Cô giáo mang STEM, thế giới công nghệ đến với học sinh vùng cao

Hành trình 18 năm gieo chữ nơi núi đá

18 năm gắn bó với nghề, cô Vàng Thị Dính - giáo viên Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú THCS&THPT Đồng Văn (xã Đồng Văn, Tuyên Quang) - vẫn giữ nguyên sự tận tụy và niềm tin rằng "chỉ cần muốn, việc gì cũng có thể làm được".

Với cô, dạy học ở vùng cao không chỉ là truyền kiến thức, mà còn là hành trình gieo niềm tin và mở ra những cơ hội mới cho học trò nơi rẻo đá biên cương.

Ngày cô Dính nhận công tác, con đường lên trường Đồng Văn còn đầy ổ gà, dốc đá. Học trò đa số là con em người dân tộc thiểu số, nhiều em đi bộ hàng chục cây số mới tới được trường nội trú.

"Ở đây, học sinh nói tiếng phổ thông chưa sõi, nên tiếp thu kiến thức có lẽ sẽ chậm hơn so với học sinh miền xuôi. Phụ huynh thì ít có điều kiện quan tâm, hầu như phó thác cho thầy cô. Mọi việc từ dạy học, chăm sóc, động viên tinh thần đều đến tay giáo viên" - cô Dính kể.

Cơ sở vật chất thiếu thốn, điều kiện dạy học còn nhiều hạn chế, nhưng cô cho rằng chỉ cần các em đến lớp đầy đủ đã là một thành công.

Trong hành trình gắn bó với học trò vùng cao, những kỷ niệm luôn in sâu trong ký ức cô. Có lần, một cậu học sinh lớp 8 chán nản, bỏ lớp, thu mình trong phòng. "Tôi phải kiên nhẫn trò chuyện cùng em nhiều lần, rồi giao em làm lớp trưởng để khơi dậy tự tin và tinh thần. Sau một thời gian, em dần lấy lại cân bằng và trở lại học tập bình thường" - cô kể.

Một lần khác, một học sinh tự ý bỏ về nhà cách trường hơn 30 km. "Phát hiện ra, tôi vội lấy xe máy đi tìm. May mắn là gặp em giữa đường, kịp đưa về nhà an toàn. Nếu muộn hơn chút nữa, trời tối, đường núi rất nguy hiểm" - cô nhớ lại.

Cô Dính nói thêm, niềm vui và động lực của cô không đến từ những kỷ niệm đơn thuần, mà từ chính việc được gieo chữ, gieo kiến thức cho học trò vùng cao. "Dạy học ở nơi núi cao vất vả, nhưng nhìn các em nỗ lực từng ngày, tôi thấy tất cả khó khăn như tan biến, chỉ còn niềm tin vào tương lai của các em" - cô Dính bày tỏ.

Hành trình mang STEM về miền đá

Những năm gần đây, khi giáo dục STEM trở thành xu hướng, cô Dính quyết định tự học để mang phương pháp này về vùng cao. "Ban đầu tôi chỉ nghĩ đơn giản là phải tìm cách làm cho học trò hứng thú hơn với môn Toán. Sau đó tôi biết đến các khóa học của STEAM for Vietnam và Liên minh Thúc đẩy giáo dục STEM Việt Nam. Học qua mạng, tôi dần nhận ra STEM không hề xa lạ, chỉ cần biết cách gắn với đời sống học sinh" - cô nói.

Từ những buổi học trực tuyến, cô bắt đầu xây dựng Câu lạc bộ STEM & Robotics đầu tiên của trường. Dần dần, mô hình này lan tỏa: học sinh làm quen với robot, thử nghiệm lập trình, rồi tham gia biểu diễn robot.

Không dừng lại ở đó, cô Dính cùng đồng nghiệp còn tổ chức Ngày hội STEM tại trường, biến sân trường thành không gian sáng tạo, nơi học sinh được trực tiếp lắp ráp, thử nghiệm, trình diễn sản phẩm.

Với cô Dính, dạy STEM ở vùng cao không chỉ là dạy về máy móc hay lập trình. Đó còn là cách để học sinh thấy được ý nghĩa của tri thức trong đời sống. Cô thường gắn mỗi bài học với một tình huống thực tế: dạy về số âm thì lấy ví dụ về nhiệt độ mùa đông dưới 0 độ; dạy hình học thì cho học sinh tự làm mô hình hộp, nón bằng giấy. "Khi được chạm, được làm, được thử, các em hiểu bài nhanh hơn và nhớ lâu hơn" - cô nói.

Cô cho biết, điều khiến cô tự hào nhất không phải là học sinh giỏi hay giải thưởng, mà là sự thay đổi trong nhận thức của các em. "Ngày trước, học trò ngại hỏi, sợ sai. Giờ thì các em chủ động hơn, tự lập trình robot, tự làm thí nghiệm, thậm chí còn tranh luận rất sôi nổi trong câu lạc bộ. Tôi thấy rõ các em đang lớn lên, tự tin hơn từng ngày" - cô chia sẻ.

Giờ đây, câu lạc bộ STEM của trường hoạt động đều đặn mỗi tuần. Ngay cả khi không có giáo viên hướng dẫn, học sinh vẫn tự hẹn nhau đến phòng học để hoàn thiện sản phẩm. "Thấy học trò chủ động như vậy, tôi cảm thấy mọi nỗ lực của mình đều xứng đáng" - cô bày tỏ.

Theo cô Dính, việc dạy học ở vùng cao có nhiều vất vả, nhưng điều quý nhất là tình cảm chân thành giữa thầy và trò. "Các em coi thầy cô như người thân trong gia đình. Ở đây, chúng tôi không chỉ dạy kiến thức mà còn dạy các em cách sống, cách nuôi dưỡng ước mơ" - cô Dính chia sẻ.