Dấu mốc lịch sử mới ở Nhật Bản

Bà Sanae Takaichi, 64 tuổi, cựu Bộ trưởng An ninh kinh tế, đã xuất sắc vượt qua cả hai vòng bầu chọn theo quy định của Đảng LDP, lần đầu với 4 ứng cử viên khác và lần thứ hai tay đôi với Bộ trưởng Nông nghiệp 44 tuổi Shinjiro Koizumi.

Nền chính trị quyền lực ở Nhật Bản vừa có dấu mốc lịch sử mới không chỉ đơn thuần ở chỗ xứ Phù Tang sẽ có nữ Thủ tướng đầu tiên mà dấu mốc lịch sử này còn biểu hiện ở một số khía cạnh khác. Kết quả bầu Chủ tịch Đảng LDP cho thấy sự chuyển giao thế hệ lãnh đạo trong đảng này chưa đi tới hồi kết. Bà Takaichi được coi thuộc phái "cực bảo thủ" trong Đảng LDP.

Bà Takaichi vốn được cố Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe gây dựng, là một gương mặt đại diện cho chủ thuyết Abenomics của ông Abe và thần tượng cố Thủ tướng Anh Margaret Thatcher, lại còn lừng danh về quan điểm, thái độ cứng rắn đối với Trung Quốc, thể hiện thông qua phát ngôn và cả ở hành động.

Người phụ nữ này không thuộc diện đại thụ trong Đảng LDP nhưng cũng không thuộc lớp giới trẻ của đảng. Cho nên nếu nói là đảng này chuyển giao thế hệ lãnh đạo thì cũng có phần đúng. Nhưng sự chuyển giao này xem ra trong thực chất mới chỉ bắt đầu.

Đối thủ chính của bà Takaichi là ông Shinjiro Koizumi, con trai của cựu Thủ tướng Koizumi, thuộc thế hệ chính khách và lãnh đạo trẻ trong Đảng LDP, có quan điểm cấp tiến, thuộc diện tự do - trung tâm trên chính trường Nhật Bản, chứ không bảo thủ và không tán đồng chủ thuyết Abenomics. Chỉ qua đó cũng đã đủ để thấy sự khác biệt rất rõ và sâu rộng giữa bà tân Chủ tịch Đảng LDP và ông Shinjiro Koizumi về ý thức hệ, quan điểm.

Bà Takaichi được Đảng LDP bầu chọn làm chủ tịch mới của đảng trước hết bởi đảng này hiện vẫn lưỡng lự giữa tiếp tục như xưa nay hay phải dứt điểm với việc chuyển giao thế hệ lãnh đạo đảng. Thế hệ lãnh đạo chi phối đảng này và chính trường Nhật Bản suốt bao thập kỷ qua giờ không còn được tín nhiệm nữa, nhưng thế hệ chính trị gia trẻ lại chưa được tín nhiệm đủ mức. Cho nên có thể thấy bà Takaichi chỉ có thể lãnh đạo Đảng LDP và cầm quyền thành công khi bắc được cầu nối giữa hai thế hệ và vận hành việc chuyển giao thế hệ lãnh đạo trơn tru, tức là gây dựng nên và củng cố được sự đồng thuận quan điểm, cũng như thống nhất nội bộ.

Đảng LDP bầu chọn bà Takaichi làm Chủ tịch đảng và Thủ tướng mới cho Nhật Bản bởi ý thức được sự thay đổi rất cơ bản trên chính trường và trong xã hội Nhật Bản, cũng như bởi thấm thía về việc Chủ tịch đảng và Thủ tướng Shigeru Ishiba đã để đảng này bị mất đa số trong quốc hội.

Ở Nhật Bản, các lực lượng cánh hữu, cực hữu, dân túy và dân tộc chủ nghĩa đã bắt đầu trỗi dậy mạnh mẽ. Bà Takaichi được bầu chọn với mục tiêu dẫn dắt Đảng LDP lại thắng cử trong cuộc bầu cử quốc hội tới sẽ diễn ra trong năm 2027.

Thời cuộc đã đưa lại cho bà Takaichi cơ hội làm nên lịch sử ở Nhật Bản. Nhưng phải hạ hồi thì mới rõ người phụ nữ này tận dụng được cơ hội ấy tới đâu.