thông tin phản ánh của người dân, phóng viên ghi nhận tình trạng khai thác cát trái phép ngay tại hai điểm thuộc xóm Pác Hảo Nà Phìn và Nà Đin.

Tại hiện trường, có máy xúc, xe tải và nhân công trực tiếp moi móc lòng sông để lấy cát. Ước tính, hàng nghìn mét khối cát đã bị khai thác ngoài phạm vi cho phép.

Trước sai phạm này, ngày 8.5.2025, UBND tỉnh Cao Bằng ban hành Quyết định xử phạt hành chính số 596/QĐ-XPHC. Doanh nghiệp vi phạm là Công ty TNHH Dịch vụ Thương mại Tuấn Minh Sơn (trụ sở tại tỉnh Lạng Sơn) đã bị phạt 350 triệu đồng vì khai thác trái phép 937,63m³ cát tại khu vực đang xây dựng thủy điện Pác Khuổi.

Doanh nghiệp còn phải chi trả gần 8,5 triệu đồng cho Trung tâm Quan trắc Tài nguyên và Môi trường về chi phí đo đạc, nhưng không phải khắc phục hậu quả.

Có thể thấy, thủy điện Pác Khuổi với vốn đầu tư hàng trăm tỉ đồng, nếu hoàn thành đúng tiến độ sẽ không chỉ góp phần phát triển nguồn năng lượng tái tạo mà còn mang lại lợi ích lâu dài cho địa phương.

Việc chậm trễ kéo dài cùng sai phạm phát sinh khiến mục tiêu ban đầu bị gián đoạn, đặt ra yêu cầu về trách nhiệm của nhà đầu tư và cơ quan quản lý trong giám sát, đôn đốc để dự án sớm hoàn thành, tránh lãng phí nguồn lực và cơ hội phát triển.